Terugkeer naar kantoor biedt kansen aan cybercriminelen

Op 26 juni vervalt het advies om zoveel mogelijk thuis te werken. Deze versoepeling van de coronamaatregelen brengt risico’s met zich mee voor de (digitale) beveiliging van organisaties. 

Het is een bekend gegeven dat cybercriminelen inspelen op actuele ontwikkelingen rondom het coronavirus. Sinds de uitbraak van de pandemie waarschuwde Mimecast onder meer voor een golf aan corona-gerelateerde phishingmails en gerichte aanvallen op thuiswerkers. Experts van het bedrijf verwachten dat er de komende maanden ook misbruik wordt gemaakt van de gefaseerde terugkeer naar kantoor. Zij schetsen een aantal risico’s:

• Veel IT-afdelingen hebben werknemers toestemming gegeven om thuis op hun eigen device te werken. IT heeft echter niet altijd zicht op deze apparaten (shadow-IT). Mogelijk zijn ze gehackt of besmet met malware en worden ze nu meegenomen naar kantoor, waar ze verbinding maken met het bedrijfsnetwerk.

• Thuis werd het securitybeleid waarschijnlijk minder streng gehandhaafd. Zo blijkt uit onderzoek van Mimecast dat 48 procent van de Nederlandse werknemers geen specifieke training voor veilig thuiswerken heeft gevolgd. Dit kan tot onveilig gedrag leiden dat werknemers vervolgens meenemen naar kantoor. Zij vergrendelen hun apparaat bijvoorbeeld niet als ze even weg zijn, laten vertrouwelijke informatie op hun bureau liggen of doen hun bureaukast niet op slot. 

• Niet iedereen zal direct naar kantoor gaan. Er zijn dus minder mensen op de zaak, en mogelijk is ook de fysieke beveiliging nog niet op het oude niveau. Dit biedt onbevoegden de kans om toegang tot verboden ruimtes en netwerken te krijgen of data te stelen.

• Het advies om zoveel mogelijk thuis te werken is meer dan een jaar van kracht geweest. Sommige werknemers zijn in deze periode hun toegangspassen kwijtgeraakt of toegangscodes vergeten. Kwaadwillenden kunnen dit als smoes gebruiken om ongeautoriseerde toegang te krijgen tot het bedrijfspand.

• Er kan verwarring ontstaan: wie werkt er thuis en wie op kantoor? Ook gaan veel mensen op vakantie nu er door de versoepelingen weer meer mogelijk is. Dat zijn ideale omstandigheden voor impersonatie- of -phishingaanvallen. Bovendien kan het vooruitzicht op vrije tijd de alertheid van werknemers beïnvloeden, en direct na de vakantie wil de scherpte ook nog weleens ontbreken.

• De interne communicatie zal met name voor grote internationale bedrijven een uitdaging zijn. In een aantal landen wordt bijvoorbeeld al weer op kantoor gewerkt, terwijl dat in andere landen nog niet kan vanwege lokale maatregelen. Oplichters kunnen misbruik maken van eventuele onduidelijkheid hierover, bijvoorbeeld door uit naam van de hr-afdeling malafide e-mails te versturen.

• Mogelijk zijn sommige partners en leveranciers als gevolg van de coronacrisis failliet gegaan. Dit biedt een opening voor impersonatieaanvallen: oplichters kunnen zich voordoen als werknemer van zo’n bedrijf en bijvoorbeeld geld lospeuteren. Het wordt dan ook lastiger om te controleren of het verzoek legitiem is, aangezien het bedrijf de deuren heeft gesloten.

Wees alert op cyberrisico’s
“De huidige situatie laat het gelukkig weer toe om naar kantoor te gaan”, zegt Sander Hofman, securityexpert bij Mimecast. “Het is begrijpelijk dat de focus in eerste instantie ligt op coronamaatregelen zoals social distancing en hygiëne. Tegelijkertijd moeten organisaties zich bewust zijn van de digitale risico’s. Met name in het begin is het geen ‘business as usual’. Cybercriminelen weten daar wel raad mee.”

Hofman adviseert organisaties om in ieder geval de volgende maatregelen te treffen:

1. Maak een plan voor de transitiefase
“Maak goede afspraken over de bezetting op kantoor, de taakverdeling en de communicatie, zowel intern als extern. Wat zijn de (nieuwe) procedures en wie communiceert daarover? Wie werkt er wanneer thuis? Wie heeft er vrij en zal dus geen e-mails versturen? Als dit voor iedereen duidelijk is, wordt het voor oplichters lastiger om zich voor te doen als een collega. Dergelijke afspraken zijn extra belangrijk in de vakantieperiode.”

2. Neem het securitybeleid onder de loep
“De terugkeer naar kantoor is een uitstekend moment om scherp te kijken naar de security. Welke gebruikers en apparaten krijgen toegang tot welke bedrijfssystemen? Hoe voorkomen we dat een thuis besmet of gehackt apparaat verbinding maakt met het kantoornetwerk? Evalueer ook het thuiswerken. Zijn werknemers thuis bijvoorbeeld nog doelwit geweest van phishingaanvallen? En hoe gingen ze daarmee om?”

3. Organiseer een opfriscursus veilig online gedrag
“Eén securitytraining draagt doorgaans niet bij aan gedragsverandering. Maar in dit geval is een eenmalige ‘opfriscursus’ absoluut zinvol. Wat zijn de meest voorkomende aanvalsmethoden en hoe kunnen werknemers ze herkennen? Hoe maak je veilig gebruik van e-mail en samenwerkingstools zoals Microsoft Teams? Met zo’n cursus geeft de organisatie een duidelijk signaal af: in het nieuwe hybride tijdperk is veilig gedrag prioriteit.”