Turnaround-expert Jan Adriaanse: ‘De problemen van morgen liggen vaak in het nu, niet in het verleden’

Wat leren we van veelbesproken faillissementen? Welke acties kun én moet je ondernemen? Professor Jan Adriaanse, turnaround-expert, laat tijdens FM Dag 2025 ‘The Tipping Point’ op 15 april zien hoe een pre-mortem analyse helpt om early warning signs bloot te leggen die niet terug te vinden zijn in de financiële rapportages. In zijn masterclass ‘Van waarschuwingssignalen naar blijvend resultaat’ ontdek je hoe je niet alleen financiële data, maar ook sociale en marktontwikkelingen interpreteert om duurzame beslissingen te nemen.
In aanloop naar de FM Dag spreekt Prof. Adriaanse met ons over hoe finance professionals verborgen risico’s kunnen herkennen en tijdig kunnen handelen voor effectief turnaround management.
Zie je het nog veel voorkomen dat financials alleen kijken naar de cijfers en niet naar de processen erachter?
“Ja, en ik snap het ook wel. Het mooie van cijfers is dat ze heel concreet zijn, cashflows, P&L, KPI’s – het is allemaal van waarde. Maar soms moet je er ook even boven hangen. Ik zie best vaak bedrijven die heel gezond zijn als je naar de financiële performance kijkt. Maar kijk je verder, bijvoorbeeld naar ontwikkelingen in hun bedrijfstak, dan zie je vaak toch risico’s waar je als Financial ook iets mee zou moeten. Denk aan signalen van aankomende prijsdruk, substituut producten. Tech innovaties die bestaande businessmodellen gaan bedreigen. Die risico’s mis je wanneer je je keuzes vooral laat sturen door de goede resultaten van gisteren. De problemen van morgen liggen vaak in het nu, niet in het verleden.”
“Een pre-mortem analyse helpt om met een open blik te kijken naar een strategie die er mooi uitziet op papier.”
Is het ontwaren van early warning signs de taak van de Financial?
“Ik denk zeker dat het de taak is van het Finance team en de CFO om de rest van board zo nu en dan aan het jasje te trekken. Zijn we wel voldoende kritisch op onze huidige strategie? Een pre-mortem analyse helpt om met een open blik te kijken naar een strategie die er mooi uitziet op papier.”
Een pre-mortem analyse? Dat klinkt luguber…
“Het is een beproefde methode om bij een ‘turnaround’ of een strategie-sessie extreem kritisch te kijken naar risicofactoren. In feite doe je alsof je huidige bedrijf, of nieuwe strategie faliekant is mislukt. En dan ga je in hindsight met elkaar analyseren hoe dat eigenlijk zo is gekomen. Op die manier pel je met elkaar alle mogelijk risico’s en faalfactoren af.”
Geïnspireerd door The Tipping Point van Malcolm Gladwell verkennen we tijdens FM Dag 2025 samen met 250 vakgenoten de kracht van subtiele, maar impactvolle ingrepen. Van het integreren van laagdrempelige automatisering tot het herkennen van early warning signs in financiële patronen, we laten zien hoe jij het verschil in jouw organisatie kunt maken.
Wat zijn early warning signs die vaak over het hoofd worden gezien?
“Wanneer het gaat over ‘disruption’ kijken mensen vaak naar technologie innovaties. Maar onderzoek laat zien dat technologie vaak niet de oorzaak is van ‘de boot missen’. Het is iets anders. Bedrijven begrijpen vaak onvoldoende de impact van culturele en social disruption, de onbewuste voorkeuren en onzekerheden van de consument. Dat zijn vaak subtiele en abstracte bewegingen, niet zo tastbaar en direct relevant voor je bedrijfsprocessen als een technische doorbraak, zoals bijvoorbeeld AI. Maar reken maar dat de oorlog in Oekraïne, of de wooncrisis in Nederland, of stijgende voedselprijzen, ook doorwerken in bestedingen aan nieuwe breedbeeldtelevisies of het nieuwste model iPhone.”
Dus letten op de onderstromen?
“Ja. In de jaren ‘80 zag je in de Amerikaanse media heel erg veel nadruk op de ‘Yuppie culture’. Het was de tijd van Reagan, succes dat gevierd moest worden. Merken als Johnnie Walker gingen daar helemaal in mee. Maar het merk Jack Daniels zag dat er ook nogal wat mensen waren die helemaal niet meeprofiteerden van het Reagan tijdperk – en richtte zich heel nadrukkelijk op de ‘Rust belt’. de ‘vergeten’ Amerikaan, nostalgie, fabrieken en lokale communities. Dat raakte de angst en frustratie van de ‘gewone Amerikaan’. Jack Daniels is toen enorm gegroeid, ten koste van het marktaandeel van Johnny Walker. Social disruption krijgt vaak te weinig aandacht – en dat is gevaarlijk. Meer dan duidelijke trends, wijzen onderliggende sentimenten vaak waar de vraag in een samenleving naartoe gaat.”
Is er in je masterclass, naast vertellen over early warnings signs, ook nog iets doen met Turnaround management?
“Zeker. Want wanneer je de early warning signs tijdig hebt gelokaliseerd, moet je ook iets gaan doen natuurlijk. De doemscenario’s meenemen in je analyse zodat je daar ook een strategie op gaat maken. Ik heb bij een paar grote ondernemingen waarmee het heel goed ging, post-mortem workshops gedaan met de top van de Finance organisatie. Dat begon dan altijd een beetje lacherig. De cijfers waren goed. Er was toch niets aan het hand? Aan het einde van de dag zat men dan toch met een hele lijst van risico-factoren die helemaal nooit met elkaar werden besproken. Dit soort technieken uit turnaround management moet je eigenlijk regelmatig gebruiken om scherp te blijven als financial. Preventie turnaround management, het dak repareren als het droog is. Daar gaan we mee oefenen op aankomende FM Dag.”
Maak kennis met Jan Adriaanse
Jan Adriaanse is als internationaal erkende Turnaround Management expert werkzaam als hoogleraar Turnaround Management aan de Universiteit Leiden en docent bij Alex van Groningen en Sijthoff Accountants Academy. Zijn kennis zit in de geheimen achter succesvolle turnarounds alsmede geruchtmakende faillissementen. Hij geeft geregeld trainingen en speeches over het topic turnaround management, zowel in Nederland als daarbuiten. Op FM Dag laat Jan zien hoe de tekenen niet vanzelfsprekend ín de financiële rapportage zitten, maar juist daarbuiten early warning signs opgemerkt kunnen worden.
Bezoek FM Dag 2025 en zijn masterclass: ‘Van waarschuwingssignalen naar blijvend resultaat’.
Geïnspireerd door The Tipping Point van Malcolm Gladwell verkennen we tijdens FM Dag 2025 samen met 250 vakgenoten de kracht van subtiele, maar impactvolle ingrepen. Van het integreren van laagdrempelige automatisering tot het herkennen van early warning signs in financiële patronen, we laten zien hoe jij het verschil in jouw organisatie kunt maken.