Hoe worden we niet overbodig?

Door Bouko de Groot

In de Verenigde Staten is er een sterke afname van het aantal werkzame finance professionals en accountants. Er studeerden vier procent minder af en er werden zelfs elf procent minder vakprofessionals aangenomen. In Nederland is er ook een daling van instroom en overtreft de vraag het aanbod, voor senior functies zelfs al met 33%.

De daling betekent niet dat er minder behoefte is aan finance rollen, integendeel. “We geloven dat bedrijven niet-traditionele finance en accountancy mensen aannemen om finance rollen te vervullen,” aldus Christian Cuzick in een exclusief interview met FM.nl. “Dat moet een wake up call voor ons vak zijn!” Cuzick is voorzitter van IMA, de wereldwijde branchevereniging van controllers en management-accountants, en VP Finance bij Johnson & Johnson Vision.

Onderwijs: moderniseer nu

Cuzick noemt het een van de grootste uitdagingen voor finance van de afgelopen 15 jaar. “Het gaat niet alleen om nieuwe technologie, we zijn immers gewend om met technologie te werken en dat continu te vernieuwen. Dit keer is het echt anders: er is nu zo veel data beschikbaar. Impliciet eisen onze leiding, investeerders en klanten dat we data gebruiken om ons product, service en management te verbeteren. Finance professionals zijn heel goed in modelleren, behalve met grote data sets. Ons beroep, onze branche moet echt doorpakken om te kunnen concurreren in deze nieuwe omgeving,” waarschuwt hij.

Een echt groot probleem voor onze branche, die eerder conservatief dan progressief is, vormt het onderwijs. “Academia heeft geen processen om vlot te schakelen en data echt in het curriculum op te nemen. De meeste reageren traag.” Cuzick steekt daarom de hand in eigen boezem. “Neem bijvoorbeeld certificering, onze 2020 test heeft veel meer vragen en vereisten over data, om data analytics te begrijpen. Bedrijven bewegen ook in die richting, om hun eigen finance professionals te onderwijzen in de nieuwe basisbekwaamheden, zoals statistiek, datakwaliteit en programmeren.”

Hij ziet dan ook drie focusgebieden voor succesvolle verandering van ons vak:

1. Academia: moderniseer het curriculum, zodat het data analyse bevat.
2. Organisaties, zoals IMA: ondersteun onderzoek en onderwijs daarin.
3. Bedrijven: begrijp dat finance professionals het beste zijn toegerust om bedrijf en problemen te snappen, en hoe data analyse daarvoor gebruikt kan worden.

Professional: verander mee

De persoon zelf zal echter ook mee moeten in de verandering. “Ons vak is heel goed met regels, processen, betrouwbaarheid, absoluten en accuratesse. Maar verandering? Dat niet,” weet Cuzick. Bij verandering draait alles om de verandercurve. Dat begint met het herkennen van die curve. Dan komt de vraag wat daaraan te doen, wat gedaan moet worden. “Dat eerste is wel aanwezig in ons vak, maar dat tweede nog lang niet genoeg.”

“Momenteel is het vak zelf aan het veranderen,” benadrukt hij. “Dat vereist dat leidinggevenden zich comfortabel voelen om over verandering te praten, erover te weten, de terminologie te beheersen, enzovoort.” Mits men bijblijft, hoeft men dan niet bang te zijn voor de toekomst. Door RPA en AI zullen basisrollen tot aan simpele auditfuncties mogelijk verdwijnen, maar je hebt een solide basis in finance en accounting nodig om meer te kunnen. De finance professional zit bovendien diep in de business en biedt dus veel meer. “De finance professional van nu treedt veel meer op als vertaler: behandelt bedrijfsproblemen, praat met de leiding, kent het bedrijf en finance, en ontwerpt samen met de data-analist en de data-engineer oplossingen.”

Als de juiste stappen nu gezet gaan worden, zit er meer dan genoeg toekomst in het vak. Een laatste stap is ervoor te zorgen dat meer jonge mensen geïnteresseerd raken. “We zijn niet zo goed in het vertellen van de juiste boodschap: ons vak is echt veel meer dan boekhouden! We moeten juist laten zien dat het beroep verandert, dat er beweging in zit, dat er zoveel interactie is met data, tech en bedrijfsvoering,” motiveert hij. “Onze boodschap moet die uitdagende en aantrekkelijke kant veel meer benadrukken, dan komen ze vanzelf weer.”

Cuzick heeft dan ook een heldere call to action: “Begrijp en maak duidelijk dat finance professionals van cruciaal belang zijn voor het hart van elke organisatie en om de business vooruit te stuwen.” Maar bovenal: “Stop nooit met leren!“

Lees ook: Investeren in kennis? Investeren in leven lang ontwikkelen