Rimco de Groot, Mourik: ‘Wij zorgen voor elkaar’

Lees hier meer over de ‘Huub van Rozendaal Award’

Mourik is een buitenbeentje in de wereld van belangrijke Nederlandse aannemers; groter dan de minder bekende regionale bedrijven, maar niet beursgenoteerd. De cohesie bij het familiebedrijf  is groot, zegt CFO Rimco de Groot. “Iedereen realiseert zich dat wij hier voor, door en met de Mouriks zijn.” 

Als zijn secretaresse koffie brengt, aait Rimco de Groot over zijn baard. “Hij moet er straks af”, lacht de CFO  van Mourik. “Ik heb later vandaag een afspraak bij Esso en iedereen die de installatie daar bezoekt, is verplicht een veiligheidsmasker te dragen. En dat gaat niet in combinatie met een baard.” Met een kwinkslag:  “Geen probleem natuurlijk, de loyaliteit bij Mourik gaat ver!” 

Lees ook: Beste CFO Familiebedrijf 2018: Willemien Boot, Auping

Het is tekenend voor de bedrijfscultuur bij aannemer en industriële dienstverlener Mourik. Het bedrijfsbelang staat voor de 2.350 personeelsleden staat altijd op de eerste plaats. Wie daar anders over denkt, past hier niet. De Groot: “Een tijdje geleden werd een collega gevraagd het scheermes ter hand te nemen, omdat hij ook een veiligheidsmasker moest dragen vanwege bezoek aan een raffinaderij. Hij weigerde, zijn baard was heilig. Met zo’n mentaliteit hou je het niet lang vol bij Mourik. De klik verdwijnt, ook bij de medewerker. Hij besloot Mourik te verlaten.”

Iets wat maar zelden gebeurt bij het familiebedrijf. De cohesie is hier groot; wie bij Mourik is geworteld, kan maar moeilijk ergens anders aarden. De financiële topman voorziet voor zichzelf ook een lange toekomst in het Zuid-Hollandse Groot-Ammers. “Ik hoop hier nog vele jaren te blijven, het liefst tot mijn pensioen.” 

Want die familie fungeert als cement in alle geledingen en in alle personeelslagen. Mensen zijn trots om voor de Mouriks te mogen werken. En als één van hen ziek is, zoals de CEO vorig jaar overkwam, zijn de steun en het medeleven welgemeend en overweldigend. Toen de bestuursvoorzitter genezen werd verklaard, ging er een zucht van verlichting door alle bedrijven die onder de holding vallen. “Iedereen realiseert zich dat wij hier voor, door en met de Mouriks zijn.” 

Waar opvolging bij menig familiebedrijf een probleem is, is daarvan bij aannemer en industriële dienstverlener Mourik geen sprake. Want er zijn meerdere kandidaten die ooit in de voetsporen van Kees Jan Mourik, de huidige CEO, kunnen treden. “De nieuwe Mourik-generatie studeert nu aan Business Schools”, zegt Rimco de Groot. “Daarna gaat die lichting eerst vijf jaar buiten de deur aan de slag, om te kijken wat er elders in de wereld te koop is. Uiteindelijk wordt het dan natuurlijk Mourik.” 
 
Rugzak naast het bed
Joh. Mourik & Co. Holding B.V. laat mensen vrij en dat trekt eigenzinnig personeel, bevlogen medewerkers met eigen ideeën en met inventiviteit, “Zelfstartend en lekker eigenwijs, zo kun je de mensen hier het beste omschrijven”, aldus de CFO. “Ondernemerschap kenmerkt iedereen bij Mourik. Medewerkers zitten heel dicht bij de klant, krijgen veel vrijheid. Mijn voorganger wilde vooral controle houden, ik heb dat niet. Een hek om mensen zetten? Werkt demotiverend. Net zo min moet je medewerkers samenwerking opleggen. Teamwork gebeurt vanzelf als betrokkenen dat willen. Als ze beseffen dat we samen sterker zijn.”

En dan kan er ook veel, in en ver buiten Groot-Ammers. “Er zijn jongens die met hun rugzak naast het bed slapen. Klaar om 24/7 op het vliegtuig te stappen voor een internationale klus. Ook dichter bij huis gaan medewerkers ‘in de kost’, zeggen wij dan. Vroeger sliepen sommigen met hun gezin in een “pipowagen” op de bouwplaats. Reden voor ons, en al heel lang, om het materieel goed te verzorgen. Want als mensen bereid zijn bij het werk te slapen, moet je als werkgever zorgen dat alles van hoge kwaliteit en goed onderhouden is.”
Familiebedrijven hebben de reputatie goed voor werknemers te zorgen. Mourik is daar een voorbeeld van. Personeel kan om het jaar gebruikmaken van een medische check. En iedereen mag zich fiscaal vriendelijk abonneren op een sportschool in zijn of haar buurt. “Wij willen dat mensen succesvol de eindstreep halen”, zegt Rimco de Groot. “Mede daarvoor hebben wij ons buddysysteem, waarbij jonge talenten aan senior medewerkers gekoppeld worden. Beiden groeien en zijn aan de eindstreep sterker.”

