Verdubbeling zorgkosten in zicht

Het Centraal Planbureau (CPB) verwacht dat de kosten voor de zorg tegen 2060 zo’n 18 procent van het bruto binnenlands product zullen bedragen. Dat is bijna een verdubbeling afgezet tegen de 11 procent nu.

De grootste stijging vindt volgens het onderzoek plaats in de langdurige zorg, mede doordat de samenleving vergrijst. Volgens het CBP komt tegen 2060 zo’n 45 procent van de zorgkosten uit deze hoek. Dat is nu nog een derde. De vraag waar het CPB vooral op ingaat is of de oplopende zorgkosten een probleem zijn of niet.

In een studie stipt het planbureau een drietal denkrichtingen aan hoe om te gaan met de oplopende zorguitgaven. De eerste is niet ingrijpen en daarmee de zorgkosten, de collectieve uitgaven en de collectieve lastendruk op te laten lopen. In een tweede denkrichting rept het CPB over bezuinigingen op andere overheidsuitgaven. Het laatste scenario is minder zorg collectief financieren.

Of er al dan niet sprake is van een probleem door de oplopende zorgkosten, hangt volgens de studie van een aantal facetten af. Zo is de vraag of een groter aandeel van de collectieve zorg in de economie ten koste gaat van andere bestedingen. Zo gaat er straks meer geld naar de zorg, maar verdienen we ook meer. Verder moet afgewogen worden of de baten van de zorg opwegen tegen de kosten. Dan gaat het om zaken als kwaliteit van leven, levensverwachting, betere gezondheid, doelmatigheid en de hoe de zorg te financieren. Dat moet je volgens het CPB los zien van het bbp.

Als niet wordt ingegrepen zullen mensen met een hoger inkomen een steeds groter deel van de zorgkosten op zich moeten nemen, schetst het CPB. Het planbureau merkt op dat bij bezuinigingen elders collectieve voorzieningen schraler zullen worden. Dit kan ook effect hebben op de algemene gezondheid van mensen. Verder speelt de krapte op de arbeidsmarkt de zorg mogelijk parten. Misschien moeten de lonen omhoog om voldoende handen aan het bed te houden. Daarmee nemen de kosten mogelijk verder toe.

Het CPB merkt verder op dat Nederland in vergelijking met andere landen relatief hoge uitgaven aan en lage eigen bijdragen voor langdurige zorg kent. Als het eigen risico zou worden verhoogd, zorgt dit ervoor dat degene die zorg nodig hebben meer gaan betalen. De vraag is of dit wenselijk is omdat we het in onze samenleving belangrijk vonden dat de collectieve zorg toegankelijk en betaalbaar is voor alle inkomensgroepen.