Waarop steunt de overheidssteun?

Een serie blogs over de praktijk van de coronacrisis.

BLOG – Wat steunt de overheid op een geweldige manier de bedrijven en mensen, die per direct zonder inkomsten kwamen te zitten. Chapeau!

Door André Salomons. Hij is expert in digitaal en efficiënt werken in de finance kolom en was internationaal actief in bijna elke finance rol. Hij schreef  “Van Slow Close naar Fast Close” en is mede-eigenaar van Financial suite®.

Doel van de overheid is om in deze crisistijd bedrijven en mensen gedurende een bepaalde tijd te helpen met de overbrugging van een periode van gedaalde inkomsten.

Op dit moment weet niemand hoe lang die termijn zal zijn en of de overheid gedurende de lockdown alles kan en wil financieren. De huidige maatregelen laten zich vergelijken met passages uit het boek Il Principe van Machiavelli: het doel heiligt de middelen.

De overheid financiert deze steun met belastinginkomsten en door het uitschrijven van een miljardenlening. Maar heb je er weleens bij stilgestaan dat de overheid óók gedaalde inkomsten heeft en ook die moet financieren?

Meer uitgaven

Steunmaatregelen in de vorm van compensatie voor bedrijven, waarvan de overheid heeft bepaald dat zij hun diensten gedurende een bepaalde tijd niet meer mogen leveren. Ook steunmaatregelen voor ZZP’ers en tijdelijke krachten die hun diensten niet meer kunnen leveren en massaal hun inkomsten hebben verloren. En steunmaatregelen voor bedrijven die werktijdverkorting aangevraagd hebben onder de oude regeling werktijdsverkorting.

Het is duidelijk dat deze steunmaatregelen geld kosten, veel geld. Ook is het evident dat de zorgkosten in 2020 zullen exploderen

Minder belasting = minder opbrengsten

Wat we wellicht vergeten in de hectiek van het moment, is dat ook de overheid veel minder inkomsten zal hebben. Vorm voor jezelf eens een beeld van de omvang van de minderopbrengst. Hier zie je een aantal voorbeelden.

• BTW
  Stel dat bij de ongeveer 200.000 bedrijven die voor de NOW- of TOZO- regeling in aanmerking komen 90 procent omzetverlies wordt geleden. Dan zal de btw opbrengst dus ook 90 procent minder zijn. Bij een gemiddeld omzet van 100.000 euro zou dit zo maar 4 miljard btw opbrengst kunnen zijn.
   
• Accijnsen & energiebelasting
  De verwachting was al dat door de 100 km/u maximumsnelheid de accijnsopbrengst zou verminderen. Het kan erger. Het wegvallen van een groot deel van de verkeersbewegingen door thuiswerken en stilvallen van activiteiten in meerdere sectoren, zorgt voor minder omzet aan olieproducten zoals benzine. Het gevolg is dat naast de btw-daling daardoor er ook een significante daling zal zijn van accijnsopbrengsten.
   
• Arbeid gerelateerde minderopbrengsten
  Bedrijven die failliet gaan moeten helaas hun medewerkers ontslaan, mat als gevolg minder loonheffingsopbrengst. ZZP’ers, met een BV en fors minder omzet, zijn gedwongen minder loon aan zichzelf uit te betalen. Ze moeten dan overigens niet vergeten om toestemming te vragen om “minder dan gebruikelijk loon” bij de belastingdienst aan te vragen als dat van toepassing zou zijn.
  De NOW-regeling kent een maximum aan te vullen loon van 9.850 euro, daarboven is geen compensatie. Het zou mooi zijn als de personen in deze categorie afzien van het loon boven deze 90 procent van 9.850. Nog mooier is het om met nog minder loon genoegen te nemen.
  Verder wordt er ook geen loonheffing meer ontvangen van de tijdelijke krachten die nu zonder werk zitten.

Recessie onvermijdelijk?

Als de crisis langer duurt, dan de huidige horizon van drie maanden, zal dat zijn tol eisen bij bedrijven. Dat zal met onmiddellijke ingang leiden tot nog minder belastinginkomsten en meer ww-uitkeringen (in deze context is het voor de overheid misschien voordeliger om de AOW weer op 65-jarige leeftijd in te laten gaan, in plaats van ww-uitkeringen voor 65-plussers tot hun pensioendatum).

De daling van inkomsten- en vennootschapsbelasting zal niet direct voelbaar zijn in 2020. Die daling komt pas in de jaren erna als minderopbrengst in de begroting terug. Bovenstaande effecten zullen leiden tot een forse aanpassing van het begrotingstekort en zullen ongetwijfeld leiden tot een recessie. De omvang van de recessie hangt af van de duur van de crisis en het effect dat de crisis nu al op de economie heeft.

Het zou dapper zijn van de overheid om beter te zorgen voor de zorg en voor andere vitale beroepen en zich te beraden over de wijze waarop de dienstverlening door de overheid is georganiseerd. Een resultaat van die analyse kan zijn dat het ambtenarenapparaat ook de gevolgen van deze recessie zal moeten dragen.

De blogs in deze serie:

• Hoe finance NU anders moet
• Waarop steunt de overheidssteun?
• Stop met budgetten: werk met prognoses!
• Ik moet het NU weten
• Afstand houden moet. Maar is het goed?
• Houd de coronavoordelen vast!

Met dank aan Ilario Malinicz voor de link naar Machiavelli.