‘40% zorginstellingen nog niet klaar voor transities in de zorg’

Nederlandse zorginstellingen kampen op dit moment met de omvangrijke stelselwijzigingen. De belangrijkste is de overgang naar prestatiebekostiging en/of de aanstaande overheveling naar andere financiers (gemeenten). Deze transitie is vooral voor de grotere, complexere instellingen zo ingrijpend dat ze moeite hebben om de interne organisatie op orde te krijgen en voldoende focus naar buiten te krijgen of te houden. 

Chris van den Haak, partner bij BDO en  voorzitter van de BDO Branchegroep Zorg: “Zorginstellingen hadden voor de bekostiging van hun activiteiten tot op heden met hooguit een paar belanghebbenden te maken. Dit is de laatste jaren sterk aan het veranderen. Sommige instellingen krijgen te maken met een vertienvoudiging van het aantal contractpartners. Dit vergt een totaal andere marktbenadering en daar moet je beleid voor maken. Uit ons onderzoek blijkt dat het hier bij veel instellingen nog aan schort.”

De BDO Branchegroep Zorg voert nu voor het derde jaar gericht onderzoek uit naar de voortschrijdende marktwerking en de transitievoorbereidingen door de instellingen zelf. Dit jaar is in het onderzoek onderscheid gemaakt tussen voorbereidingen met een intern en een extern perspectief. Met name over de ‘interne activiteiten’, zoals de degelijkheid van processen en informatievoorziening en het huishoudboekje, zijn de zorginstellingen erg positief. 

Mike Tagage, partner bij BDO en verbonden aan de BDO Branchegroep Zorg: “Instellingen hebben binnen dit perspectief zeker stappen gezet, dat zien we ook in de praktijk. Wat ons wel zorgen baart, is dat de instellingen juist over een aantal met name lastige thema’s zoals IT en informatievoorziening heel positief zijn. Het gevaar van onderschatting van de impact van de transities is hier aanwezig. Uit gesprekken in de sector blijkt namelijk dat er nog grote aanpassingen in IT systemen noodzakelijk zijn. De tijd dringt echter.”

De onzekerheid die de transitie met zich mee heeft gebracht, heeft ervoor gezorgd dat meer instellingen een strategische personeelsplanning hanteren die gekoppeld is aan de meerjarenbegroting of scenarioanalyses. Maar volgens BDO is er voor diverse zorginstellingen nog wel een hele weg te gaan om daadwerkelijk de personeelsplanning flexibel in te zetten. “Het menselijk kapitaal moet qua opbouw ook flexibel inzetbaar zijn, de cultuur moet hierop zijn ingericht en de geautomatiseerde systemen moeten het kunnen ondersteunen en vooral voor iedereen begrijpelijk zijn”, aldus Van den Haak.  

BDO spreekt van een stagnatie van de voorbereidingen omdat er sinds 2013 een nagenoeg gelijk percentage zorginstellingen (40 in 2013 en 41 in 2014) aangeeft nog niet klaar te zijn voor de transitie. Dit jaar springen het relatiebeheer en de externe profilering eruit als grootste struikelblokken. Tagage: “Meer dan ooit moeten de instellingen zich extern profileren en de waar te koop aanbieden. Want zonder externe profilering geen ‘marktwerking’. Voor velen is dit geen gemakkelijke opgave.”

Wat BDO betreft zijn de belangrijkste risicofactoren voor zorginstellingen:

•    een toenemend aantal stakeholders met tegengestelde belangen;

•    de complexe product/marktcombinaties en de daaruit vloeiende portfoliokeuzes;

•    het aanpassingsvermogen van instellingen, waaronder van mensen en informatiesystemen;

•    het handhaven of verbeteren van de kwaliteit van de geleverde zorg in relatie tot de toegenomen druk op de budgetten;

•    de toegenomen vastgoed- en financieringsrisico’s.

Bron: BDO Accountants en Adviseurs