Dat vindt Dirk Swagerman, hoogleraar Controlling aan de Rijksuniversiteit Groningen. Zijn reactie op het bericht van een accountantsorganisatie over ontoereikende rapportages: 'dat verbaast me niets.'
Systemen en structuren op hun plaats krijgen, dat lukt niet als er weerstand vanuit de organisatie komt. De controller van vandaag zal dan ook veranderingsmanagement in zijn bagage moeten hebben. Interim-controller Arjen Boersma (52): 'Het is voor iedere controller een onmisbaar stuk gereedschap.'
Het budget mag de deur uit. Dat is ongeveer de stelling van het concept beyond budgetting dat vanuit Amerika is komen overwaaien. Budgetten stellen is duur, tijdrovend en ook nog eens zinloos. Tegen de tijd dat het budget na vele ronden met veel vechtwerk klaar is, is het achterhaald.
Informatiebeveiliging is de belangrijkste zorg voor het financieel management. Dit bleek uit het onderzoek Technical Issues for Financial Executives, dat dit jaar voor de zevende keer werd uitgevoerd. Informatiebeveiliging werd dit jaar voor het eerst genoemd door de respondenten en nam direct de eerste plaats in. Financieel-Management.nl peilde de reacties van een tweetal in Nederland werkzame financiële beslissers.
"Een internationaal bedrijf dat z'n klanten goed wil bedienen, kan zelden vanuit één land opereren", zegt Kris Onken, CFO van het bedrijf Logitech. Logitech heeft dan ook gekozen voor een wijde geografische spreiding. Hoe biedt Onken de problemen die dit oplevert het hoofd?
Een factuur is een dissatisfier. Wanneer u het goed doet levert factureren niets op, maar het kost u wel geld wanneer er fouten worden gemaakt. Billing is killing, stelde de CFO van een Nederlandse multinational met veel factuurverkeer. Waarom het factureren dan niet uitbesteden? Veel bedrijven gaan ervan uit dat ze zo veel mogelijk moeten concurreren op klantintimiteit. De andere kerncompetenties - productleiderschap en operationele excellentie - zijn uit de gratie geraakt met de opkomende commoditization en concurrentie van lagelonenlanden.
De recente invoering van de IFRS zal de financiële verslaggeving door ondernemingen beïnvloeden. De nieuwe regels hebben onder andere betrekking op rapportage door ondernemingen over pensioenverplichtingen, beloningsbeleid en hedging. Een belangrijke vraag is nu of ondernemingen ook hun beleid ten aanzien van pensioenen, beloningen en hedging veranderen vanwege de veranderingen in verslaggeving. Het antwoord is ja. Dit is de belangrijkste conclusie die Patrick Verwijmeren trekt in zijn scriptie getiteld: 'De invloed van de IFRS op gedragingen'. Verwijmeren won met dit onderzoek de Scriptieprijs tijdens de CFO-day van 16 juni.
Nieuwe boekhoudregels, zoals Sarbanes Oxley en IFRS houden de gemoederen van de beursgenoteerde onderneming danig bezig. Hoe zit het met nu met ondernemingen die niet verplicht zijn zich aan deze regelgeving te houden, zoals bijvoorbeeld familiebedrijven? In hoeverre houden zij zich bezig met zaken op het gebied van corporate governance? Deze vraag stond centraal tijdens een van de workshops van de CFO-day op 16 juni.
Due diligence, discounted cashflow of negatief eigen vermogen - het zijn voor de CFO bekende begrippen die tot zijn dagelijkse taalgebruik behoren. Voor hem gesneden koek. Maar hoe is het gesteld met de persoonlijke due diligence van de CFO?
Met zijn scriptie over de invloed van de IFRS op gedragingen heeft Patrick Verwijmeren (ErasmusUniversiteit) de CFO-scriptieprijs 2005 in de wacht gesleept. De prijs bestaat uit een bedrag van 3.000 Euro, een redactioneel stuk in Chief Financial Officer Magazine, een lunch met Tom de Swaan van ABN AMRO en een dag meelopen met de bestuursvoorzitter van Conquaestor. De uitreiking door CFO of the Year 2005 (categorie niet-beursgenoteerd) Peter van Dongen CFO van Audax vond gisteren plaats op het vierde jaarcongres Financieel Management, ofwel de CFO Day.
