De manier waarop prestaties binnen ondernemingen worden gemeten is te veel gebaseerd op financiële aspecten. De prikkels die ervan uitgaan zijn vooral gericht op kostenreductie. Dit belemmert ondernemingen om te profiteren van een aantrekkende economie en concurrentievermogen te handhaven.
Waar financiële schandalen op een akelige manier het gat tussen operationele werkelijkheid en financiële verslaglegging blootlegden, probeert corporate performance management (CPM) de kloof te overbruggen.
Is de beloningsdiscussie nog steeds niet ten einde? Het antwoord is nee. Begin januari inventariseerden journalisten van de Volkskrant de aandelenregelingen voor topbestuurders en concludeerden dat deze beloningsvorm in zwang raakt. Ernstiger is dat de bedragen sterk stijgen en dat deze beloningsvorm vaak niet het beoogde effect heeft, namelijk het parallel laten lopen van de belangen van management en aandeelhouders.
Zo'n uitdrukking als CPM brengt mij volledig in verwarring. Natuurlijk ben ik nieuwsgierig naar allerlei dieperliggende verbanden binnen de gefragmenteerde bedrijfsinformatie over de debiteuren, de crediteuren, de voorraden, de productie, de inkoop, de verkoop en de financiële prestaties. De vraag is alleen of de huidige CPM-systemen de mogelijkheden om verbanden te zien vergroten of juist verkleinen.
China doet van zich spreken. De Chinezen hebben de kunst van het produceren tegen lage kosten al lang onder de knie en gaan zich met de aan export verdiende dollars richten op het kopen van westerse kennis. Wat kunnen wij hier tegenover stellen?
Ahold besloot ruim vier jaar geleden tot de oprichting van een financial shared service center. Inmiddels is Accounting Plaza het enige onafhankelijke financial shared service center in Nederland. Commercieel manager Jeroen Huisman focust zich momenteel op de nieuwe mogelijkheden.
Omzetversneller, kostenbewaker, risicomanager Organisaties die over een langere periode 20 procent of meer van hun totale jaarlijkse geldstroom in projecten hebben zitten, hebben baat bij invoering van Chief Project Officer-model. Dit om te zorgen dat het geïnvesteerde vermogen efficiënt wordt besteed, dat het voldoende rendement oplevert en dat de risico's die projecten met zich meebrengen adequaat worden gemanaged. En, niet in de laatste plaats, om teambuilding te bevorderen.
Risico is niet hetzelfde als onzekerheid. Onzekerheid is wanneer je de kans dat iets gebeurt niet kent. Risico is het kennen van de waarschijnlijkheid en het managen op basis van die imperfecte informatie. De discipline om risico's in te schatten - strategisch, financieel envoperationeel - en ernaar te handelen wordt omschreven als enterprise riskmanagement, ofwel ERM. In directiekamers wordt ERM een topic vanwege de verscherpte regulering van financiële autoriteiten en overheden, de verscherpte concurrentie - het is hard tegen hard - en omdat eenbeslissing over een nieuwe strategieeen bedrijf in de afgrond kan storten.
Het seizoen van aandeelhoudersvergaderingen is weer begonnen. Tijdens die bijeenkomsten zullen bestuur en Raad van Commissarissen verantwoording afleggen voor het gevoerde beleid en het gehouden toezicht. Door sommigen worden de aandeelhoudersvergaderingen gezien als een noodzakelijk kwaad. Als commissaris moet je vier tot vijf uur zitvlees hebben en dan ben je weer een jaar van die aandeelhouders verlost. Het beeld is misschien gechargeerd, maar kritische aandeelhouders worden niet overal op prijs gesteld.
Het gaat zo goed met ASML dat aandeelhouders de CFO al vragen wat hij met al die cash gaat doen. Peter Wennink: "Het is nog niet zover dat we geld overhebben, maar als dat wel het geval is en we kunnen het niet investeren in overnames of autonome groei, dan gaat het gewoon terug naar de aandeelhouders." Met andere woorden, ASML maakt zich op voor een nieuwe top in het cyclische bestaan. De CFO is ondertussen bezig met de volgende downturn. "We zijn daar beter op voorbereid dan ooit." Door Geert Dekker
Private equity is 'big business'. De grootste deals van het afgelopen jaar werden met private equity-geld ondersteund. Er is blijkbaar volop behoefte aan deze vorm van ondernemingsfinanciering. De 'corporate raiders' van weleer zijn de nieuwe helden die de kapitaalmarkt in het hier en nu domineren. Maar CFO's opgelet! Private equity-huizen zouden wel eens in het zwaard van hun eigen succes kunnen vallen, de door hen gefinancierde ondernemingen in hun val meesleurend.
