Zorg groeit in 2017 sneller dan economie

De vergrijzing stuwt de zorgvraag en de economische groei maakt de noodzaak tot extra uitgavenbeheersing voor de overheid op korte termijn kleiner. Door de structurele vraaggroei zullen de zorgkosten wel weer hoog op de agenda van een nieuw kabinet komen te staan. Lagere kosten zijn alleen mogelijk wanneer het zorgaanbod sneller efficiënt wordt gemaakt.

Zorgverlening verschuift van ziekenhuis naar huisarts
Het ING Economisch Bureau verwacht dat de in de zorgakkoorden afgesproken langjarige verschuiving van duurdere ziekenhuiszorg naar minder dure eerstelijnszorg in 2017 tot bovengemiddelde groei voor huisartsen leidt. Zorgverzekeraars maken steeds vaker meerjarenafspraken met aanbieders over geleidelijke omvorming en afbouw van ziekenhuiscapaciteit en verschuiving van zorg van het ziekenhuis naar de huisarts. Ook in de ouderenzorg trekt de groei aan, door het extra geld dat ervoor wordt uitgetrokken.
 
Kostenbeperking vereist snellere efficiencywinst
Zonder nieuwe beheersmaatregelen lijkt de zorg terug te keren naar de hogere groeicijfers van voor de zorgakkoorden. Zorgverzekeraars zullen vanwege solvabiliteitseisen voorlopig geen extra vermogen meer inzetten om de stijging van de zorgpremie te beperken. Ook de uitbreidingen van het basispakket leiden komende jaren tot een hogere premie. De roep om een beheerste ontwikkeling van de zorgpremies zal echter niet verstommen. Grotere stappen zijn nodig om de zorg efficiënter in te richten. Om tegelijkertijd ook de kwaliteit en toegankelijkheid van de zorg te verhogen, is een versnelde transformatie noodzakelijk. Enerzijds naar sterk gespecialiseerde ziekenhuizen die de echt complexe zorg leveren. Anderzijds naar meer eerstelijns medische centra die in toegankelijke basiszorg in de buurt voorzien. “Op plekken waar zorgverzekeraars, ziekenhuizen en eerstelijns zorgverleners intensief samenwerken zien we dat deze transformatie op gang komt, maar het gaat nog niet snel genoeg”, aldus Edse Dantuma, ING-sectoreconoom gezondheidszorg.
 
Scherpere keuzes maken
Voor ziekenhuizen is een scherpere positionering cruciaal om de concurrentiepositie te versterken. Ziekenhuizen die durven te kiezen om zich te specialiseren in die types zorgverlening waarin zij excelleren staan sterk. Voor eerstelijns zorgaanbieders is de uitdaging grotere organisaties op te zetten die beter in staat zijn om de groei van de eerstelijnszorg te managen. De bestaande zorggroepen die gezamenlijk ketenzorg organiseren zijn voorbeelden van succesvolle samenwerking en zorgvernieuwing over verschillende disciplines heen. Zij organiseren echter nog maar een klein deel van de totale eerstelijnszorg. 

“In de geneeskundige zorg is een efficiëntere benutting van de bestaande zorginfrastructuur cruciaal voor een toekomstbestendig verdienmodel. Zorgverzekeraars, ziekenhuizen en eerstelijns zorgaanbieders zullen scherpere keuzes moeten maken voor betere en betaalbaardere zorg. Alleen dan krijgen zij ook externe financiers mee om hun toekomstplannen te helpen realiseren”, aldus Erwin Winkel, ING-sectormanager gezondheidszorg.