Sturen in tijden van vacuüm – hoe doe je dat?

Door Elmira Nijhuis, Daniëlle Berndsen en Minke Slik

Door de corona pandemie staan we ‘on hold’. Naast zorgen en verdriet over onze naasten ervaren we een vacuüm. We kunnen de toekomst niet overzien, ook economisch niet.
Veel sectoren hebben grote veranderingen doorgevoerd en draaien op de toppen van hun kunnen om alle ballen in de lucht te houden. Anderen kampen met grote problemen zoals vraaguitval, hoog ziekteverzuim of het afwenden van een faillissement. En allemaal breken wij ons hoofd over hoe wij in ons werk de anderhalve meter economie gaan inrichten.

De strategische keuzes moeten het ‘nieuwe normaal’ vormgeven. Het is nowcasting: op basis van de huidige situatie nú handelen, met als doel stap voor stap veranderingen doorvoeren. Het is een radicale wendbaarheid die we aan het realiseren zijn. Hoe geef je als bestuurlijk of managementteam deze nowcasting vorm? Hier is geen stappenplan voor. Het is per organisatie anders. Wel zijn er een aantal elementen die behulpzaam kunnen zijn:

1. Hou er rekening mee dat veel mensen zich in een situatie als deze schrap zetten. Weerstand en stugheid zijn net zo goed onderdelen van dit proces als de wil om bij te dragen. Het is de kunst om dit niet persoonlijk op te vatten en desondanks verbinding te houden.

2. Organiseer nowcasting-gesprekken: regel diepgaande gefocuste (video)dialogen, om perspectieven op de huidige situatie en de nabije toekomst – het nieuwe normaal – op te halen. Zorg hierbij voor een psychologisch veilige omgeving. Stel vragen aan elkaar om de verschillende perspectieven van elkaar te vernemen. Probeer, juist nu, de silo’s die in iedere organisatie bestaan met elkaar te verbinden.

3. Kijk vanuit kracht naar je organisatie: welke activiteiten zie je die inspelen op de nieuwe realiteit? Wat gaat hier goed in? Vraag hier ook naar in de nowcasting-gesprekken.

4. Durf te beslissen: blijf niet hangen in de analyse, maar neem beslissingen om kleine stappen te realiseren. En vertel elkaar dat je elkaar niet zult afrekenen als met de wijsheid van achteraf blijkt dat andere keuzes beter waren geweest.

5. Wees duidelijk: dit gaan we nu doen. Zó gaan we, bijvoorbeeld, anders samenwerken en nieuwe processen inrichten, om de nabije toekomst vorm te geven.

Psychologisch onderzoek wijst uit dat – op persoonlijk niveau – mensen posttraumatische groei kunnen doormaken. Na het verwerken van een ingrijpende gebeurtenis kunnen zij een grotere waardering voor het leven ervaren, evenals verbeterde relaties en meer zelfvertrouwen. Sociale ondersteuning en het gevoel dat je onderdeel bent van een groter geheel helpen om te komen tot deze groei. Dit geldt ook voor de acceptatie van de tragedie die je overkomen is, samen met de beslissing dat je je leven er niet door laat vernietigen.

Laten wij hopen dat dit ook op organisatieniveau geldt: dat we als organisatie de crisis kunnen doorstaan, verwerken en er op termijn beter uit kunnen komen. Sociale ondersteuning, elkaar vasthouden, acceptatie en moed om door te gaan zijn goede ingrediënten hiervoor.

Veel succes en sterkte allemaal.

EN consultancy in samenwerking met Kairos

Elmira Nijhuis is werkzaam als adviseur, toezichthouder en interim manager, gericht op het aanjagen van strategisch samenwerken en strategische ontwikkeling.

Daniëlle Berndsen RA is werkzaam als adviseur, CFO en commissaris. Voorheen was zij partner bij KPMG en werkte zij voor het Prinses Máxima Centrum.

Zij zijn docenten van de NBA opleiding: Psychologische veiligheid – basis voor prestaties