Babel en hybris. Aanmatigende hoogmoed leidt, zowel in het bijbelverhaal als in de Griekse tragedie, tot bederf. Verhalen die ook in onze tijd geschreven kunnen worden. Leiders van soldaten, landen, centrale banken en ondernemingen reiken met regelmaat naar de hemel. Terwijl groei vaak rampzalig uitpakt.
In de vakpublicaties van de laatste jaren is de CFO neergezet als de business partner bij uitstek. De CFO moet toch vooral ondernemer zijn en wie dat niet is, heeft kennelijk een verkeerde opvatting van zijn rol. Of niet? Is dit niet een veel te beperkte opvatting van de rol van de CFO?
Het oogt op het eerste gezicht sympathiek, het nieuwe voorstel tot flexibilisering en verruiming van de mogelijkheden tot inkoop van eigen aandelen. Maar er zitten nogal wat haken en ogen aan. En het valt nog te bezien of het zal leiden tot een actiever en intensiever inkoopbeleid.
CFO's en controllers zijn doorgaans opgeleid als bedrijfseconomen. Zij hebben een economische bril meegekregen en daardoor zien ze de wereld door de ogen van de econoom. Dat speelt hun nogal eens parten, zeker bij het managen van mensen. Want economen weten niet wat mensen motiveert.
Leo van der Voort zal met ingang van dit nummer voor Chief Financial Officer het 'Dagboek van een CFO' bijhouden.
Aan belastingplichtige was op 9 april 2003 een aanslag inkomstenbelasting 2001 uitgereikt, hiertegen diende een eventueel bezwaar uiterlijk op 21 mei te worden ingediend. Aangezien belastingplichtige op Curaçao verbleef, werd de post automatisch doorgestuurd, echter, met enige vertraging. Op 21 mei ontving belanghebbende de aanslag, nam contact op met zijn belastingadviseur in Nederland en er werd geconcludeerd dat de aanslag niet juist was. Er werd vanuit Curaçao een bezwaarschrift gefaxt dat na de Nederlandse kantoortijden werd ontvangen. Dit had tot gevolg dat het bezwaarschrift op 22 mei 2003 was binnengekomen. Het Hof heeft belanghebbende niet ontvankelijk verklaard. Belanghebbende had ten behoud van rechten direct een pro-forma bezwaar in moeten dienen, deze fax zou op tijd zijn ontvangen en niet hebben geleid tot niet-ontvankelijkheid wanneer dit pro-forma bezwaar later werd gemotiveerd.
De Staatssecretaris heeft op 27 april 2005 bekend gemaakt inzake de openstelling elektronisch bestuurlijk verkeer dat niet langer bezwaarschriften, pro-forma bezwaarschriften, beroepschriften en aangiften per fax aanvaard worden door de Belastingdienst. Dit besluit is vandaag met ingang van 1 juli 2004 in werking getreden.
IT was ooit kapitaalintensief door alle kostbare mainframes en terminals. Deze kapitaalfactor is tegenwoordig marginaal vergeleken bij andere kosten. Daar moet dus ook niet naar worden gekeken bij de bepaling van de kosten van een werkplek. Maar waarnaar dan wel?
Inkoop staat steeds hoger op de agenda van de CFO. Dat is mooi, denkt menig inkoper. Maar wat betekent dat? Hoe kijkt de CFO tegen inkoop aan? Inkoop wordt steeds meer gezien als hét middel om het rendement te verbeteren. Dat is een kans, maar tegelijkertijd een bedreiging voor inkoop en vooral voor leveranciers.
Inkoopkampioen Dell heeft opnieuw een winstrecord gebroken. Hoewel alle CFO's zich druk maken over de kosten van inkoop en voorraadbeheer, kunnen ze dit kunstje niet evenaren. Besparingen hierop zijn namelijk uitvloeisel van een slimme bedrijfsstrategie. Hoe succesvoller de strategie, hoe meer er verdiend kan worden op inkoop en voorraad.
