Verkiezingsgovernance

Vorig jaar was Randstad- CFO Robert-Jan van der Kraats de winnaar in de categorie AEX-beursgenoteerde ondernemingen. Jack de Kreij, CFO van Vopak won in de categorie AMX/ AScX en overig en Peter van Bommel, de toenmalige CFO van NXP Semiconductors werd winnaar in de categorie niet-beursgenoteerde ondernemingen.

Op 11 juni worden de winnaars bekend van de verschillende categorieën. Hierbij wordt een tweesporenbeleid gevolgd waarbij de nominaties van de CFO’s van beursgenoteerde bedrijven via een andere route verlopen dan die van de CFO’s van niet-beursgenoteerde ondernemingen.

Beursgenoteerd
Voor de CFO’s van beursgenoteerde onderneming geldt een selectieproces bestaande uit twee fasen, te weten een preselectie en een onderzoek ter bepaling van de uiteindelijke winnaar. De preselectie vindt plaats op basis van een survey, door onderzoeksbureau Rematch onder de (internationale) finance community van analisten, investmentmanagers en financiële journalisten, naar CFO’s van bedrijven die zij scharen onder de besten in hun categorie.

Na gesprekken met alle individuele leden van het Comité van Aanbeveling is het proces verrijkt ten opzichte van vorig jaar en zijn er enkele verbeteringen doorgevoerd. “De trend in Nederland is dat er steeds meer CFO’s uit het buitenland komen, die moeten we niet buitensluiten”, aldus Bob Out, directeur van het onderzoeksbureau Rematch.

“Daar komt bij dat zo’n 80% van de aandeelhouders buitenlands is. We hebben dan ook een internationaal onderzoek uitgevoerd in de finance community.” Dit jaar is er ook meer verdieping aangebracht in de beoordeling van de Investor Relations. Dit is volgens het Comité van Aanbeveling vooral het gevolg van het veranderende landschap rond de CFO’s.

“Tot voor kort richtten we ons op Investor Relations in het algemeen. Dat gaf de positie van de CFO aan ten opzichte van de externe community. Gezien de extra taken die de CFO heeft gekregen is het aantal criteria uitgebreid. Door corporate governance is er bijvoorbeeld extra aandacht voor de rechten van de aandeelhouder. We hebben dan ook het aspect “act in the best interest of shareholder” toegevoegd. Het tweede nieuwe aspect is dat er gekeken wordt naar de waardecreatie voor de aandeelhouder en tot slot is er ook de factor “corporate reputation” aan toegevoegd. Je kunt in de financiële sector zien hoe belangrijk reputatie is,” aldus Bob Out.

De genomineerde CFO’s zijn verzocht deel te nemen aan een vervolgtraject dat bestaat uit een interne en externe assessment. In de externe assessment, dat alleen wordt uitgevoerd onder contacten van de CFO’s die deelnemen aan de verkiezing, ligt de nadruk op de bedrijfs- en specialistische kennis van de CFO, maar ook op zijn relatie met de financiële gemeenschap, corporate governance, de kwaliteit van de disclosure en zijn financiële policy.

“Juist in deze tijd is niets zo belangrijk als een goed contact met de markt. Je kunt als CFO een reorganisatie moeten aankondigen of andere ingrijpende maatregelen moeten treffen. Als je als CFO presteert op bovenstaande punten en alles op orde is binnen de onderneming, worden er door de markt minder vraagtekens gezet bij datgene wat geannonceerd wordt”, stelt Out.

In de interne assessment richt Rematch zich op de performance van de CFO middels een achttal criteria die duidelijk maken hoe efficiënt de onderneming is georganiseerd. Het gaat hierbij om een effectieve allocatie van tijd en de efficiency van de finance functie. Daarnaast wordt gekeken naar kosten, winstgevendheid en cash flow-indicatoren. Ook de shareholderbase wordt onderzocht net als de snelheid van rapportage.

Er wordt gekeken naar de door de CFO geïnitieerde projecten, de budgetcyclus en tot slot de AGM. Beide assesments, intern en extern, hebben in de beoordeling een weging van 50%. Volgens Out valt niet te zeggen wat de bepalende factor is bij het winnen van de titel. De kritiek dat de verkiezing niet transparant zou zijn en plaatsvindt in een soort black box deelt hij niet.

“Er is geen blackbox. Er wordt altijd met een groot aantal CFO’s gecommuniceerd en hen wordt gevraagd wat de belangrijkste verantwoordelijkheden zijn. In het interne onderzoek zijn het de CFO’s die een weging meegeven aan een onderwerp. Wij nemen hiervan het gewogen gemiddelde. Het is niet een groep van deskundigen die bepaalt wie de CFO of the Year wordt, maar de markt en die is belangrijker dan een jury.”

Genomineerden AEX-genoteerd:
Rolf-Dieter Schwalb, DSM
Pierre-Jean Sivignon, Philips
Marc Armour, Reed Elsevier

Genomineerden AMX/AscX en overig:
Jan de Boer, ERIKS Groep
Boudewijn Gerner, Imtech
Jack de Kreij, Vopak
Frank Dorjee, Draka
Edwin van Leeuwen, Unit 4 Agresso

Niet beursgenoteerd
Voor de verkiezing van de CFO of the Year in de categorie niet-beursgenoteerde ondernemingen is gekozen voor een ander traject. Op basis van de input van partners, vakgenoten, verscheidene toonaangevende marktpartijen en de redactie van Chief Financial Officier Magazine is een select gezelschap CFO’s van gerenommeerde Nederlandse bedrijven samengesteld. Deze CFO’s voldoen aan de voorwaarden dat zij ten minste twee jaar in functie zijn en dat de onderneming sinds begin 2008 niet verwikkeld is in grote aanklachten en een jaaromzet heeft van minimaal 250 miljoen euro.

