Loonsprong als reactie op hogere inflatie

Werkgevers en vakbonden hebben vorige maand relatief sterke loonsverhogingen afgesproken. Tegelijk met het herstel uit de coronacrisis loopt namelijk de inflatie flink op. Ook is sprake van toenemende krapte op delen van de arbeidsmarkt.

Dat zorgt voor “opwaartse druk op de loonafspraken”, constateert AWVN, de belangrijkste arbeidsvoorwaarden­adviseur van werkgevers in Nederland.

Sommige economen voorzien een nieuwe loon-prijsspiraal, waarbij inflatie en loonsverhogingen elkaar opjagen. In de jaren zeventig was de loon-prijsspiraal gemeengoed in Europa. De toenmalige president van de Europese Centrale Bank, Jean-Claude Trichet, had in 2008 al een nieuwe loon-prijsspiraal voorspeld.

De loonsprong doet zich ook voor in het buitenland. De grote Duitse vakbond voor werknemers in de dienstensector Verdi wil dat de lonen flink worden verhoogd vanwege de sterk stijgende inflatie. Volgens Verdi-voorzitter Frank Werneke worden vooral mensen met lage en middeninkomens hard geraakt door de scherp stijgende prijzen van energie en levensmiddelen.

De inflatie in Duitsland steeg in september naar 4,1 procent, het hoogste niveau sinds eind 1993. Overigens kunnen hogere lonen de inflatie juist nog weer verder aanjagen omdat bedrijven die loonkosten gaan doorberekenen in de verkoopprijzen. Daarom zijn loonontwikkelingen ook van belang voor het beleid van de Europese Centrale Bank (ECB).

Ook in Nederland willen de vakbonden dat de lonen worden verhoogd tegen de stijgende inflatie.

De in september gemaakte loonafspraken zijn met een gemiddelde van 2,4 procent de hoogste sinds de coronapandemie en -maatregelen een rol spelen in het overleg over arbeidsvoorwaarden.

Het aantal nieuw afgesproken cao’s was in september zeventien, wat volgens AVWN een normaal aantal is. In heel dit jaar zijn er tot nu toe 232 cao’s afgesloten. De gemiddelde loonsverhoging staat dit jaar vooralsnog op 1,9 procent.

AWVN stelt dat er achter het jaargemiddelde een grote variatie aan loonafspraken schuilgaat. De meest gemaakte loonstijging dit jaar bedraagt 2 procent. Die komt 34 keer voor. Er werd daarnaast 28 keer een loonsverhoging van 2,5 procent overeengekomen, maar er waren ook 28 cao’s waar vanwege de crisis een nullijn is afgesproken.

(ANP)