Waar blijven de verplichte reserves voor bedrijven?

Een serie blogs over de toekomst van de finance professional.

BLOG – ‘De boekhoudregel tegen een crisis moet buigen voor de crisis,’ las ik onlangs in een krant. Overheden en toezichthouders hoopten met boekhoudregels een volgende bankencrisis voor te zijn, maar nu het zover is zijn toezichthouders en banken bang dat ‘IFRS9’ de coronacrisis verergert.

Door Alain Mulder. Hij is Senior Director Europe Operations bij IMA, de wereldwijde vereniging van finance professionals. Ook is hij verantwoordelijk voor de Europese groei van het CMA-programma.

De Europese Centrale Bank (ECB) en Europese financiële toezichthouders schrijven minder strenge regels voor, tot afgrijzen van accountants en boekhoudspecialisten. Simpel gezegd gaat het om de vraag: hoeveel zijn de schulden op je balans waard? Op basis daarvan zetten banken dan weer geld opzij om verliezen op kredieten op te vangen.

Voor banken is dit actueel. Die hebben hun handen ineens vol aan leningen voor allerlei ondernemingen die in zwaar weer verkeren door de gevolgen van de coronacrisis.

Uiteraard moeten de banken zich wel aan de regels houden. Ze kunnen niet zomaar zeggen: dat restaurant op de hoek kennen we en lenen we zoveel duizend euro. Nee, ze moeten eerst bepalen of het restaurant dat geld wel kan terugbetalen. Een te rooskleurige inschatting op de terugverdiencapaciteit kan veel impact hebben.

Onbeantwoordbare vragen

En dan kom je op een heel moeilijk punt. Zo’n restauranthouder moet namelijk eerst vaststellen wat zijn omzet wordt de komende maanden. Maar dat weet niemand. We zitten momenteel op het laagste consumentenvertrouwen dat ooit is gemeten. Dat zagen we ook in ons Global Economic Conditions Survey (GECS), waaruit bleek dat het vertrouwen in de Europese economie in het eerste kwartaal van dit jaar is gedaald met 32 procent ten opzichte van het vierde kwartaal in 2019. Dus wat meet je waar aan af? Een serieus probleem.

Heel veel bedrijven liepen jarenlang heel goed en hadden daarom voldoende vet op de botten. Nu deze organisaties ook hard worden geraakt en mogelijk door alle reserves heen zijn, moeten ze bij de bank aankloppen. Als nieuwe klant. Ze hadden immers geen schulden en dus ook geen leningen. Nu komen we bij een ondernemerswijsheid dat je om een paraplu moet vragen als het mooi weer is en niet als het regent. Dan houdt de bank die namelijk voor zichzelf.

Bij bestaande klanten is dat gemakkelijker te bepalen dan bij nieuwe. Ook omdat niemand weet wat de toekomst brengt. En juist daar zijn de banken bang voor: wat als ze te makkelijk omgaan met de situatie? En over een jaar of twee blijkt dat ze niet aan alle regels hebben voldaan? Dan staat zo de AFM bij je op de stoep…

UWV schuift af

We bevinden ons natuurlijk in een hele nieuwe situatie, maar dan nóg is er meer houvast nodig. Daarom vragen de banken aan de overheid of ze wat soepeler mogen omgaan met de regels. De overheid biedt veel oplossingen, maar banken en ook accountants voelen nu dat alle risico’s bij hen liggen en dat vinden ze niet terecht.

Het UWV stelt: “Als jij wil dat we 90 procent van je salaris voor Nederland overnemen dan willen wij een accountantsverklaring op je geschatte omzet van de toekomst.” Op die manier wil het UWV misbruik voorkomen. Maar accountants vinden terecht dat zij nu grote aansprakelijkheidsrisico’s lopen, omdat standaarden voor de NOW-regeling ontbreken, de maatregel fraudegevoelig is en oneerlijk kan uitpakken.

Voor grote bedrijven is het verkrijgen van een accountantsverklaring niet zo moeilijk, maar al die hele kleine ondernemers – die een groot deel van onze economie vormen – gaan gewoon naar een administratiekantoor. Zij hebben helemaal geen accountant. Die moeten dus eerst nog eens aangenomen worden door een accountant, dat kost tijd en geldinvestering.

Overheid aan zet

Denk aan die kapper om de hoek met nog geen ton omzet per jaar. Een accountant kent die klant niet en dus volgt er een toelatingsonderzoek. En dat kost geld. Dat is er niet. En het kost tijd. En dat is er eigenlijk ook niet. Kortom: de overheid bedenkt wel iets maar in de praktijk kán het helemaal niet. Daar moeten nieuwe richtlijnen voor komen. Duidelijkere kaders. Dus is de overheid nu aan zet.

Er moet sowieso meer duidelijkheid komen. Bij de vorige crisis in 2008 werd duidelijk hoe belangrijk reserves zijn voor banken. Die werden verplicht gesteld. Maar over hoeveel reserves beschikken bedrijven?

Bijvoorbeeld, Booking.com maakt vijf miljard winst per jaar, maar moet nu aankloppen bij de overheid omdat ze al hun reserves hebben uitgekeerd aan hun aandeelhouders. Waar blijven de verplichte reserves voor bedrijven? Net als de banken. Het wordt echt de hoogste tijd!

De blogs in deze serie:

• Backsourcing dankzij RPA, maar wel upskillen
• Van money driven naar purpose driven
• Waar blijven de verplichte reserves voor bedrijven?
• Het financiële argument voor inclusiviteit
• Overleven kost geld
• De CFO van nú
• Accountants cruciaal voor voedseltransitie, met Prinses Viktoria de Bourbon de Parme

Lees ook: Hoe worden we niet overbodig? Andere vakgebieden nemen al rollen in finance over. Hoe stoppen we dat? Een wake up call van Christian Cuzick, voorzitter IMA.

(foto: Per Harald Olsen, GNU-licentie)