Opdrachtgevers onzekerder door Wet DBA

Opdrachtgevers worden onzekerder volgens deze zzp’ers en vragen zzp’ers vaker om hun werk te doen in een payroll- of uitzendconstructie. De modelovereenkomsten worden in ruim een kwart van de gevallen al gebruikt. Bijna een vijfde zegt nooit een modelovereenkomst te gaan gebruiken en ruim een derde gaat het alleen doen als de opdrachtgever erom vraagt.

Dit staat in het rapport ‘Zzp’ers en hun opdrachten’, dat de Kamer van Koophandel (KvK) vandaag heeft gepubliceerd.

Om haar voorlichting aan ondernemers goed vorm te geven deed de KvK in december 2016 met het KvK Ondernemerspanel onderzoek naar zelfstandige professionals en hun opdrachten. Zelfstandige professionals bieden vooral eigen arbeid, kennis en vaardigheden aan bedrijven en hun opdrachtgevers aan, tegen een vooraf afgesproken vergoeding, meestal een uur- of dagtarief (in het onderzoek worden ze ‘zzp’ers eigen arbeid’ genoemd). Het gaat om ruim 77% van alle zzp’ers. Naast zelfstandige professionals zijn er zzp’ers die hoofdzakelijk producten verkopen (‘zzp’ers producten’). Deze ‘zzp’ers producten’ zijn niet meegenomen in dit onderzoek.

Meer opdrachtgevers

95% van de zelfstandige professionals heeft meer dan één opdrachtgever. 33% heeft zelfs meer dan 10 opdrachtgevers. Gemiddeld besteden deze zzp’ers 41% van hun tijd aan de grootste opdrachtgever. Ondernemers met 2 tot 5 opdrachtgevers besteden gemiddeld 56% van hun tijd aan de grootste opdrachtgever, voor ondernemers met 6 tot 10 opdrachtgevers is dit 37%. De zelfstandige professionals met meer dan 10 opdrachtgevers besteden gemiddeld 20% van de tijd aan de grootste opdrachtgever. Ondernemers hebben dus vaak minimaal één grote opdrachtgever en enkele kleinere opdrachtgevers ernaast.
Uit het onderzoek blijkt ook dat meer dan 90% van deze zzp’ers zich ondernemer voelt, weet welke eisen de Belastingdienst stelt aan ondernemerschap en denkt dat ze aan deze eisen voldoen.

Verkrijgen van opdrachten

Bijna drie op de tien zelfstandige professionals gaan nooit op zoek naar nieuwe opdrachten omdat opdrachtgevers hen benaderen (20%) of omdat zij al genoeg opdrachtgevers hebben (8%). Bijna een kwart (23%) van deze zzp’ers gaat alleen op zoek naar nieuwe opdrachten als dat noodzakelijk is. Bijna een derde (31%) besteedt er regelmatig aandacht aan en 14% zoekt continu naar nieuwe opdrachten. 3% neemt alleen opdrachten aan via een tussenpersoon, waardoor ze zelf niet op zoek hoeven naar nieuwe opdrachten.

Bij het vinden van nieuwe opdrachten spelen het formele netwerk (83%) en eerdere tevreden klanten (74%) de grootste rol, gevolgd door collega-ondernemers (48%), het informele netwerk van familie en vrienden (43%) en sociale media (41%).

Gebruik modelovereenkomsten

Van de zelfstandige professionals heeft 79% in het verleden weleens een VAR-verklaring aangevraagd. 21% heeft dit nog nooit gedaan, omdat ze de VAR niet nodig hadden om te laten zien dat ze zelfstandig ondernemer zijn. De situatie na de invoering van de wet DBA ziet er als volgt uit:

• Van degenen die in het verleden weleens een VAR-verklaring hadden aangevraagd, gebruikt 28% nu een modelovereenkomst, een vijfde is er nog mee bezig (8%) of is het van plan (12%), 35% gaat dat alleen doen als opdrachtgevers er om vragen. De rest (17%) is het niet van plan.
• Van de groep ondernemers die nooit een VAR-verklaring heeft aangevraagd geeft bijna de helft aan niet van plan te zijn om een modelovereenkomst te gaan gebruiken. Opvallend is dat een kwart van de ondernemers die nooit een VAR-verklaring heeft aangevraagd, nu wel gebruik maakt (13%) of gebruik wil maken (7%) van een modelovereenkomst of nog bezig is om er een op te stellen (5%).

Opdrachtgevers onzekerder

Terwijl zelfstandige professionals zich zeker voelen over hun ondernemerschap, blijkt uit de antwoorden van de zzp’ers dat opdrachtgevers zich in 2016 onzekerder voelden dan in 2015. Bijna een vijfde (18%) van de zzp’ers heeft in het afgelopen jaar vaker dan het jaar ervoor meegemaakt dat een opdrachtgever liever geen zzp’ers meer inhuurt. Ze lopen vaker tegen opdrachtgevers aan die alleen nog maar willen werken via een tussenpartij, zoals een bemiddelaar, een payrollbedrijf of een uitzendbureau.

• Zzp'ers en hun opdrachten