Werkkapitaalmanagement: 7 succesfactoren (1)

Een serie blogs over werkkapitaalmanagement bij bouwbedrijven.

BLOG – De vorige keer hebben we gekeken hoe bouwbedrijven werkkapitaal beheersen. Om dat binnen een organisatie zo goed mogelijk te doen, zijn de volgende zeven succesfactoren essentieel:

1. Werkkapitaal is onderdeel van de ‘Management Talk’
2. Finance dwingt adequaat werkkapitaalmanagement af
3. Op bedrijfs- en op projectniveau worden liquiditeitsprognoses gemaakt
4. In het tenderproces wordt voldoende aandacht besteed aan het werkkapitaal
5. De inkoop is goed georganiseerd
6. Binnen het projectmanagement is het beheersen van werkkapitaal een vanzelfsprekend onderdeel
7. Werkkapitaalmanagement wordt regelmatig geëvalueerd

Door Dick van Ommen en Evert Karregat.
Van Ommen is zelfstandig consultant en eigenaar van Deveo. Hij heeft diverse FD posities vervuld bij grotere bouwbedrijven en was onder andere financieel directeur van het DBFM project A9-Gaasperdammerweg.
Karregat is zelfstandig financieel business partner. Hij was financieel verantwoordelijk voor een Regiobedrijf van BAM Infra en was de finance manager bij grote integrale infra bouwprojecten (BVP, N23 Westfrisiaweg; DBFM, Afsluitdijk).

1. Werkkapitaal is onderdeel van de ‘Management Talk’

Voor goed werkkapitaalmanagement binnen de bouwonderneming is het noodzakelijk om werkkapitaal onderdeel te laten maken van de vanzelfsprekende onderwerpen die op management niveau met elkaar worden gedeeld. Dat kan de term werkkapitaal zijn, maar ook gerelateerde onderwerpen zoals vrije beschikbare liquiditeiten, debiteurenstanden of onderhanden werk posities. Het is aan het senior management die met de door hen gevoede ’tone at the top’ om hierover richting te geven aan de organisatie.

Naast een zekere mind-set van het (senior) management is een aannemer met adequate focus op de werkkapitaal issues ook te herkennen door hele praktische maatregelen zoals:

• In de doelstellingen in de budgetcyclus wordt aandacht besteed aan én de (onderbouwde) winst én aan werkkapitaal
• In de belangrijkste bladzijden van de financiële rapportages van de business unit is een paragraaf ingeruimd voor de ontwikkeling van het werkkapitaal en de duiding daarvan
• In projectrapportages wordt aandacht besteed aan de onderhanden werk posities, debiteurenposities en crediteurenposities.
• Bij de project besprekingen die op verschillende niveaus in de organisatie worden gevoerd staat werkkapitaal als vast te bespreken punt op de agenda.

2. Finance dwingt adequaat werkkapitaalmanagement af

Bij trajecten waarin het werkkapitaalmanagement onder de aandacht wordt gebracht wordt al snel aangegeven dat het vooral ‘geen financieel feestje’ moet gaan worden. Terecht wordt aangeven dat het optimaliseren van het werkkapitaal (net als het zorg dragen voor winstgevendheid) niet het exclusieve domein van de finance professional is, maar net zo zeer aandacht verdient van het operationele management. Dat laatste is zeker waar, maar in de praktijk blijkt dat dit onderwerp voor non-financials best lastig is en sowieso weinig interesse opwekt bij de algemene en operationele managers. Daarom is het van het grootste belang dat de Financial dit onderwerp met zekere regelmaat op de agenda brengt en met rapportages en procedures de bedrijfsbrede optimalisatie van het werkkapitaalmanagement ondersteunt.

Hierbij begint het bij de CFO en financieel directeur die het werkkapitaal-denken in de organisatie zal willen brengen. Dat is niet alleen gericht op de financiële kolom, maar zal breder moeten worden ingezet.

Op projectniveau is het de project controller die met zekere regelmaat aandacht vraagt voor de werkkapitaal items. Daarbij zal hij over werkkapitaal posities rapporteren en door sommige acties (zoals tijdig factureren) zelf het werkkapitaalniveau op een project kunnen beïnvloeden.

In toenemende mate wordt de financiële kolom betrokken bij het tenderproces. Dit is een belangrijke verbetering omdat juist door de besluitvorming in de tenderfase de toekomstige ontwikkeling van het werkkapitaal van het project en dus van het bouwbedrijf als geheel, wordt bepaald.

Volgende keer kijken we naar drie andere succesfactoren voor een goede beheersing van werkkapitaal.

De blogs in deze serie:

• Minder is meer: werkkapitaal in het bouwbedrijf & optimale omvang
• De positieve kant van negatief werkkapitaal: hoe het werkkapitaal bij bouwbedrijven is opgebouwd
• 4 manieren om werkkaptiaal te beheersen (1): Door beheer van liquiditeit.
• 4 manieren om werkkaptiaal te beheersen (2): Door beheer van debiteuren, voorraad en crediteuren.
• Zeven succesfactoren (1): Werkkapitaal in management talk; hoofdrol afdeling finance
• Zeven succesfactoren (2): Liquiditeitsprognoses, het tenderproces, en goede inkoop
• Zeven succesfactoren (3): Vast onderdeel van projectmanagement en regelmatige evaluatie