Geld lenen in 2023 fors duurder

Geld lenen wordt voor consumenten en bedrijven fors duurder volgend jaar. De researchafdeling van kredietverzekeraar Allianz Trade verwacht voor bedrijven een gemiddelde stijging van de rente met +200 basispunten (bp, 0,2 procentpunt) in de eerste helft van 2023. En daarna nog eens +200 bp in de tweede helft van het jaar.

Dat betekent fors hogere kosten voor bedrijven waardoor de marges verder onder druk komen te staan. Omgerekend gaat dat volgens Allianz Trade ten koste van -3 pp aan marge. De renteverhoging voor huishoudens zal volgend jaar nog iets hoger zijn dan bij bedrijven. De koopkracht zal hierdoor in eurozone gemiddeld -1 pp lager uitvallen.

Eind van een tijdperk

Ondanks de stijgende rente en de verslechterende economische vooruitzichten waren de Europese banken tot nu toe nog behoorlijk soepel met het verlenen van kredieten. De totale kredietgroei op jaarbasis aan de particuliere sector bedroeg in september gemiddeld +5,7% (j/j). De kredietverlening voor bedrijven +8,9% (j/j). Daarbij gaat het vooral om leningen met kortere looptijden. Bedrijven hebben hier behoefte aan door de onvoorziene stijging van de energie- en grondstofprijzen. Ruim een jaar geleden was geld lenen nog nagenoeg ‘gratis’. Dat tijdperk is definitief voorbij.

Minder vertrouwen

De vraag naar langlopende leningen door bedrijven is daarentegen aanzienlijk vertraagd. Zowel het vertrouwen bij ondernemers als bij consumenten heeft een flinke deuk opgelopen. Bedrijven worstelen met de onzekerheid over de energiecrisis, nieuwe verstoringen van de toeleveringsketen die dreigen, en de slechte economische vooruitzichten. Het dalende consumentenvertrouwen en de afzwakkende huizenmarkt drukt de vraag naar leningen van huishoudens.

Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux van Allianz Trade: “Banken weten als geen ander dat de voortdurende overheidssteun van de afgelopen jaren de situatie in het bedrijfsleven danig vertekent. Faillissementen vallen tot nu toe nog mee, maar velen vrezen met ons, dat die klap echt wel gaat komen. Dus die terughoudendheid van banken is zeer goed te begrijpen.”

Volgens Geeroms raakt de aanscherping van de kredietnormen vooral het MKB. “Ondernemers van mkb-bedrijven hebben al zoveel aan hun hoofd. Alles komt bij elkaar. Problemen met de aanvoer van grondstoffen, personeelskrapte, energie, en daar komen nu hogere financieringskosten bovenop. Het hele jaar daalde de gemiddelde omzetgroei van MKB’ers al. De laatste maanden extra hard. De hogere rente komt daar nu nog eens bovenop.”

Volgens Geeroms ligt het voor grotere bedrijven net iets anders. “Die zijn duidelijk minder gevoelig voor strengere financieringsvoorwaarden omdat ze de herfinanciering van lopende leningen vaak al tot eind volgend jaar hebben afgedekt. Ook zien we bij de grote concerns aanzienlijke kasbuffers. Dat helpt om acute liquiditeitsstress te voorkomen. Maar alles verandert natuurlijk als de recessie zich verdiept en langer gaat duren dan nu wordt gedacht.”