Aantal faillissementen wereldwijd stijgt weer, Nederland houdt daling vast

Dat concludeert de researchafdeling van Euler Hermes. De kredietverzekeraar waarschuwt voor een toenemende kans op een domino-effect: grote bedrijven die omvallen en daarbij een keten aan leveranciers meesleuren.

De belangrijkste risicogebieden vormen de Aziatische Pacific-landen (13% meer faillissementen dan in 2015) en Latijns-Amerika (+ 17%). Ook in de Verenigde Staten stijgt, na jaren van daling, het aantal faillissementen in 2016, namelijk met +3%. Vooral in de hoek van energie en grondstoffen vallen hier rake klappen.

Uitzondering

West-Europa vormt de enige uitzondering. In deze regio blijft het aantal bedrijven dat failliet gaat dalen: in 2015 gingen er 13% minder bedrijven failliet dan in 2014. Voor 2016 verwacht Euler Hermes een daling ten opzichte van 2015 met 5% en voor 2017 een verdere daling van 3%. De researchafdeling van Euler Hermes plaatst wel een kanttekening. Het aantal faillissementen in West-Europa ligt nog altijd hoger dan het niveau voor de financiële crisis.

Volgens Walter Toemen, directeur Risk van Euler Hermes Nederland, is het voor een exportland als Nederland oppassen geblazen. “Wereldwijd gezien is de trend duidelijk negatief. Omdat het bij ons relatief goed gaat, kunnen de risico’s buiten West-Europa gemakkelijk worden onderschat. Bedrijven die zakendoen met opkomende landen zijn van nature al meer op hun hoede. Maar neem de VS. De algemene opinie is dat het de economie daar nog voor de wind gaat. Toch is een waarschuwing op zijn plaats. Ook in de VS is het tij omgeslagen en zien we de faillissementen toenemen.”

Grote concerns

Opvallend volgens Toemen is het aantal grote concerns dat failliet gaat. “Kijken we naar bedrijven met een omzet hoger dan 100 miljoen euro, dan zijn er in deze categorie in 2014 wereldwijd 95 bedrijven failliet gegaan. In 2015 waren dat er 152. Deze trend zet door. Het gevaarlijke bij die grote faillissementen is dat er hele ketens aan leveranciers door geraakt worden. Dit domino-effect is een toenemend gevaar.”

Waarom de daling van de faillissementen wereldwijd omslaat in een stijging, komt volgens Toemen door de groeivertraging van de economie. “De wereldhandel zal naar verwachting dit jaar dalen met 2%. Volgens onze cijfers zal 70% van het mondiale BBP vertragen of in een recessie raken.” Ook wijst Toemen op de kwakkelende olieprijs en de lage grondstofprijzen. “Kijk naar de staalsector in China. Die sector draait momenteel niet goed. Eind vorig jaar ging daar Sinosteel met een omzet van 26 miljard euro failliet. Dat heeft vergaande gevolgen, tot aan Nederland toe.”

Europese sectoren

Kijken we naar de faillissementsontwikkeling binnen sectoren in West-Europa, dan valt vooral de bouw op. Johan Geeroms, Senior Risk Manager bij Euler Hermes Nederland: “In het laatste kwartaal van 2015 bereikte het investeringsniveau in de bouw het hoogste niveau sinds begin 2011 met een reële investeringsstijging van 2% (ten opzichte van een jaar daarvoor). Vooral de woningbouw in Nederland maakt een geweldige opleving door. De pijn zit nog steeds bij bedrijven met een aanzienlijke Infra-tak. Het aantal faillissementen in de bouw daalde in 2015 met 17%. Daarmee is de bouw in West-Europa de best scorende sector. Ondanks deze substantiële verbetering, blijft de bouwsector een ‘high sensitive sector’. De bouw nam in 2015 nog altijd 20% van het totaal aantal faillissementen in West-Europa voor zijn rekening.” In de transportsector, die volop profiteert van de lagere olieprijs, daalden de faillissementen in 2015 met 15%.

Nederland

In Nederland zal het aantal faillissementen in 2016 nog dalen met 5%. “Dat is precies gelijk aan het West-Europese gemiddelde. Wereldwijd horen we tot de top van daling in faillissementen.” Opvallende sectoren in Nederland zijn volgens Geeroms de agrarische sector, de maakindustrie en de transportsector. “In de agrarische sector zijn de faillissementen in 2015 in Nederland met 22 % gedaald in vergelijking met een jaar eerder. Nog beter scoren de maakindustrie en de transportsector met dalingen van respectievelijk 39 en 34%.”

Kans op non-betaling neemt toe

Ondanks de relatief positieve cijfers die West-Europa laat zien, moeten bedrijven volgens Risk-directeur Toemen rekening houden met een toenemende kans op non-betaling door handelspartners. “Je moet niet vergeten dat 11 van de 17 West-Europese landen nog steeds meer faillissementen melden dan in de periode voor 2008. Verder kun je ook niet alle economieën over één kam scheren. Spanje, Portugal, Italië en vooral ook Roemenië scoren goed. Daar daalt het aantal faillissementen met zo’n 10%. Maar het omgekeerde is het geval met Bulgarije (+9%) en Turkije (+8%). Ook in Zwitserland en Griekenland neemt het aantal faillissementen toe. In het Verenigd Koninkrijk zagen we vorig jaar nog een forse daling van 14%, nu stijgt het aantal faillissementen er weer.”

Top 10

In de top 10 van de grootste West-Europese faillissementen van 2015 komt Nederland 3 keer voor: Imtech staat op de 2e plaats, Macintosh op 6 en V&D op 9.