Werkenden zien lonen stijgen, maar koopkracht daalt

Nederlanders hebben hun cao-lonen afgelopen jaar met gemiddeld 6,1 procent zien stijgen. Dat is volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) de grootste groei in ruim veertig jaar. Toch hielden werkenden in 2023 een kleiner deel van hun salaris over dan een jaar eerder door de verder opgelopen inflatie.

• Nederlandse cao-lonen stegen in 2023 met 6,1%, de grootste groei in ruim veertig jaar, maar door inflatie hielden werkenden minder over.
• Overheidsinstanties, zoals gemeenten en het Rijk, compenseerden werknemers met 7% extra in 2023 om de inflatiekosten, vooral door prijsstijgingen na de Oekraïne-oorlog, tegen te gaan.
• Na historische stijgingen in 2022 en 2023 is de sterkste loongroei voorbij volgens werkgeversorganisatie AWVN, met een daling sinds de zomer en mogelijk een laatste uitschieter van 8% in Oktober.

Overheidsinstanties

Met name overheidsinstanties hebben in 2023 geprobeerd hun werknemers zo goed mogelijk te compenseren voor de flink gestegen kosten van onder meer boodschappen. Door betere cao’s bij onder meer gemeenten en het Rijk kregen werkenden er in deze sector 7 procent bij om de gevolgen van inflatie tegen te gaan. Met name in 2022 en begin 2023 vielen de prijsstijgingen steeds hoger uit door de gevolgen van de oorlog in Oekraïne. Inmiddels is de inflatie afgekoeld.

Historische verhogingen

In 2022 liepen de cao-lonen historisch gezien ook al fors op, met 3,2 procent. Dat percentage viel afgelopen jaar nog eens bijna een keer zo hoog uit. Volgens het CBS stegen de cao-lonen in elk kwartaal van de afgelopen twee jaar harder dan de drie maanden daarvoor. In de laatste drie maanden van 2023 gingen de cao-lonen met net geen 7 procent omhoog in vergelijking met een jaar eerder.

Door de forse inflatie hielden werkenden in 2022 ook al minder van hun salaris over, ondanks de forse stijging van de cao-lonen. De zogeheten reële loonontwikkeling kwam toen uit op een min van ongeveer 6 procent, gebaseerd op de inflatiecijfers van de eerste elf maanden van 2022. Ook nu heeft het CBS het inflatiecijfer van december nog niet, maar op basis van een voorlopige berekening hielden Nederlanders gemiddeld ruim 2 procent minder over ondanks hun gestegen lonen.

Loonstijgingen andere sectoren

Behalve ambtenaren gingen ook medewerkers in de sector vervoer en opslag er bovengemiddeld veel op vooruit, met een plus van 8,4 procent. Die stijging was er vooral bij transportbedrijven en enkele cao’s in de luchtvaart. Bij onder meer woningcorporaties viel de loonstijging tegen met een plus van 2,5 procent.

Volgens werkgeversorganisatie AWVN, die de maandelijkse cao-stijgingen bijhoudt, is de sterkste groei inmiddels ten einde. Sinds de zomer is er een daling ingezet, die in oktober wel nog even werd onderbroken met een gemiddelde loonstijging van 8 procent. Maar door de afgenomen inflatie en verslechtering van de economie was dit mogelijk een laatste uitschieter.

(ANP)