Stop met miljarden euro’s aan ongecoördineerde silo-steun

Deze blog is onderdeel van de Follow Your Money-serie. Lees uit deze serie ook: De stille coronabailout van verhuurders en investeerders

Vanaf het begin van de Coronacrisis zijn de steunmaatregelen van de Nederlandse Overheid in feite ongecoördineerde pakketten silo-steun zonder enige visie of samenhang. Die vorm van steun is financieel-economisch zinloos omdat die steun de Nederlandse economie niet future-proof maakt door te investeren in kansloze ondernemingen en onze overlevingskans niet vergroot, eerder verkleint.

Authentiek leiderschap in crisistijd betekent rationale beslissingen nemen en voortdurend de juiste keuzes maken in het algemeen belang en niet in het eigen belang of van je eigen achterban. Dat betekent ook prudent omgaan met schaarse overheidsmiddelen en de juiste investeringen doen op het juiste moment. Het systeem van het verstrekken van silo-steun zoals de Regering Rutte sinds het begin van de crisis met steun van de Tweede Kamer en de mainstream-media voldoet aan geen van beide criteria.

Wat is silo-steun eigenlijk? Vanaf het begin van de crisis is er geen integrale visie noch een coherent overlevingsplan voor de Nederlandse economie, maar wordt er steun verstrekt op basis van een aantal losse silo’s:

– Ieder ministerie heeft zijn eigen steunpakketten en prioriteiten en vecht binnen het kabinet voor de veronderstelde belangen van het betrokken Ministerie.

– Iedere minister kijkt naar de belangen van de eigen partij.

– De kroonleden in de SER vertegenwoordigen vooral het belang van hun eigen silo’s waaronder de eigen politieke partij, de leden van de eigen vakbond en de grotere werkgevers.

– De regering verleent sector-steun onder druk van de mainstream-media en de praatprogramma’s, los van de levensvatbaarheid van die sectoren en bedrijven in verschillende scenario’s op midden- en lange termijn.

– Steun aan de Nederlandse Spoorwegen om de oude infrastructuur op basis van het oude reizigersgedrag, steun aan de KLM ‘in de hoop’ dat het oude-normaal vliegen weer terugkomt en steun aan het oude (hoger) traditioneel groepsgewijs onderwijs.

Het gevolg: een enorme verspilling van kostbare tijd, energie en geld. En bovendien deed en doet men dat allemaal op basis van opportunisme en achterhaalde uitgangspunten en niet op basis van realistische scenario’s. Een voorbeeld: aan het begin van de crisis ging men ervan uit dat het allemaal wel voor de zomervakantie over zou zijn (zie de voorspellingen van Elbers van KLM en de directeur van Schiphol), vervolgens werd dat na de vakantie, vervolgens 1 januari 2021 en ga zo maar door.

Aan het begin van de crisis besloot de regering Rutte met steun van de Tweede Kamer vooral vaste banen te subsidiëren en vaste kosten van bedrijven te vergoeden onder de verwachting dat het allemaal kort zou duren. Als een soort permanent gratis overbruggingskrediet om vooral vaste banen te behouden. Die bedragen zijn inmiddels per baan opgelopen tot astronomische hoogten. Banen die sindsdien trouwens grotendeels al verdwenen zijn of nu snel verdwijnen.

Intussen zijn veel van de betrokken grote en kleine ondernemingen de-facto failliet en zijn ooit levensvatbare bedrijven nu reddeloos verloren zonder permanente steun omdat we in feite in een semipermanente social distance economie zitten en de betrokken ondernemers niet op tijd een plan-b hebben ontwikkeld of een zachte landing hebben gemaakt.

Wat nodig is, is snel een geïntegreerde visie op de realiteit van de social-distance economie te bepalen en te vertalen in een echt overlevingsplan voor de bv Nederland. En in plaats van gigantische schulden te maken om silo-steun te verlenen, een gestructureerde overgang naar een andere economie mogelijk te maken. Het is dat of een harde crash van de oude normaal-economie en door blijven gaan met het ongecoördineerd blijven steunen van eigen of verwante belangengroepen ten koste van grote groepen Nederlanders en een enorme sociaaleconomische ontwrichting van de samenleving, want de schatkist is al lang leeg.

Door Tony de Bree. Hij is auteur van ‘Groeien zonder te groeien. Succesvol ondernemen in de betekeniseconomie’, ‘Overlevingsstrategie voor startups’ en ‘De scale-up blueprint’. Sinds 1997 spot hij succesvol bedrijven als Amazon, Bol, ASML, IKEA en PayPal. Hij is ICT-lid in RvC’s en werkte bij ABN AMRO, als Dragon bij corporate venturing en als global splitsingsmanager KYC.