Late Payment Directive: Wapen MKB tegen laat betalende klanten?

Het te laat betalen van rekeningen: Een doorn in het oog van velen, maar tegelijkertijd maken veel organisaties zich aan deze praktijk schuldig. Vooral multinationals zijn berucht voor het eenzijdig oprekken van betalingstermijnen. Het is niet ongewoon dat leveranciers van grote Nederlandse bedrijven standaard 120 tot zelfs 160 dagen op hun geld moeten wachten. Het werkkapitaal dat deze late betalingen grote bedrijven oplevert, zetten zij in om (dure) investeringen te doen, zoals overnames.

Natuurlijk zijn multinationals niet het enige probleem. Ook overheden hebben een twijfelachtige reputatie als het aankomt op tijdig betalen en MKBers onderling rekken betalingen ook vaak veel langer dan nodig. De kleine ondernemers zijn echter wel vaak de dupe, omdat ze geen buffer hebben. Zij moeten duur geld lenen om hun werkkapitaalpositie gezond te houden en zien hun marge eroderen. Veel MKB-bedrijven gaan zelfs failliet door gebrek aan cash. Maar liefst 57 procent van de Europese bedrijven zegt in 2012 liquiditeitsproblemen te ondervinden door betalingsachterstanden, een stijging van 10 procent vergeleken met 2011.

Hoe kunnen MKB- bedrijven zich wapenen tegen deze oneerlijke praktijken? Kan de overheid, eventueel in Europees verband, beleid creëren waar ondernemers echt bij gebaat zijn op dit vlak? Het antwoord is Richtlijn 2011/7/EU van de Europese Commissie dat gericht is op late betalingen en ook bekend staat als Late Payment Directive. Deze richtlijn maakt deel uit van de Small Business Act (SBA) van de EU, een breed pakket maatregelen ter bevordering van ondernemerschap in Europa, die voor 16 maart 2013 door de lidstaten in landelijke wetgeving moet zijn omgezet.
__________________________________________________________________________________
Zet uw afdeling Credit Management in 1 dag strategisch op de kaart
Tijdens het seminar Credit Manager in één dag geeft Credit Management expert Raimond Honig inzicht in de strategie van befaamde managementdenkers. Ontdek in één dag hoe u als Credit Manager sneller en effectiever kunt anticiperen op de uitdagingen waar uw organisatie voor staat. Meer informatie en aanmelden
__________________________________________________________________________________
Deze nieuwe richtlijn stond centraal tijdens een landelijk seminar over late betalingen, georganiseerd door het directoraat-generaal voor ondernemingen en industrie van de Europese Commissie. Deze sessie vond plaats op dinsdag 6 november in het Huis van Europa te Den Haag.

Macro-economie en financiering
De eerste spreker is Rinke Zonneveld, directeur Ondernemerschap en Financiering bij het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. ‘Zoals u wellicht heeft gehoord heten we inmiddels weer Ministerie van Economische Zaken’, begint Zonneveld. ‘Voor we overgaan op de Late Payment Directive wil ik het graag met u hebben over de macro-economie. We horen veel over de crisis in Nederland en gebrek aan groei, maar doet Nederland het wel zo slecht? We zijn de 16de economie van de wereld gemeten in Bruto Nationaal Product, terwijl we het 136ste land zijn qua grootte. Verder zijn we de 7de investeerder, de 5de exporteur én het meest ondernemende land in de EU.’

Wel ziet Zonneveld een gebrek aan gazelles; ambitieuze ondernemers die snelle groei doormaken. ‘Wij Nederlanders zijn nogal risicoavers, maar we hebben een grote behoefte aan ondernemers om de economische uitdagingen aan te kunnen die op ons afkomen; vergrijzing, grondstofschaarste en economische crises. De focus van het ministerie voor het MKB ligt daarom de komende periode op onder andere vervolmaking van de interne markt, verlaging van de administratieve lastendruk en financiering.’

Financiering is nog altijd een probleem voor MKB-ondernemers, stelt Zonneveld. ‘Bij financiering denken ondernemers al snel aan bankleningen, maar het gaat verder. Ook je debiteurenbeleid maakt er deel van uit. De Late Payment Directive is onderdeel van een reeks macro-economische maatregelen die we als Europa nemen. Het doel: groei realiseren met één krachtige Europese markt. De directive geldt voor alle lidstaten in Europa, dus het is belangrijk om als ondernemer je rechten te kennen.’

 
Bestrijden van late betalingen
‘Zo’n 20 procent van de MKB-bedrijven zoekt externe financiering. Dit lukt maar 50 procent van de kleine bedrijven.’ Dat stelt Rob Wolthuis, Secretaris Ondernemerschap en Financiering bij MKB Nederland. Hij is belangenbehartiger van MKB-bedrijven en brancheorganisaties. ‘Bij de banken is een krimp waarneembaar in de kleinere leningen’, aldus Wolthuis. ‘Maar aan de voorbereiding die bedrijven treffen om financiering te krijgen kan ook nog een hoop verbeterd worden.’