Daarnaast moet er zichtbaar (aandeelhouders) waarde zijn gecreëerd. Bovendien moet de CFO een duidelijke integrale rol hebben gespeeld bij toonaangevende verbeteringen en vernieuwingen en moet hij beschikken over innovatieve ideeën en die toe te passen in projecten. De genomineerde CFO moet eveneens een duidelijk visie hebben op de toekomst van de eigen financiële functie, maar ook op het vakgebied in het algemeen. De selecteerde ondernemingen zijn benaderd met het verzoek deel te nemen aan een websurvey waarin de prestaties van de financiële afdeling worden geëvalueerd.

Vervolgens is op basis van resultaten uit de websurvey een shortlist opgesteld van vier genomineerde CFO’s. De Hackett Group heeft op basis van de antwoorden uit de websurvey en de resultaten van een persoonlijk interview, een benchmark uitgevoerd waarbij de resultaten van de vier genomineerde bedrijven worden vergeleken met de resultaten van soortgelijke bedrijven op world-class niveau.

Hierbij wordt vooral gekeken naar de score op KPI’s zoals “kosten van de finance functie als procent van de omzet en het aantal fte’s ten opzichte van de omzet. “Deze scores worden vergeleken met de world-class gegevens. World-class betekent dat je score ligt rond de meridiaan van de beste 25 procent van ondernemingen in een categorie”, aldus Michel van Wijngaarden, directeur Benelux van de Hackett Group. De onderneming met de kleinste afwijking ten opzichte van de world-class score krijgt de hoogste waardering. In het validatiegesprek wordt dieper ingegaan op de cijfers die zijn aangeleverd.

“We kijken dan hoe de cijfers tot stand zijn gekomen en of ze kloppen. Ten aanzien van de opgegeven kosten vragen we altijd wat er allemaal is meegenomen in die post. Het kan best zijn dat men de post IT hier niet in heeft opgenomen of andere kostenposten heeft weggelaten. Uit het gesprek en de benchmark komt duidelijk naar voren hoe een bedrijf is georganiseerd. Stel je hebt 15 vestigingen en geen shared service center maar 15 directeuren die ieder voor zich de cijfers opstellen. De kans is groot dat je dan laag scoort op kosten voor de financiële functie. Het kan echter zijn dat er een heel goede reden is om geen shared service center te hebben, dat blijkt dan uit het gesprek.”

De kern van de jurering ligt volgens Van Wijngaarden op de vraag of de inrichting van de financiële functie past bij de organisatie. Een kleine organisatie die nationaal opereert hoeft geen grote financiële afdeling of shared services te hebben. Internationale spelers moeten daarentegen een duidelijke visie hebben op shared services of het outsourcen van activiteiten. De kenmerken van World-class bedrijven zijn volgens Van Wijngaarden, standaardisatie, centralisatie, een state-of- the-art IT landschap en businesspartnering.

“Een goede CFO moet de ideeën van de inrichting van de finance functie goed kunnen uitleggen en onderbouwen. Als hij dit goed doet is er sprake van World-class.” De benchmark en het validatiegesprek zijn goed voor 50% van de beoordeling. Aan het eind van het proces komen de vier genomineerde CFO’s bijeen in een rondetafel met de jury waarin wordt gediscussieerd over de financiële functie. Deze bijeenkomst telt eveneens voor 50% mee in de beoordeling.

Genomineerden niet-beursgenoteerd:
Maarten Blacquiere, Gasterra
Ton van Veen, Jumbo Supermarkten
Pieter Verboom, Schiphol Groep
Han Schellekens, Asito

Jury niet -beursgenoterd
Frans Roozen, hoogleraar Management Accounting & Control VU Amsterdam
Peter van Bommel, CFO of the Year 2008, voormalig CFO NXP
Monique Harmsen, hoofdredacteur Chief Financial Officer Magazine

Adviseur van de Jury
Michel van Wijngaarden, directeur Benelux The Hackett Group

Comité van aanbeveling:
Evenals in voorgaande jaren vindt de verkiezing plaats onder toezicht van oud minister van Sociale Zaken en oud-staatssecretaris van Financiën Willem Vermeend, Eric van de Merwe oud-voorzitter van de raad van bestuur van Fortis en thans vice voorzitter van de raad van commissarissen van o.a. Fortis Bank Nederland en Eureko, oud-Philips CFO en thans CEO van ING Jan Hommen en oud-ABN Amro CFO Tom de Swaan. Zij hebben zich gebogen over de procedure en de weging bij de verkiezing

The Hackett Group The Hackett Group is met bijna 1000 medewerkers wereldwijd het enige onderzoeks- en adviesbureau dat statistisch bewezen best practices voor SG&A (Finance, IT, HR, Procurement, Sales en Marketing) afleidt uit de benchmarkgegevens van zijn cliënten. Door gebruik van meer dan 4000 benchmarkstudies kunnen de gegevens van verschillende organisaties statistisch betrouwbaar met elkaar vergeleken worden. Daarnaast implementeert Hackett geïdentificeerde verbeteringen en helpt zijn cliënten richting een World Class Performance, wat leidt tot een blijvende verbetering van zowel efficiency als effectiveness.