Risicomanagement heeft in het takenpakket van de controller een nieuwe impuls gekregen, zo laat Maurik Schoonbeek, controller bij Imtech Infra, weten. 'IFRS vereist dat beursgenoteerde bedrijven risicogebieden aan geven. Aan de controller de taak risico's te benoemen en er het juiste bedrag aan te hangen.'
De controller is al lang niet meer alleen de financiële man. Het managen van processen en het ondersteunen van beleid maakt een essentieel onderdeel uit van zijn takenpakket. Opleidingen, maar ook werkgevers hebben dat nog lang niet altijd in de gaten. Paul Slegers, concern controller bij Fontys Hogescholen, merkt dat in de praktijk.
Drie jaren achtereen is Heineken het meest geliefde merk in Nederland. Zo bleek uit het jongste reputatieonderzoek van het Reputation Institute. 'De controller draagt bij aan de transparantie van de onderneming en aan de indicatoren van een gezond merk', aldus Bart van den Huijsen, Corporate Controller van Heineken NV.
CFO's krijgen de verantwoordelijkheid voor prestatiemeting in de schoenen geschoven, terwijl prestatiemeting allang niet meer alleen over de 'financials' gaat. Moet de CFO zich bemoeien met strategie, omzettargets, klanttevredenheid, doorlooptijden, innovatie en beloningssystemen? Ik dacht het wel, ja.
Wat motiveert de medewerker om energie te steken om het doel te halen? Wat remt de medewerker en wat stimuleert? Wat houdt iemand op de been in een tijd van hoge werkdruk, bij tegenslagen en met economische tegenwind? Waar doe je het eigenlijk voor? Hoe ontdek je de drijfveren van je medewerkers en hoe speel je hierop in als manager?
De manier waarop prestaties binnen ondernemingen worden gemeten is te veel gebaseerd op financiële aspecten. De prikkels die ervan uitgaan zijn vooral gericht op kostenreductie. Dit belemmert ondernemingen om te profiteren van een aantrekkende economie en concurrentievermogen te handhaven.
Waar financiële schandalen op een akelige manier het gat tussen operationele werkelijkheid en financiële verslaglegging blootlegden, probeert corporate performance management (CPM) de kloof te overbruggen.
Zo'n uitdrukking als CPM brengt mij volledig in verwarring. Natuurlijk ben ik nieuwsgierig naar allerlei dieperliggende verbanden binnen de gefragmenteerde bedrijfsinformatie over de debiteuren, de crediteuren, de voorraden, de productie, de inkoop, de verkoop en de financiële prestaties. De vraag is alleen of de huidige CPM-systemen de mogelijkheden om verbanden te zien vergroten of juist verkleinen.
Risico is niet hetzelfde als onzekerheid. Onzekerheid is wanneer je de kans dat iets gebeurt niet kent. Risico is het kennen van de waarschijnlijkheid en het managen op basis van die imperfecte informatie. De discipline om risico's in te schatten - strategisch, financieel envoperationeel - en ernaar te handelen wordt omschreven als enterprise riskmanagement, ofwel ERM. In directiekamers wordt ERM een topic vanwege de verscherpte regulering van financiële autoriteiten en overheden, de verscherpte concurrentie - het is hard tegen hard - en omdat eenbeslissing over een nieuwe strategieeen bedrijf in de afgrond kan storten.
CFO's en controllers zijn doorgaans opgeleid als bedrijfseconomen. Zij hebben een economische bril meegekregen en daardoor zien ze de wereld door de ogen van de econoom. Dat speelt hun nogal eens parten, zeker bij het managen van mensen. Want economen weten niet wat mensen motiveert.
IT was ooit kapitaalintensief door alle kostbare mainframes en terminals. Deze kapitaalfactor is tegenwoordig marginaal vergeleken bij andere kosten. Daar moet dus ook niet naar worden gekeken bij de bepaling van de kosten van een werkplek. Maar waarnaar dan wel?
