Het Dashboard van de BV Nederland – November 2013

Deze maand in het Dashboard van de BV Nederland aandacht voor het werkloosheidscijfer, consumentenvertrouwen en -bestedingen en het producentenvertrouwen.

Door Janine Baetsen, Finance Specialist bij ConQuaestor.

Werkloosheid stabiel op 8,6%
De werkloosheid onder de Nederlandse beroepsbevolking is in september 2013 licht toegenomen ten opzicht van augustus dit jaar. Dit blijkt uit recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. De officiële werkloosheid in Nederland is het cijfer van de werkloze beroepsbevolking. Dat zijn alle personen van 15-64 jaar zonder werk (of met werk voor minder dan twaalf uur per week), die actief op zoek zijn naar betaald werk voor twaalf uur of meer per week en daarvoor beschikbaar zijn.

In september 2013 waren er 685.000 werklozen, ten opzichte van 683.000 in augustus dit jaar. Door deze kleine verandering in het absolute aantal bleef het werkloosheidspercentage ongewijzigd op 8,6% van de Nederlandse beroepsbevolking. Met 16,5% is onder jongeren het werkloosheidspercentage het hoogst. Bij 25-44-jarigen en 45-plussers was dit respectievelijk 7,9% en 7,4%.

De afgelopen drie maanden groeide het aantal werklozen met gemiddeld 3.000 per maand. Hiermee steeg de werkloosheid veel minder sterk dan in de eerste helft van dit jaar, toen er maandelijks 17.000 werklozen bijkwamen.

De  kleine stijging van de werkloosheid in september volgende op een uiterst positieve ontwikkeling in augustus 2013, toen het maand op maand aantal werklozen met 11.000 afnam. Kwartaal op kwartaal is de toename van het aantal werklozen sinds begin2012 niet zo laag geweest als in kwartaal 3 van 2013.

Aantal uitkering stijgt wel in augustus
September telde ruim 400.000 lopende WW-uitkeringen, vrijwel evenveel als in augustus en bijna 100.000 meer dan in september vorig jaar. Positief zijn de ontwikkelingen in de bouwnijverheid; voor de tweede maand op rij nam het aantal WW-uitkeringen vanuit deze sector af. Ook het aantal uitkeringen aan personen jonger dan 45 jaar daalde. Daarentegen steeg het aantal uitkeringen aan 55-plussers met 1,3 procent tot 104 duizend. Er werden in september dit jaar 45.000 nieuwe WW-uitkeringen verstrekt en 44.000 beëindigd, waarvan de meeste vanwege werkhervatting.

Consument houdt hand stevig op de knip
Huishoudens hebben in augustus 2013 2% minder uitgegeven aan goederen en diensten dan in augustus vorig jaar. De krimp is daarmee even groot als in juli 2013. Dit blijkt uit recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Consumenten besteden al ruim twee jaar onafgebroken minder dan een jaar eerder. De consumptiecijfers zijn gecorrigeerd voor prijsveranderingen en veranderingen in de samenstelling van het aantal koopdagen per maand.

In augustus van dit jaar besteden huishoudens 6,1% minder aan duurzame goederen dan in augustus 2012. De afname was iets minder groot dan in juli (7,0%). Dat komt vooral doordat de bestedingen aan woninginrichting en huishoudelijk apparaten in augustus minder krompen dan in juli. Aan voedings- en genotmiddelen gaven consumenten in augustus 2,1% minder uit dan een jaar eerder. De teruggang van dit soort bestedingen is iets groter dan in juli (1,4%). Aan diensten hebben huishoudens 0,5% minder uitgegeven.

Naast de absolute meeting van de consumptie van huishoudens meet het CBS door middel van de zogenoemde “Consumptieradar”, of de omstandigheden voor de consumptie door huishoudens gunstiger of minder gunstig zijn geworden. In oktober 2013 waren de omstandigheden voor de consumptie gunstiger dan in september. Het werkelijke resultaat van deze gunstiger ogende omstandigheden zal echter pas bij de meeting van de consumptie in oktober zichtbaar zijn.

Consumentenvertrouwen op hoogste punt in 2 jaar
Consumenten waren in oktober 2013 minder pessimistisch over het algemeen economisch klimaat dan in september van dit jaar. De graadmeter steeg 6 punten en kwam uit op -27, dit is de hoogste stand in ruim 2 jaar zo blijkt uit cijfers van het CBS. Het consumentenvertrouwen geeft de verwachtingen voor klimaat en de eigen financiële situatie in de voorbije en toekomstige 12 maanden weer. De antwoorden vormen samen een indicator voor een positieve of negatieve vooruitblik op de Nederlandse economie. Consumenten waren in oktober vooral minder somber over hun persoonlijke financiële situatie in de toekomstige 12 maanden. Ook hun kijk op de economische situatie in de afgelopen 12 maanden was minder somber.

De stemming over de eigen financiële situatie in de komende 12 maanden verbeterde waar consumenten juist negatiever waren over hun financiële situatie in de afgelopen 12 maanden. Ze vonden de tijd ook ongunstiger voor het doen van grote aankopen, zoals wasmachines en televisies.

Ondernemersvertrouwen neemt vlucht
Ondernemers in de industrie waren in oktober aanzienlijk minder somber dan in september. Het producentenvertrouwen steeg van -2,8 naar -0,5. Het vertrouwen onder producenten bereikt hiermee de hoogste stand sinds oktober 2011. Het producentenvertrouwen is een stemmingsindicator voor de industrie. Het cijfer is samengesteld uit drie deelindicatoren afkomstig uit de maandelijkse Conjunctuurtest van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het CBS vraagt ondernemers in de industrie maandelijks naar de verwachte productie in de komende drie maanden, het oordeel over de voorraden gereed product en het oordeel over de orderpositie.

Ondernemers waren in oktober veel positiever over de verwachte bedrijvigheid. Verder waren zij minder negatief over hun orderpositie dan in september. Daarentegen verslechterde het oordeel over de voorraden wel iets. In oktober is 78,4 procent van de productiecapaciteit van de industrie benut. De bezettingsgraad was daarmee hoger dan in juli (77,4 procent). Het is het tweede kwartaal op rij dat de bezettingsgraad toeneemt.

Uit cijfers van De Nederlandse Bank bleek dat het toenemende vertrouwen nog niet lijkt direct te leiden tot meer investeringen. DNB concludeerde dat ondernemers de laatste maanden per saldo meer krediet aflossen dan nieuwe leningen afsluiten. Aangezien ook de huishoudens geld opzij leggen en de overheid bezuinigt, is het aan de export gelegen om de economie op peil te houden. Zonder een aantrekkende binnenlandse vraag hoeft een uitbundig herstel voorlopig niet verwacht te worden, zo stellen analisten. Ondernemers zijn terughoudend omdat de consumptie maar niet aantrekt. Huishoudens laten op hun beurt het geld niet rollen omdat ze bezorgd zijn over de hoge werkloosheid, de onzekerheid over hun pensioenen en vanwege de hoge hypotheekschuld waar veel Nederlanders mee worstelen. Zo wachten de verschillende sectoren op elkaar en blijft de economie ondanks afzonderlijke lichtpuntjes toch kwakkelen.