Het hanteren van overhead value analyses vindt al jarenlang plaats in het Nederlandse bedrijfsleven. De huidige economische ontwikkelingen zetten het onderwerp momenteel weer in het middelpunt van de belangstelling.
In veel ondernemingen is men de afgelopen jaren aan de slag gegaan met prestatiemanagement door het introduceren van concepten als de balanced scorecard, activity based management en value based management. Vaak onder bezielende leiding van de CFO, die zich steeds meer ontwikkelt van een passieve hoeder en bewaker van prestatie-informatie naar die van actieve richtingaangever en aanjager van de organisatie. Maar vaak worden de prestaties die men vooraf voor ogen had niet gerealiseerd. Wat gaat er mis? En wat kan er beter?
Vanaf 2005 moeten aan Europese beurzen genoteerde ondernemingen hun jaarrekening opmaken volgens de International Financial Reporting Standards. Dat heeft de Europese Commissie onlangs besloten. Invoering van de IFRS - voorheen de International Accounting Standards - is de meest ingrijpende verandering in de financiële verslaggevingsregels sinds de invoering van de Wet op de Jaarrekening, nu ruim dertig jaar geleden. De consequenties voor de verslaglegging van Nederlandse ondernemingen zijn dan ook aanzienlijk.
De balanced scorecard, ruim tien jaar geleden ontwikkeld door de Amerikaanse hoogleraren Kaplan en Norton, wordt door steeds meer organisaties toegepast voor de aansturing en de daarbij behorende prestatiemeling. Wat is de balanced scorecard eigenlijk en wat kan ermee worden gedaan? Inzicht in de top-tien van valkuilen in het implementatietraject maakt u een goede sparring partner voor de directie, wanneer invoering van de BSC in uw organisatie wordt overwogen.
Steeds meer bedrijven hebben de neiging op hun financiële functie het stempel CFO te plakken, terwijl het bijvoorbeeld in de praktijk vaak nog steeds gaat om de functie van financieel manager. Helemaal niet erg, maar wildgroei ligt op de loer.
Zoals ook op het recente congres van de Unie van Waterschappen weer is gebleken, is management informatie een 'hot issue' binnen de waterschapswereld. Er valt dan ook veel te verdienen met een goede managementinformatie. Zowel in bestuurlijke zin als in operationele zin.
Managers worden steeds vaker geconfronteerd met aspecten van de kenniseconomie. Een van de grootste problemen is het gebrek aan een interdisciplinaire aanpak. Elke discipline probeert met eigen hulpmiddelen de problemen op te lossen en de analyses uit te voeren. Hierdoor overlappen de activiteiten van belanghebbenden inclusief controllers elkaar en gaat er kostbare tijd en geld verloren. De eisen van deze tijd sluiten echter goed aan bij de ontwikkeling van het vak van controller van scorekeeper naar business partner. Deze ontwikkeling zal versneld kunnen worden indien gebruikgemaakt wordt van kennis en ervaring uit andere disciplines.
Prestatiemanagement krijgt deze dagen steeds meer aandacht, zowel van de wetenschappelijke wereld als van de praktijk het bedrijfsleven, de overheid en non-profit organisaties. Er is uitgerekend dat sinds 1994 elke vijf uur van een werkdag een nieuwe publicatie over prestatiemanagement verschijnt, en er zijn inmiddels meer dan 12 miljoen websites gewijd aan het onderwerp.
Uit een oogpunt van controlling is het belangrijk snel een indruk te kunnen krijgen van de werkdruk bij (onderdelen van) een organisatie. Werkdruk kan immers leiden tot werkstress en werkstress kan weer leiden tot een verhoogd ziekteverzuim.
Sinds enige tijd worden er vraagtekens gezet bij de bruikbaarheid van budgetten. Deze vraagtekens worden veroorzaakt door de toenemende tijd en moeite die het budgetteringsproces kost terwijl de toegevoegde waarde van de resulterende budgetten in deze dynamische tijd regelmatig in twijfel worden getrokken. Budgetten zijn immers al verouderd op het moment van verschijnen. Met name uit de Angelsaksische literatuur doemt een beeld op dat het budget wel eens zijn langste tijd zou kunnen hebben gehad en dat het een kwestie van tijd is voordat alternatieven breed gaan worden ingezet. Hierbij is zelfs al sprake van het geheel afschaffen van het budgetteringsproces.
Decentralisatie is hét leidende organisatieprincipe van de jaren tachtig en negentig. De voordelen van decentralisatie - zoals grotere slagvaardigheid en flexibliteit - zijn overbekend. Minder aandacht is er voor de problemen die decentralisatie meebrengt. Belangrijk zijn vooral: Hoe moeten de taken worden verdeeld tussen centrum en decentrale eenheden? En: Hoe moet de planning- en controlcyclus gestalte krijgen?
Een belangrijk aspect van de functioneren van de controller is het vermogen om adequaat adviezen te geven.
De planning en controlcyclus is een sturingsmodel om de bedrijfsvoering te beheersen en te optimaliseren. In het hierna volgende wordt een beknopte introductie in het model gegeven.
De manager verwacht van zijn adviseur vakkundig advies. Vakmanschap veronderstelt dat het product en de wijze waarop het tot stand is gekomen aan bepaalde eisen voldoet, dat er sprake is van een zekere standaardisering.
In de praktijk gebruiken we de begrippen 'begroten', 'budgetteren' en '(financiële) planning' door elkaar. Ze liggen dan ook in elkaars verlengde. Hebben we het over begroten, dan gaat het om het verkrijgen van een totaaloverzicht van de verwachte financiële gevolgen van bepaalde activiteiten. Spreken we over budgetteren, dan zijn de cijfers niet meer vrijblijvend, maar juist taakstellend voor de betrokkenen. Het begrip planning gebruiken we als we het tijdsschema waarin de verschillende activiteiten moeten plaatsvinden aan de orde stellen: wie doet er wat en wanneer? Uiteraard hebben fysieke acties financiële gevolgen en kunt u dus ook een financiële planning maken. Hieronder gaan we in op de belangrijkste aspecten van begroten, budgetteren en plannen.
Ondernemen op onder-buikgevoel? Het kan nog wel, vinden de deelnemers aan de forumdiscussie van Opleiding & Training. Maar zonder gedegen kennis van financieel management redt de manager het doorgaans niet. Je moet je niet laten regeren door de financiële huishouding van het bedrijf, maar je moet de kengetallen begrijpen en kunnen interpreteren.
Meld je aan voor de nieuwsbrief Ontvang waardevolle artikelen, checklists, interviews en whitepapers in je mailbox.
Kan ik je van dienst zijn met een toelichting of advies? Bel of mail gerust. Ik neem graag de tijd voor je.
Daan Commandeur Partner Manager
0628068433 daancommandeur@sijthoffmedia.nl