Kengetallen beogen in één oogopslag een beeld te geven van een bepaald onderdeel van de bedrijfsvoering van een organisatie. Kengetallen bieden het management van een organisatie grip op een vaak complexe werkelijkheid door de belangrijkste kenmerken van die werkelijkheid uit te drukken in eenvoudig te interpreteren cijfers. Hierin ligt besloten dat we de werkelijkheid goed moeten kennen om tot goede kengetallen te kunnen komen. Helaas is dit niet een voldoende voorwaarde om de bedrijfsvoering succesvol (bij) te kunnen sturen met kengetallen. Daarvoor moeten kengetallen door de organisatie ook daadwerkelijk geaccepteerd en gebruikt worden.
Het verschil tussen het maken van plannen en het daadwerkelijk uitvoeren van die plannen is vaak enorm. Op persoonlijk vlak is met name bij 'grote' plannen het faalniveau groot. Dat constateert Research International. Marketeers kunnen met deze wetenschap, die ook opgaat in het bedrijfsleven, hun voordeel doen. Volgens onderzoeksbureau Forrester leiden CRM-pogingen tot niks zolang marketeers geen emotionele data verzamelen.
Werknemers krijgen steeds vaker een beloning op basis van behaalde resultaten, terwijl de automatische loonsverhoging steeds meer verdwijnt. Dat bleek recent uit het Nationaal Beloningsonderzoek 2004 van de Human Capital Group. Heineken en de NS hebben bekendgemaakt zich zich te scharen onder het groeiende aandeel bedrijven dat overgaat op een andere manier van beloning. De één betaalt in aandelen, de ander beloont als de klantwaardering stijgt en het ziekteverzuim daalt.
De euro staat nog altijd torenhoog ten opzichte van de dollar. Dat baart West-Europa zorgen. Amerikaanse investeringen zouden daardoor immers uit kunnen blijven. Uit een vergelijkend salarisonderzoek door Mercer blijkt dat Nederland zich als het gaat om personeelskosten in ieder geval niet echt zorgen hoeft te maken.
Met de komst van spreadsheetprogramma´s ontstond voor de individuele medewerker in een organisatie de mogelijkheid om zelf complexe berekeningen en simulaties te maken. Spreadsheetprogramma´s hebben zich in de loop der jaren ontwikkeld tot ware alleskunners. Onnodig te zeggen dat spreadsheets de individuele productiviteit aanzienlijk kunnen verhogen. Er is echter een keerzijde die minder vaak wordt belicht. Een verhoging van de individuele productiviteit door spreadsheetgebruik gaat niet zelden ten koste van de productiviteit van een organisatie als geheel.
Verplichte rapportage van risk management en interne controle. Dat wil de Europese Commissie. De Fédération des Experts Comptables Européens (de vereniging van Europese accountants) steunt dat initiatief, mits de voordelen voor de bedrijven, de aandeelhouders en het publieke belang tegen de kosten opwegen. Zo liet Pavid Devlin, voorzitter van de FEE onlangs weten.
De controle op de jaarlijkse impairmenttest onder IFRS is voor accountants 'de grootste bedreiging ooit'. Dat zegt Paul Koster, bestuurder van de Autoriteit Financiële Markten. Hij waarschuwt vooral voor de ruimte voor interpretatie die IFRS laat.
Van concerncontroller naar directeur Financien & Operations. Tom van Dijl (41) maakte onlangs die overstap bij Meeùs. Een controller in de directie is zo gek nog niet meent hij: 'Controllers hebben kennis van de hele organisatie; weten bruggen te bouwen. Ik denk dat het de komende jaren belangrijk wordt de financiële functie weer middenin de onderneming te zetten.'
Meld je aan voor de nieuwsbrief Ontvang waardevolle artikelen, checklists, interviews en whitepapers in je mailbox.
Kan ik je van dienst zijn met een toelichting of advies? Bel of mail gerust. Ik neem graag de tijd voor je.
Daan Commandeur Partner Manager
0628068433 daancommandeur@sijthoffmedia.nl