Begin januari 2004 werd Leo van de Voort benoemd tot CFO van Wilton-Fijenoord Holding en de inmiddels failliete RDM Groep van bedrijven van Joep van den Nieuwenhuyzen. Hij was vooral aangetrokken om de financiële organisatie te stroomlijnen. Het heeft niet zo mogen zijn. Van de Voort - inmiddels CFO van Satellite Newspapers - blikt terug op zijn tijd met 'Joep', de neergang van RDM, de kortzichtigheid van Defensie en het bestuurlijke onvermogen van de commissarissen van het Rotterdamse Havenbedrijf.
Vrouwen zijn nog steeds een zeldzaamheid in financieel management. De net als financial director bij zakelijk breedbandnetwerkprovider Easynet aangetreden Jacqueline Meulblok (37) heeft er een verklaring voor. "Weinig vrouwen willen fulltime werken, leiding geven en moeder zijn."
Een internationale oliemaatschappij wilde snel uitbreiden in Polen. En omdat het bedrijf geen advocaat ter plaatse had, moest het in hoog tempo een advocaat selecteren. Een Pools kantoor dus? Nee, een Frans.
De Eerste Kamer is medio februari akkoord gegaan met het wetsvoorstel over de nieuwe fiscale behandeling van prepensioenen en VUT-uitkeringen. En dat impliceert ook een frontale aanval op het fiscale regime voor ontslagvergoedingen. Gevolg: de heffing daarover kan oplopen tot boven 100 procent van de bate.
Investeringsmaatschappijen zien niets liever dan dat het zittend management van een over te nemen bedrijf zijn blijvende betrokkenheid uit. Het tegen minimale kosten en aantrekkelijke voorwaarden verwerven van aandelen is daarbij een belangrijk middel. Een loterij zonder nieten is dit echter niet. Soms eindigt het aandelenbezit van de deelnemende manager in schulden en claims.
Océ had het zwaar de afgelopen jaren, maar het concern is sterk tevoorschijn gekomen uit de moeilijke tijd. Het bedrijf heeft dat nog niet in klinkende resultaten weten uit te drukken, maar dat komt, weet CFO Jan van den Belt. "Dat is uitstel, geen afstel. Interview door Jan Bletz
Kengetallen beogen in één oogopslag een beeld te geven van een bepaald onderdeel van de bedrijfsvoering van een organisatie. Kengetallen bieden het management van een organisatie grip op een vaak complexe werkelijkheid door de belangrijkste kenmerken van die werkelijkheid uit te drukken in eenvoudig te interpreteren cijfers. Hierin ligt besloten dat we de werkelijkheid goed moeten kennen om tot goede kengetallen te kunnen komen. Helaas is dit niet een voldoende voorwaarde om de bedrijfsvoering succesvol (bij) te kunnen sturen met kengetallen. Daarvoor moeten kengetallen door de organisatie ook daadwerkelijk geaccepteerd en gebruikt worden.
Het verschil tussen het maken van plannen en het daadwerkelijk uitvoeren van die plannen is vaak enorm. Op persoonlijk vlak is met name bij 'grote' plannen het faalniveau groot. Dat constateert Research International. Marketeers kunnen met deze wetenschap, die ook opgaat in het bedrijfsleven, hun voordeel doen. Volgens onderzoeksbureau Forrester leiden CRM-pogingen tot niks zolang marketeers geen emotionele data verzamelen.
Werknemers krijgen steeds vaker een beloning op basis van behaalde resultaten, terwijl de automatische loonsverhoging steeds meer verdwijnt. Dat bleek recent uit het Nationaal Beloningsonderzoek 2004 van de Human Capital Group. Heineken en de NS hebben bekendgemaakt zich zich te scharen onder het groeiende aandeel bedrijven dat overgaat op een andere manier van beloning. De één betaalt in aandelen, de ander beloont als de klantwaardering stijgt en het ziekteverzuim daalt.
Meld je aan voor de nieuwsbrief Ontvang waardevolle artikelen, checklists, interviews en whitepapers in je mailbox.
Kan ik je van dienst zijn met een toelichting of advies? Bel of mail gerust. Ik neem graag de tijd voor je.
Daan Commandeur Partner Manager
0628068433 daancommandeur@sijthoffmedia.nl