Hoe kijk jij?

Plaatjes die leiden tot verschillende percepties, je hebt ze vast wel eens gezien. Eén van de bekendste is de illustratie van een ambigue figuur waarin je een jonge of een oude vrouw kan zien. Ooit verzonnen als optisch vermaak en inmiddels in de psychologie vaak gebruikt als waarnemingsexperiment.

3.150.000 resultaten toont Google wanneer ik zoek op ‘1e indruk’. Wat is er belangrijker dan een goede 1e indruk wordt altijd gezegd. En je kunt maar 1 keer een eerste indruk maken. Maar is dat zo? Denk weer eens aan dat plaatje hierboven. Hoe en in welke context dit plaatje gepresenteerd wordt is alles bepalend voor wat je als eerste ziet.

Covey beschrijft de ‘kracht van een paradigmawisseling’: “Hoe sterker een persoon vasthoudt aan zijn oorspronkelijke waarneming, hoe schokkender de omslag”. Ik heb dat zelf eens meegemaakt toen ik in de rij stond voor de kassa en me stoorde aan de negatieve houding van de caissière. Er kon geen lachje vanaf en vriendelijk een fijne avond wensen al helemaal niet. Ik bedacht me nog ‘nou nou kan dat niet anders’. Toen ik bijna aan de beurt was, kwam zijn collega vragen hoe het nu met hem ging. Ik hoorde hem vertellen dat het steeds slechter ging omdat hij niet meer sliep vanwege alle ruzies rondom de erfenis. Hij miste zijn vader nog elke dag en het deed hem onwijs verdriet dat zijn familie zo uit elkaar viel. Bam, dat kwam binnen! Ik schaamde me voor mijn gedachten en nam me voor om niet meer zo snel op basis van de eerste indruk te oordelen.

Maar ja, dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Steeds als je mensen voor het eerst ontmoet, weet je dat je binnen een halve minuut in een bepaald hokje bent geplaatst en een etiket bij je is opgeplakt en (onbewust) doe je dat zelfde andersom. Roos Vonk schreef er een mooi boek over dat niet alleen lekker leest, maar ook tips geeft en helpt om je eigen oordeelsvermogen te onderzoeken.

Het is leuk om hiermee te gaan ‘spelen’, zeker nu veel organisaties aan het veranderen zijn en je te maken krijgt met nieuwe collega’s. Houd rekening met de context en probeer eens uit om de 1e indruk niet de bepalende indruk te laten zijn. Kijk of je de 1e keer de jonge vrouw ziet en de 2e keer de oude vrouw.. Of andersom, dat mag ook.

Meer lezen:
•    Stephen R. Covey – De zeven eigenschappen van effectief leiderschap
•    Roos Vonk – De eerste indruk

Gerelateerde artikelen