Onderweg naar vroeger?

Een serie blogs over control.

Groeiende ongelijkheid tussen kinderen, een nijpend lerarentekort, dalende scores op leesplezier, leesvaardigheid, en rekenvaardigheid. En corona die duidelijk maakt welke scholen het wel voor elkaar krijgen om goed onderwijs te bieden en welke onderwijsinstellingen daar schromelijk in tekort schieten.

Door Hinrich Slobbe, control prof in beide betekenissen, als associate professor aan de Business School Nederland en als directeur van Wisdom in Finance.

Ondanks het feit dat er in de afgelopen kabinetsperiode 1,7 miljard euro is geïnvesteerd in basis- en voortgezet onderwijs, is er ongeveer net zoveel via de gemeentelijke begrotingen wegbezuinigd. Het coronatestbeleid wordt ondanks de voornemens nog steeds zo traag uitgevoerd, dat er vele dagen zitten tussen gezondheidsklachten en een testuitslag, waardoor onnodig klassen naar huis worden gestuurd en online gebrekkig vervangend les wordt gegeven. Ook hier weer veel verschil tussen de scholen. Na de coronadiploma’s van afgelopen juni, ontstaat er een volgende jaargang met gemankeerd onderwijs, waardoor in de komende jaren de problemen in het vervolgonderwijs nog groter gaan worden.

Onderwijssplijting

Het schaduwonderwijs groeit ondertussen gestaag! Volgens Minister Slob (geen familie) is het een recht van ouders om iets te willen doen voor hun kind buiten schooltijd. Het gaat echter veel verder dan dat. De rector van Instituut Blankestijn meldt dat een bovenbouw leerling 36.750 euro per jaar aftikt. Voor basisschoolleerlingen wordt 22.500 euro per jaar betaald. De gefortuneerden kopen op deze manieren voor vele tonnen per kind de zekerheid van toelating op hogescholen en universiteiten. Elitescholen kapen ondertussen docenten bij reguliere scholen weg.

De absolute bovenlaag zorgt zo goed voor haar nageslacht. Het is een vorm van control en de zekerheid dat je bijzondere kind niet tussen het gewone volk wordt opgeleid, maar het leidt niet tot een inclusieve opvoeding. Het is geen toeval dat de exclusieve huiswerkinstituten en particuliere opleidingen tot de grote sponsors van de elitaire hockeyclubs in het Gooi, Den Haag en Noord-Holland behoren.

Onderwijs spiegelt maatschappij

De gedachte achter het onderwijsbeleid van na de Tweede Wereldoorlog is altijd geweest dat het inkomen of vermogen van ouders geen verschil mag maken voor de onderwijs- en carrièrekansen van kinderen. Om zo de barrières tussen sociale klassen te doorbreken. Uiteindelijk moet dit leiden tot maximale benutting van capaciteiten uit alle lagen van de maatschappij en daar wordt iedereen beter van. Volgens Alfred Marshall (Principles of Economics, 1870) is onderwijs het belangrijkste wapen tegen armoede en absolute voorwaarde voor economische groei.

Gelijkheid in onderwijs betekent streven naar inclusiviteit en diversiteit. Daardoor stijgt ook de kwaliteit van het onderwijs. Een opleiding waarbij kinderen in contact komen met alle culturen en niet in een bubbel van overtollige luxe terecht komen. Een school waar ook de lessen in nederigheid en bescheidenheid worden geleerd en de keerzijde van de medaille dagelijks zichtbaar is. Waar kinderen samen werken en leven met andersdenkenden, leren hoe je anders tegen de werkelijkheid kunt aankijken, meervoudig perspectief op complexe vraagstukken. Hierdoor is de kans op dankbaarheid en tevredenheid groot en worden toekomstige leiders opgevoed, die niet het zwakke vertrappen, maar bijdragen aan een gezonde duurzame wereld, als maatschappij, als organisatie, en als bedrijf.

Verschil in onderwijs: géén goed idee!

Alle blogs van prof. Hinrich Slobbe voor u op een rij gezet.

(foto: Wikimedia)