Volgens Wolthuis is er sinds de crisis slechter betaalgedrag waarneembaar. ‘De Rijksoverheid doet het wel goed: 90 procent betaalt op tijd. Gemeenten doen het echter slecht. Op de website van MKB Nederland staat een klacht van een ICT-leverancier. Hij stelt dat de overheid rekeningen te laat betaald en als hij belt om ernaar te vragen, wordt hij zeer onfatsoenlijk te woord gestaan. ‘We betalen toch rente?’, zeggen ze dan. Ik ben toch geen bank?, stelt de ondernemer terecht. Wat is de oplossing. Wetgeving? De nieuwe richtlijn bepaalt dat overheden voortaan binnen 30 dagen moeten betalen. Voor grote bedrijven is dit lastiger te regelen via wetgeving. Het MKB Nederland wil daarom proberen tijdig betalen in het MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) beleid te krijgen van grote bedrijven.’

Idaira Robayna Alfonso (Europese Commissie, Directoraat-generaal Ondernemingen en Industrie) licht de nieuwe Richtlijn 2011/7/EU toe. ‘In de nieuwe Richtlijn is bij het niet bepalen van de betalingstermijn in contracten na 30 dagen rente verschuldigd. Als de periode wel bepaald is mag deze niet meer dan 60 dagen bedragen, tenzij dit speciaal is overeengekomen en niet onredelijk is tegenover de crediteur. De overheid moet binnen 30 dagen betalen, tenzij er speciale omstandigheden zijn. Bovenop de verschuldigde rente komt een opslag van 40 euro. Het rentepercentage wordt bepaald door de Europese Centrale Bank (ECB) en bedraagt tenminste 8 procent.’

De implementatie van de Richtlijn dienst officieel 16 maart 2013 geschied te zijn, maar op 5 oktober jongstleden gaf Antonio Tajani (Vice-President van de Europese Commissie) in Rome het startsein voor een campagne in alle 27 EU-lidstaten en Kroatië. Het doel van deze campagne is een snelle implementatie van de nieuwe Richtlijn in nationale wetgeving te realiseren vóór de deadline verstrijkt. In de campagne – gefinancierd door de Europese Commissie – is in het bijzonder aandacht voor voorlichting aan het MKB over rechten die zij aan de Richtlijn kunnen ontlenen en hoe zij deze kunnen uitoefenen.

De regels van de Late Payment Directive op een rij
• Overheidsinstanties dienen goederen en diensten die zij aanschaffen binnen 30 dagen te betalen, of in uitzonderlijke gevallen binnen 60 dagen.

• Contractvrijheid bij handelstransacties tussen ondernemingen: ondernemingen dienen facturen binnen 60 dagen te betalen, tenzij in de overeenkomst uitdrukkelijk anders is overeengekomen en mits daarbij geen sprake is van kennelijke onbillijkheid jegens de schuldeiser.

• Ondernemingen hebben automatisch aanspraak op interest voor betalingsachterstand en op een vast minimumbedrag van 40 euro als compensatie voor invorderingskosten. Zij kunnen ook een redelijke schadeloosstelling vorderen voor alle invorderingskosten die dat vaste bedrag te boven gaan.

• De wettelijke interestvoet voor betalingsachterstand wordt verhoogd tot minstens 8 procentpunten boven de referentie-interestvoet van de Europese Centrale Bank. Het is overheidsinstanties niet toegestaan een interestvoet voor betalingsachterstand vast te stellen die onder deze drempel ligt.

• Het wordt gemakkelijker voor ondernemingen om kennelijk onbillijke bedingen en praktijken te betwisten bij nationale rechtbanken.

• Meer transparantie en bewustmaking: lidstaten worden verplicht de interestvoeten voor betalingsachterstand te publiceren, zodat alle betrokken partijen op de hoogte zijn.

• De lidstaten worden aangemoedigd om praktijkcodes voor stipte betaling in te voeren.

• De lidstaten mogen ook in de toekomst wettelijke bepalingen handhaven of in werking doen treden die gunstiger zijn voor de schuldeiser dan die van de richtlijn.

De nieuwe maatregelen zijn facultatief voor ondernemingen, in die zin dat zij het recht hebben om actie te ondernemen maar niet verplicht zijn om dat te doen. Een onderneming kan er in bepaalde gevallen de voorkeur aan geven de betalingstermijn met een paar dagen of weken te verlengen, om de goede zakelijke relatie met een bepaalde klant niet op het spel te zetten. Maar de nieuwe maatregelen zijn wel bindend voor overheidsinstanties. Deze dienen het goede voorbeeld te geven en hun betrouwbaarheid en efficiëntie te demonstreren door hun contractuele verplichtingen na te komen.

Bent u leverancier en heeft u het gevoel dat u in een contract een onredelijk lange betalingstermijn wordt afgedwongen? En heeft u het gevoel uw business kwijt te raken als u hiertegen bezwaar maakt? De eerste stap die u dan kunt nemen is contact opnemen met uw brancheorganisatie. Samen met andere leveranciers die soortgelijke problemen ervaren staat u namelijk sterker tegen organisaties die zich machtig voelen in het afdwingen van onredelijke betalingscondities. Uw brancheorganisatie zal MKB Nederland inschakelen wanneer zij dit wenselijk achten voor verdere behartiging van uw belangen. Op pan-Europees niveau is de European Association of SME’s zeer actief in het bestrijden van oneerlijke betalingscondities.

Ga voor meer informatie over de nieuwe betalinsgrichtlijn naar: ec.europa.eu/enterprise/late-payment-campaign