Aandelenlease: wat? waarom? wanneer?

Eerst iets over ‘leasing’. Van Dale vertaalt dit als langdurige verhuur, resp. huur van duurzame goederen (productiemiddelen), al of niet met optie op aankoop ervan na afloop van de huurtermijn.

Aandelenlease is, op zijn janboerenfluitjes gezegd, niets anders dan het huren van een pakketje aandelen voor een bepaalde periode, meestal vijf jaar, desgewenst korter of langer. De condities verschillen per maatschappij (maar niet veel). U ontvangt het hiervoor benodigde kapitaal tegen betaling van een bepaalde rente – zeg maar huur – en u betaalt die rente – op dit moment meestal 8% – ineens of in maandelijkse termijnen.

Na verloop van een afgesproken tijd gaat het pakketje aandelen weer terug naar de eigenaar of verhuurder. U lost uw schuld af en wat na aftrek van het geleende kapitaal overblijft van de dan geldende aandelenkoers is voor u. Dat is dan hopelijk koerswinst, maar koersverlies is ook denkbaar. Daaraan kunt u een mouw passen door u tegen koersverlies te verzekeren. Sommige maatschappijen hebben die verzekering als vanzelfsprekend in hun condities ingebakken.

Waarom?
Waarom doet u dit? Waarom aandelenlease? Baat het niet, het schaadt evenmin, zou u kunnen antwoorden. U kunt uzelf ook afvragen of u die huur – of rente – en het hiervoor geleende geld niet beter en effectiever kunt spenderen aan een aanvullende pensioenvoorziening, een levensverzekering, een mooie uitvaartverzekering, een studieverzekering voor uw kind of kleinkind, de aankoop van een tamelijk waardevaste boot of een leuke recreatiewoning in Julianadorp (NH).

U kunt uw maandelijkse bijdrage ook zelf en rechtstreeks beleggen in een aandelenbeleggingsfonds, zonder inschakeling van een maatschappij. Fiscale overwegingen, jawel, die speelden tot voor kort een zekere rol bij het oppotten voor later, maar u weet inmiddels ook, dat in de nieuwe belastingwet (1 januari 2001) gekozen is voor een systeem waarbij inkomen uit sparen en beleggen ‘forfaitair’ wordt bepaald = 4% van het gemiddelde netto vermogen. Dit forfaitaire inkomen wordt belast tegen een proportioneel tarief van 30%. En daarmee vervalt tegelijkertijd de tot voor kort zo populaire aftrekbaarheid van de ‘huur’ of rente over uw pakketje lease-aandelen.

De koerswinst is bovendien niet helemaal belastingvrij, tenzij uw rendementsgrondslag – uw vermogen in box III – lager is dan het heffingsvrije bedrag van EURO 17.000 per persoon of het dubbele voor u en uw partner samen. U ontvangt uw koerswinst over ‘uw’ aandelenpakket na vijf jaar? Dan vraagt u zich natuurlijk ook meteen af of dat pakketje aandelen al die jaren meetelt bij het bepalen van uw rendementsgrondslag = de waarde van uw bezit minus de waarde van schulden.

Bent u de verhuurder van uw aandelen iets schuldig, behalve dan de huur in termijnen? De belastingwet rekent de rechten op uw pakket tot uw bezittingen als ze niet op zaken betrekking hebben.

Hiertoe behoren o.a.
– chartaal en giraal geld (zowel binnen- als buitenlandse valuta);
– aandelen en winstbewijzen en alle rechten die hierop betrekking hebben (zoals opties en warrants);
– obligaties;
– schuldvorderingen;
– winstrechten;
– rechten op kapitaalsuitkeringen uit levensverzekering.

Doorlopend krediet en persoonlijke leningen verlagen weliswaar de rendementsgrondslag, maar de rente over deze leningen – dus ook het leasebedrag – is niet meer aftrekbaar. Bovendien moet u rekening houden met een zogenaamde doelmatigheidsdrempel voor schulden. U kunt niet ALLES van de rendementsgrondslag aftrekken: per persoon wordt hierop EURO 2.500 in mindering gebracht.

