‘Finance professional, beken kleur!’

Onthullend, groot én representatief onderzoek van FinanceFactor en ZiPconomy naar de toekomst van de finance rol: Finance professionals bekennen kleur. ‘Concentreer je op datgene waar je goed in bent, organiseer – op slimme wijze – die soft skill kant.’

‘Financial, onderken dat je blauw en niet groen bent. Stop dus met pogingen je op die rechter hersenhelft te concenteren, maar hou je aandacht bij die – vertrouwde – linkerhelft. Wat te doen om die immers ook zo benodigde soft skills, de groene kant dus, tóch in huis te halen? Organiseer het en doe dat slim. Want voor het verkrijgen van een brede organisatieblik hoef je niet per definitie zélf soft skills, die minder bij je natuurlijke DNA passen, te ontwikkelen.’

Drie maanden lang deden FinanceFactor en ZiPconomy onderzoek naar de sterk bewegende rol van de finance professional. Respondenten, overwegend CFO’s (27 procent) en controllers (45 procent), zien digitalisering als één van de sterkst groeiende ontwikkelingen. Die ontwikkeling vereist vaardigheden om data in de breedte van de business te interpreteren en daarop te anticiperen. En vereist dus andere competenties, om transformatie van die traditioneel blauwe controller rol richting de tactisch en strategisch denkende en acterende partner in business te realiseren. Kortom, Van blauw naar kleur.

Albert Allmers, directeur FinanceFactor: “Uit ons onderzoek blijkt dat finance professionals optimistisch naar de toekomst kijken, bemoedigend! Zij erkennen én herkennen dat de beroepsgroep een transformatie doormaakt en een bredere blik op organisaties nodig heeft. Dat bevestigt hun realiteitszin. Dat zij vooral conventioneel naar hun persoonlijke ontwikkeling kijken, is naar mijn mening verklaarbaar. Of zij menen al over nieuwe vaardigheden en waarden als toewijding en steun geven aan anderen te beschikken? Ik denk het niet. Financials zijn heel rationeel en vooral bezig met waar zij goed in zijn.”

FinanceFactor bemiddelt al ruim tien jaar in de finance wereld voor posities op C-level, zowel vast als interim. Er waren periodes dat ‘vast’ het meest gewild was, nu is de trend dat steeds meer zelfstandig opererende ondernemers een plek proberen te bemachtigen in het speelveld. “We zagen organisaties meebewegen met overvloed en nu worstelen met schaarste op de arbeidsmarkt. We zagen hoe de finance professional zich ontwikkelt, zowel functioneel als persoonlijk. En we zagen hoe hij of zij daarmee worstelde en worstelt.”

De no-nonsense mentaliteit van de oudere financial
“Bij de linkerhersenhelft, die de natuurlijke voorkeur heeft van de finance professional, speelt de ratio een belangrijke rol”, aldus Allmers. “Logisch redeneren en structuur. Bij de rechterhersenhelft is dat juist emotie en empathie. Die kant, waar de soft skills zitten, is minder ontwikkeld bij financials. Een groot deel van iemands waarden zit in het DNA en wordt vervolgens gevormd door het leven dat hij leidt. Zoals iemand geprogrammeerd is, zo gaat hij acteren. Coaching en intervisie zijn in dit onderzoek minder gekozen als manieren van persoonlijke ontwikkeling, in de lijn met de no-nonsense mentaliteit van vooral de wat oudere finance professional.”

Want, zo blijkt uit Finance professionals bekennen kleur: die laatste, wat oudere categorie investeert weinig in opleiding en coaching, hecht weinig waarde aan investering in soft skills.
“Mijn analyse, met inachtneming van de uitkomsten van dit onderzoek, is dat de finance professional de transformatie wel kan maken, maar niet alleen”, stelt Albert Allmers. “Organiseer dus een team om je heen met de juiste personen op de juiste plekken. Ik geloof niet dat de ‘blauwe’ financial verdwijnt. Die gaat voor check-dubbelcheck en is hard nodig als bewaker van processen. Zet daar dus iemand bij met creativiteit, bijvoorbeeld op business control. Iemand die goed is in scenarioplanning. En een professional die intrinsiek aandacht geeft aan de mensen in zijn of haar team, die anderen steunt en beschikt over een hoge mate van empathie. Een gevoelsmens dus. Samen met de CFO kan zo’n nieuwe eenheid de brede vertaling naar de business maken.”

Bewust zijn van eigen blind spot
De directeur van FinanceFactor meent dan ook dat zo’n brede organisatieblik niet per se vereist dat de finance professional zélf die soft skills moet ontwikkelen, immers minder bij zijn natuurlijke DNA passend. “Het is de financial die zich bewust is van zijn eigen blind spot en actief op zoek gaat naar aanvulling van anderen daarop, die succesvol zal blijken te zijn”, aldus Allmers. “Of, met andere woorden, de finance professional die zijn transformatie slim organiseert heeft de toekomst.”

