Van cijfers naar waarden: Een zoektocht in de nieuwe realiteit voor finance

In mijn vorige blog (5 manieren om de bestaande toestand uit te dagen) gaf ik aan dat ik een beeld van een achterhaald (finance) systeem herken en erken. De huidige zware financiële control (systeem)wereld boet momenteel in aan toegevoegde waarde, want het primaire proces (de business) voelt zich zeer ernstig gehinderd door allerlei financiële wet- en regelgeving en control systemen van buitenaf. 

Deze systemen zijn zo dominant geworden dat het heeft geleidt tot discrepantie tussen de business enerzijds en de beheersing door de financiële functie anderzijds. De business vertrouwt steeds meer en meer op hun eigen gevoelskompas en hun eigen gezonde boerenverstand. De overkill van allerlei cijfermatige instrumenten en papieren werkelijkheden worden door de business nauwelijks écht gebruikt voor de beslissingsondersteuning. Temeer omdat de huidige finance spreedsheets, berekeningen, modellen, resultaatkaarten en dashboards nooit het volledige (business) verhaal kunnen vertellen. 

Daarnaast brengen de huidige control systemen en de doorgeslagen wet- en regelgeving zelfs schade toe in de zoektocht naar nieuwe organisatievormen. De huidige financiële – en business control functie als staffunctie remt daarmee de creativiteit, voedt angst en risico denken en biedt nagenoeg geen houvast of inspiratie voor nieuwe vormen van organiseren. 

Ik vind, net als Dr. Kees Tillema in zijn boek “van cijfers naar waarden”, dat het hoog tijd is voor echte innovatie in het finance vakgebied! De nieuwe financiële – en business control functie zal ook zijn bijdrage moeten leveren aan de opkomende trend, waarin de zogenaamde High Performance Organisaties de medewerkers zelf het heft in handen laten nemen en zelfsturing de ruimte bieden. Organisaties die dat niet doen zijn ten dode opgeschreven. (zie uitzending Tegenlicht VPRO van 15 februari 2015).

Wat is de betekenis – en zingeving van de financiële – en business control functie? Dat kan volgens mij maar één ding zijn: het primaire proces (de business) doen excelleren! Als finance gelooft dat alles wat er toe doet te berekenen of te modelleren is, wordt het grootste – en misschien wel mooiste – deel van de wereld over het hoofd gezien. Om een bijdrage te leveren aan het excelleren van het primaire proces zullen de (business) controllers van de toekomst over de eigen financiële discipline heen moeten stappen. Zij zullen zichzelf steeds de vraag moeten stellen: Wat draag ik bij, zodat de ander (in het primaire proces) ook volop kan bijdragen? 

De financiële functie als staffunctie gaat binnen nu en 10 jaar tot de verleden tijd behoren. Vanaf de zijlijn analyseren, adviseren en interveniëren brengt de organisatie als geheel niet verder. In plaats daarvan zal de controller moeten gaan participeren in het primaire proces. Van binnenuit. De controllers, of liever gezegd de ‘connectors’, zullen er achter komen dat het primaire proces van binnenuit prima in staat is zichzelf te ordenen en te beheersen. De controller kan daarbij coachen en ondersteunen. De controller moet meer gaan werken vanuit de menselijke relatie en intrinsieke betrokkenheid in plaats van het (business) gedrag proberen te beïnvloeden vanuit systemen buitenaf.

In mijn komende blogs ga ik verder puzzelend op zoek naar hoe het anders kan. Als kapstok gebruik ik daarbij de veelgebruikte planning & control cyclus, deming circle (Plan Do Check Act). Ik heb de ‘check’ al lang vervangen door ‘CONNECT’. Want nieuwe vormen van ‘control’ zullen in de toekomst alleen gevonden worden vanuit verbinding, intrinsieke motivatie, vertrouwen, passie, plezier en professionaliteit!

_________________________________________________________________________________________

Wilt u als controller doorgroeien? Volg dan de training de Controller als Business Partner. De beste controllers vervullen hun rol als inhoudelijk vakman, bekwaam adviseur, begeleider & coach. Zij ondersteunen hun managers pro-actief bij het nemen van belangrijke beslissingen in strategische situaties. Lees verder…