Wanneer ?
Alles bijeen genomen trekt de fiscus sinds 1 januari 2001 een lange neus, ook naar u. Toch is het leasen van een pakketje aandelen zo gek nog niet en statistisch gezien kan het zelfs verstandig zijn voor mensen die verder volledig zijn voorzien van alle normale, op rente-ontwikkeling gebaseerde pensioen- en levenpolissen.

U zult altijd rekening moeten houden met de verplichte vermelding, dat de waarde van een belegging kan fluctueren en dat in het verleden behaalde resultaten geen garantie bieden voor de toekomst. Feit is echter dat het rendement over de afgelopen twintig jaar die 4% rendement van de fiscus over uw rendementsgrondslag overtreft.

Aandelenlease schaadt niet maar baat statistisch waarschijnlijk wèl. En nog eens over die rendementsgrondslag gesproken: er zijn in de wet een aantal vrijstellingen opgenomen, te weten:

– roerende zaken die voor persoonlijke doeleinden worden gebruikt, zoals inboedel en auto;
– uw uitvaartverzekering ofwel een kapitaalsuitkering uit een levensverzekering die uitsluitend uitkeert bij overlijden. De hoogte van de vrijstelling is EURO 5.536 per persoon. (Is de waarde van de polis hoger dan de vrijstelling, dan vervalt de vrijstelling geheel);
– Rechten op kapitaalsuitkeringen die uitsluitend plaatsvinden bij invaliditeit, ziekte of ongeval;
– Maatschappelijke beleggingen (groene beleggingen, leningen aan startende ondernemers, sociaal-ethische beleggingen of een kapitaalverzekering ten behoeve van de studie van een kind*) t.w.v. EURO45.380 per persoon. Doet u samen met uw partner aangifte in box III, dan kunt u dit bedrag verdubbelen;
– Spaartegoeden, aandelen en winstbewijzen volgens de spaarloon- en premiespaar-regelingen, mits de vrijstelling betrekking heeft op een periode van vier jaar na de inhouding en de vrijstelling niet hoger is dan EURO 17.025).

* Een kapitaalverzekering voor de studie van een kind is niet belast in Box III wanneer het maximaal verzekerde bedrag EURO22.690 per belastingplichtige bedraagt. De polis is afgesloten vóór de 13de verjaardag van het kind en de minimaal aaneengesloten duur van premiebetaling is vijftien jaar. Uitkering vindt uiterlijk voor de 27ste verjaardag plaats.

En waar moet u nu op letten?
Beschikt u over voldoende waarborgen voor de toekomst van uzelf, uw partner en de studie van uw kinderen? Denk dan eens na over een aandelenleaseplan. De maatschappijen verdringen zich om u in deze ter wille te zijn. Ga niet over één nacht ijs en laat u evenmin verleiden door enkele losse flodders over fiscaal voordeel op het verjaardagsavondje of in het bedrijfsrestaurant. Vraag u zelf af:

– beschik ik over voldoende startkapitaal of financier ik de aandelenlease met een vast bedrag per maand?
– voor welke looptijd kies ik? 5 jaar, 10 jaar? Kan ik verlengen?
– kan ik tussentijds boetevrij aflossen? hoe hoog is de uitkering bij overlijden?
– in welke fondsen belegt ‘mijn’ maatschappij?
– welke aftrekmogelijkheden zijn er en wat zijn de consequenties voor de rendementsgrondslag?
– ontvang ik dividend over mijn aandelenpakket en wanneer?
– is mijn koersrisico verzekerd en wat is hiervoor de premie?

Maar wilt u een extra hoog rendement tegen een extra lage investering, kies dan voor een staatslot, mét jackpot. Wie weet.

Drs. M.A.H. Tromp is Marketing Manager bij KOSTER verzekeringen b.v. te Alphen aan den Rijn