Het onderzoek van FinanceFactor en ZiPconomy werd van september tot en met november 2022 uitgevoerd met een vragenlijst uitgezet onder 2880 personen, ingeschreven bij FinanceFactor. Ook was er een open oproep op LinkedIn, via de persoonlijke profielen en groepen van het executive search bureau, dat als impresario van finance professionals hun carrièrewensen centraal stelt en met coaching en advies hun loopbaan actief ondersteunt. Het onderzoek is gecombineerd met een serie portretten. Vier finance professionals werden uitgebreid geïnterviewd, ieder reflecteert vanuit persoonlijke ervaringen op feitelijke informatie en ‘verhalen uit het veld’. Zo krijgt, zo stellen de onderzoekers, de finance professional 2.0 ‘gezicht’.

‘Een goede controller draagt gymschoenen’
Eén van de geïnterviewden, Naud Keulen, kwartiermaker accounting en reporting bij de douane, stelt dat de toekomst voor finance professionals ligt bij data analisten. Maar dan wel diegenen die de link naar de business kunnen leggen en daar ook rondlopen om hun oor te luisteren te leggen. “Een goede controller heeft gymschoenen aan en wandelt door de organisatie”, zo stelt hij.

En: digitalisering is een verademing voor het vakgebied. “Want je wordt eindelijk verlost van spreadsheets, want die harde kant van de cijfers wórdt voor je gedaan”, aldus Naud Keulen. “Je moet het hele proces en belang van het bedrijf kunnen zien. Overstijgend kijken, verbanden ontdekken, die partner in business zijn. Met anderhalf been in de business, met het resterende in finance. Dat vraagt heel andere competenties en spreekt twee aparte hersengebieden aan. Data en mensen; een combinatie van eigenschappen. De kansen voor nu liggen er dan ook voor de finance professionals die hun soft skills ontwikkelen.”
Of die daarvoor, op slimme wijze, mensen om zich heen verzamelt die daar wél uiterst bedreven in zijn. Een compleet team weet samen te stellen met daarin zowel blauw als groen. Kortom, de finance professional die ‘kleur bekent’.

‘De financial professional als ZZP’er’
Uit het onderzoek van FinanceFactor en ZiPconomy komt ook naar voren dat meer professionals zich verzelfstandigen vanwege de veronderstelde hoge beloning en de toenemende druk op de arbeidsmarkt. Daarvoor zoomden de onderzoekers in op de interim-markt. Zo blijkt het gemiddelde uurtarief voor de financial professional met 110 euro lager te liggen dan het gemiddelde voor een interim-manager (128 euro). De schaarste op de arbeidsmarkt leidt ertoe dat 32 procent van die financials van baan wisselt, 21 procent verzelfstandigt of overweegt dat te doen.

“Veel financials verhuren zich als ZZP’er, voor ‘vast’ is het steeds moeilijker mensen te vinden, een serieus probleem”, zegt Albert Allmers. “Zij kiezen voor vrijheid, voor onafhankelijkheid, voor hogere inkomsten. Bij grotere organisaties zie je vaak dat de CFO nog wel in vaste dienst is, maar dat anderen – van administrateurs tot group controllers – interims zijn. Met als gevolg dat het ontbreekt aan duurzame verbinding, aan kennis en expertise van het bedrijf; er vindt amper – of zelfs helemaal geen – teamopbouw plaats. Je ziet die ontwikkeling ook in andere delen van onze samenleving. Met name jongeren hebben nog maar weinig op met de extra’s van een vast dienstverband , denk aan pensioenopbouw. Dat regelen ze allemaal zelf wel.”

Het onderzoek van FinanceFactor en ZiPconomy is zowel voor de financial als de non-financial bedoeld. Zodat ook die laatste groep zich kan inleven en kan begrijpen waarom financials zich gedragen, zoals ze zich gedragen. Bijvoorbeeld de collega’s in de Raad van Bestuur, de leden van de Raad van Toezicht, de mensen in de Raad van Commissarissen.

Maar wat volgens Allmers dé conclusie van het onderzoek is, móet zijn: financial professional, organiseer je transformatie en doe dat in die psychologische context! De directeur van FinanceFactor: “Hou dus rekening met hoe je brein is gestructureerd. Als controller of CFO zit je vaak vast aan die linkerzijde. Organiseer dus die rechterkant, en doe dat op slimme wijze. Je hóeft immers niet van dat blauwe af. Zolang je maar kleur bekent!”