Meer overheidsgeld is water naar de zee voor KLM

Een serie blogs over strategie, ondernemerschap, overleven, IT, & financiering.

Deze week verscheen er een artikel in de Telegraaf waarbij de schrijver zich afvroeg wanneer ‘we’ ons geld terug zouden krijgen dat ‘ we’ in ABN Amro hebben gestopt om de bank ‘ te redden’. Het antwoord is duidelijk: ‘ nooit’.

Waarom niet? Omdat door de manier waarop het Ministerie van Financiën en de Nederlandse regering onder Balkenende de bank ‘gered’ heeft de echte problemen die de bank sinds het voorzitterschap van Kalff had, niet hebben opgelost. En wat waren die problemen?

Door Tony de Bree. Hij is auteur van ‘Overlevingsstrategie voor startups‘, ‘De scale-up blueprint’ en ‘Kan het vliegen?’. Sinds 1997 spot hij succesvol bedrijven als Amazon, Bol, ASML, IKEA en PayPal. Hij is ICT-lid in RvC’s en werkte bij ABN AMRO, als Dragon bij corporate venturing en als global splitsingsmanager KYC.

De universele portefeuillestrategie van alles voor iedereen wereldwijd willen zijn, archaïsche ICT-systemen en een enorme bureaucratie, vooral in het Nederlandse NL-bedrijf van de Bank, juist het stuk dat ‘wij’ kochten. Waaronder een enorme, duurbetaalde leemlaag van senior middenmanagers die iedere echte veranderingen tegen hielden en de top van het bedrijf dat compleet los in de eigen wereld leefde.

Met ‘de prooi’ als handboek werden de verkeerde mensen ontslagen en kregen de verkeerde mensen de kans om ‘het anders te gaan doen’ op advies van de grote corporate managementconsulting bureaus en onder regie van het Ministerie van Financiën. Het resultaat is bekend: het businessmodel van de bank en nog veel belangrijker, het verdienmodel, werd niet fundamenteel aangepast en gekanteld naar de klant centraal en het bleef ‘business as usual’. Tot op de dag van vandaag.

De permanente bail-out van de Nederlandse grootbanken waaronder ABN Amro gaat tijdens de coronacrisis als je het goed bekijkt gewoon door. En de gang van zaken rond Air France-KLM en Schiphol is daar een mooi voorbeeld van. Sinds maart worden er honderden miljoenen aan NOW-steun uitgekeerd en is er zeven maanden gewerkt door de bekende ‘groeien moet’ management consultants aan een traditioneel reddingsplan als remedie: kostenbesparing, massaontslag, massale steun om de schulden van KLM te kunnen betalen, om de bureaucratie in Amsterdam en Parijs te funden en om het ‘uit te kunnen zingen’ totdat het de oude economie weer terug is.

Omdat de grootbanken de plannen terecht onvoldoende vinden staat Hoekstra, ‘wij’ dus, garant. En in plaats van wat je gewoonlijk doet, namelijk de leiding vervangen als een bedrijf failliet is, laat de Regering de oude leiding onder Elbers gewoon doorgaan op de oude manier. Elbers en zijn hoge bazen in Parijs zie je daarom alleen maar lachend en grijzend op foto’s staan. En dat is ook logisch. Men weet dat de Nederlandse regering zich net als bij ABN Amro, RSV en Fokker (dat ook in de lucht moest blijven ten koste van enorme steunbedragen lange tijd geleden) laat leiden door emotie en door achterhaalde financiële modellen en niet door ratio.

De realiteit is dat zolang er niet snel op de juiste manier bij KLM wordt ingegrepen en het business model en vooral het verdienmodel niet fundamenteel wordt veranderd, er permanent geld bij zal moeten. Financieel gezien zijn de belangen, vooral van de grootbanken, ook enorm groot. Men heeft miljarden geïnvesteerd in de uitbreidingen van Schiphol en de aanleg en uitbreiding van het pretpark en winkelcentrum van Schiphol, Schiphol Plaza. Als daar geen massa’s toeristen doorheen worden gejaagd met of zonder mondkapjes, dan moeten die investeringen worden afgeschreven, gaan de winkels op Schiphol Plaza failliet en zijn de grootbanken en de vastgoed investeerders hun geld kwijt. Met als gevolg een volgende financiële crisis.

Als je het goed bekijkt is de remedie van de zachte heelmeesters op Financiën, namelijk het oude management laten zitten, permanent miljarden in KLM stoppen en garant staan voor kansloze reddingsplannen bij grootbanken erger dan de kwaal. Waarom? Omdat de oude normaal economie van Elbers, Hoekstra, Wiebes & Mona Keijzer nooit meer terugkomt en het geleende geld dus net als bij ABN Amro dus ook niet. En deze investeringen gaan ten koste gaan van een echte, zeer rendabele, overgang naar een andere, duurzame betekeniseconomie. De opportuniteitskosten van deze keuzes zijn enorm terwijl deze aanpak alleen maar leidt tot het toekomstige generaties opzadelen met enorme schulden die niets hebben opgeleverd.

Het is veel beter om snel een echt reddingsplan te maken en echt in te grijpen. Om KLM stap-voor-stap snel los te koppelen van Air France, de organisatie te right-sizen en dat door mensen te laten doen die dat kunnen. De huidige leiding is alleen maar in staat om ’te hengelen naar nog meer steun’ zoals de Telegraaf deze week schreef, en traditioneel te downsizen. Dat heeft de ervaring van de afgelopen zeven maanden duidelijk aangetoond. De zachte heelmeesters in Den Haag maken zo stinkende wonden en er wordt geen enkel fundamenteel probleem van KLM mee opgelost. Stoppen dus en snel een andere aanpak kiezen.

De KLM Klucht van 2020:

• 7 eisen voor KLM-redding
• Staatssteun zonder overlevingsplan?!
• Brevet van onvermogen
• Opsplitsen is afzien
• Niet downsizen maar rightsizen redt KLM

Lees ook: Hoe corona KLM’s finance verandert

(foto: Miguel Ángel Sanz, Unsplash)