Nederlandse infrabedrijven investeren miljarden in circulaire economie

Verschillende initiatieven werden gelanceerd tijdens een van de tientallen evenementen in het kader van de Week van de Circulaire Economie. De week werd donderdag 28 januari afgesloten met een afspraak tussen de grootste Nederlandse infrabedrijven om miljarden per jaar te investeren om emissiereductie en circulariteit in bedrijfsprocessen in gang te zetten.

Tijdens de Week van de Circulaire Economie werden activiteiten georganiseerd om ondernemers en organisaties handvatten te geven om aan de slag te gaan met circulair ondernemen. Ruim 2.000 professionals hebben verschillende bijeenkomsten, keynotes en workshops door heel Nederland bezocht. De evenementen waren ook aanleiding voor topbedrijven in Nederland om hun commitment te tonen voor een nieuwe economie waarin geen afval bestaat.

Op 21 januari startte de week met een toezegging van drie grootbanken – ABN Amro, ING en Rabobank – om bedrijven te helpen bij de omschakeling naar een circulair bedrijfsmodel. Circulair ondernemen vraagt om een nieuwe manier van financieren. Omdat in veel gevallen een product niet meer geproduceerd en meteen verkocht wordt, maar geproduceerd en uitgeleend wordt. 

“Het zou mooi zijn als we het risico daarvan over de banken spreiden,” zegt Ruut Meijer, Algemeen Directeur Commercial Clients van ABN Amro. Bovendien hebben banken veel kennis van andere financieringsoplossingen. En kunnen zij koppelingen met potentiele zakenpartners heel goed maken, dankzij hun brede netwerk in verschillende sectoren. 

Om de transitie naar de circulaire economie verder te versnellen, tekenden Alliander, Enexis, Gasunie Transportservices, Prorail, Stedin en KPN het Mission Statement Fair Infra op donderdag 28 januari tijdens het tweejaarlijkse Dutch Power Symposium in Bunnik. Met de ondertekening verbinden de partijen zich minimaal aan één icoonproject op het gebied van energiebesparing, vergroenen of circulair materiaalgebruik.

Enexis toont al een eerste succes in de circulaire bedrijfsvoering. De netbeheerder bespaarde €2,5 miljoen in 2015 door kapitaalintensieve componenten als transformatoren en 10 kilovolt-schakelaars opnieuw in te zetten. 

“Circulair handelen zit in alle facetten van wat je doet als bedrijf. Het heeft grote gevolgen voor de manier waarop geldstromen lopen,” zegt Michel Schuurman, Programmamanager Circulaire Economie bij MVO Nederland. “Om circulair te worden is vertrouwen in en samenwerking met partners nodig. Praat daarom met zowel klanten als leveranciers over je ambities.” Tijdens de vele bijeenkomsten deze week zijn er door het geven van vertrouwen en openheid nieuwe, onverwachte coalities ontstaan: in de vaak conservatieve ketens een enorme stap.

Leveranciers en afnemers van straatmeubilair bleken onvoldoende kennis te hebben van elkaars mogelijkheden en barrières. In een marktontmoeting is veel wederzijds begrip ontstaan en is afgesproken om dit jaar de eerste pilots te gaan doen om straatmeubilair circulair aan te besteden.

Leveranciers en verwerkers van matrassen gaan samen afspraken maken hoe ze de 1,2 miljoen matrassen die jaarlijks worden weggegooid, hoogwaardig kunnen hergebruiken. Nieuwe manieren van inzamelen met verantwoordelijkheid voor de leveranciers blijkt cruciaal. De overheid heeft aangegeven om actief te ondersteunen om dit mogelijk te maken.

Internationale beleidsmakers en vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven hebben samen de kansen uit het Circular Economy Package van de Europese Commissie geïdentificeerd. Het bedrijfsleven heeft, samen met de aanwezige beleidsmakers, aanbevelingen opgesteld richting zowel de Nederlandse als Europese overheden. Deze aanbevelingen moeten zorgen voor een effectieve implementatie van het Package, en daarmee een versnelde realisatie van de circulaire economie. 

In Den Bosch hebben ruim vijftig partijen zich uitgesproken om lokaal duurzaam te slopen en de gesloopte materialen zo hoogwaardig mogelijk terug te brengen in de kringloop van de bouw. Dit deden zij door zich te verbinden aan het initiatief Cirkelstad – stad die slim omgaat met grondstoffen en energie – dat eerder ook in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Eindhoven op stedelijke schaal partijen aan elkaar verbond.

“De noodzaak is er om anders te gaan werken, grondstoffen worden schaarser en de verspilling is groot. Als organisaties dat nu niet in gang gaan zetten, missen ze de boot,” zegt Schuurman. “Voor de economie van Nederland is het hoe dan ook een goed idee om toe te werken naar een meer circulair businessmodel.” Uit cijfers van verschillende onderzoeken blijkt:

Een circulaire economie kan Nederland op termijn jaarlijks €7,3 miljard opleveren. Het grootste deel van deze extra economische activiteit zit in een groei van de maakindustrie, en voor een kleiner deel in de landbouw- en dienstenindustrie. Bron: TNO (2013), Opportunities for a circular economy in the Netherlands

Bij grote bedrijven die leiden op het gebied van klimaatverandering is de groei in rendement naar aandeelhouders 21% hoger dan bij soortgelijke bedrijven die hier minder aandacht aan geven. Bron: CDP S&P Climate Change Report (2014), Climate actions and profitability 

Grote bedrijven die actief werken aan en communiceren over het reduceren van hun impact op onder andere klimaatverandering en grondstofgebruik hebben een 67% hogere rentabiliteit op hun vermogen dan bedrijven die dit niet doen. Bron: CDP S&P Climate Change Report (2014), Climate actions and profitability 

Een circulaire economie kan het gemiddelde besteedbare inkomen voor een huishouden in EU jaarlijks met €3000,- laten stijgen. Dit is ruim 10% meer dan de verwachte stijging tot 2030. Deze stijging is gevolg van lagere prijzen van producten en diensten door het behoud van grondstoffen. Bron: Ellen MacArthur (2013), Towards the Circular Economy 2

Een circulaire economie kan binnen de Nederlandse industrie zorgen voor een reductie van watergebruik van 700 miljoen m3 op een totaal van 3,5 miljard m3. Bron: TNO (2013), Opportunities for a circular economy in the Netherlands

Een circulaire economie kan het landgebruik dat nodig is voor de productie van biologische materialen reduceren met 2180 km2. Met een ecologische voetafdruk van ruim drie keer Nederland betekent dat voor ons land een afname van 2,5%. Bron: TNO (2013), Opportunities for a circular economy in the Netherlands

Een circulaire economie kan in Nederland jaarlijks het gebruik van ruim 100 miljoen ton indirecte grondstoffen voorkomen. Dat is vergelijkbaar met een kwart van de totale Nederlandse goedereninvoer. Bron: TNO (2013), Opportunities for a circular economy in the Netherlands

Een circulaire economie kan op termijn leiden tot 54.000 extra banen in Nederland, onder andere door een groei van banen in de reparatie- en maakindustrie. Bron: TNO (2013), Opportunities for a circular economy in the Netherlands

Het realiseren van een circulaire economie kan jaarlijks 17.150 kton CO2 besparen, bijna twee keer zo veel als de op dit moment vermeden uitstoot door de productie van duurzame energie. Bron: TNO (2013), Opportunities for a circular economy in the Netherlands