Beter milieu
De holding kan ruwweg in twee sectoren worden gesplitst. Mourik Industry en Mourik Infra, elk goed voor 225 miljoen euro omzet. De aandelen zijn 100 procent in familiebezit en geen Mourik peinst ook maar over verkoop. Mourik kijkt zowel naar die stip aan de verre horizon als naar korteretermijndoelen. “Een strategie bedenken kan iedereen!” zegt Rimco de Groot, “maar de uitvoering daarvan, daar draait het om, dat is spannend en daar maken wij het verschil. De twee pijlers waarop onze strategie drijft, zijn innovatie en samenwerking. Zo hebben we onlangs op een fietsbrug asfalt gelegd dat tot  min 5 graden niet kan bevriezen. Omdat er in het asfalt al zout zit. Het is een Italiaanse uitvinding, maar door ons toegepast. Zowel innovatie als samenwerking. En natuurlijk zijn we bezig met verbetering van het asfalt, zoals slim en energieopwekkend. De combinatie van een beter milieu én een goed belegde boterham verdienen, dat is Mourik.”

En: “Wij zijn bijzonder, zeker in vergelijking met andere grote aannemers; Mourik is vrijwel schuldenvrij. Als ik in gesprek ben met de bank, duurt dat nooit langer dan een half uur. Wij hebben geen geldproblemen, ook nooit gehad. Dat geeft vertrouwen naar de klant en de medewerker.” 

Toen De Groot ruim twee jaar geleden als CFO begon, bleek dat een groot deel van het topmanagement zestig jaar of ouder was. “Daar hadden we dus wel een opvolgings-uitdaging. Er waren te weinig veertigers en vijftigers die klaar stonden. We hebben daar voor vervanging gezorgd. Maar hoe vertel je succesvolle mensen, we maakten immers al vele jaren winst, dat er verandering aankomt?  Uiteindelijk is dat gelukt. Nu gaan we met medewerkers in gesprek als ze 62 jaar worden. ‘Hoe gaan wij samen die laatste fase van je loopbaan op een goede manier invullen?’ Daarvoor hebben we dus bijvoorbeeld ons buddysysteem.”

Tien gouden regels
De Groot vaart zijn eigen CFO-koers. Onder zijn financiële leiding is er bij Mourik al het nodige veranderd. Zo wilde zijn voorganger dat elk contract van meer dan 5 miljoen euro werd voorgelegd aan de Raad van Bestuur. “Dat kan slimmer”, aldus Rimco de Groot, “want een infraproject van 25 miljoen euro kan volstrekt risicoloos zijn. Terwijl er bij een opdracht van 1 miljoen in de industrie voor een miljard schade aan de installatie van de klant kan worden veroorzaakt. Elke opdracht is anders, elk contract verschilt. Het gaat om het risico en niet om de omvang.” 

Om te sturen op risico, zonder vrijheidsbeperking van de directeuren in de divisie, heeft Mourik algemene regels gevangen in ‘Ten Golden Mourik Rules’. Indien aan een van deze regels niet wordt voldaan, moeten directeuren en managers eerst de bedrijfsjuristen consulteren voor ze een contract aangaan. Bij een aantal clausules zorgen de juristen voor consultatie bij de RvB. “Bijvoorbeeld als het doorbreking van de aansprakelijkheidsclausule betreft”, legt De Groot uit. “Zo is ons risicomodel opgebouwd. Geen verbodsbepaling, maar een gebodsbepaling. Fouten maken mag, maar sancties zijn er natuurlijk wel voor wie onze gouden regels doorbreekt.” 

Buitenbeentje
Mourik is een buitenbeentje in de wereld van belangrijke Nederlandse aannemers. Groter dan de minder bekende regionale bedrijven, aan de andere kant niet beursgenoteerd. “En dus zijn we flexibel en wendbaar. Als Mourik een aanbesteding verliest, wordt gekeken naar waar het mis is gegaan. Als het de prijs is geweest, dan berust iedereen. Want die is scherp en staat vast. Wordt een tender gewonnen, dan krijgt iedereen een bitterbal. Ja, eentje. We zijn gezond maar willen ook dat onze mensen dat blijven.” 

Over riskante aanbestedingen: ”Wij zouden niet snel in dat zeesluizenproject bij IJmuiden zijn gestapt”, zegt de CFO. “Technisch gezien hadden we het gekund, zeker, echter qua omvang niet. In Overijssel en Limburg hebben we op binnenwater diverse sluizen compleet gerenoveerd en dus hebben wij veel expertise op dit vlak. Daarom wisten we ook dat IJmuiden niet alleen een complexe, maar ook een kostbare klus zou worden. De prijs waarvoor uiteindelijk is ingeschreven, zou voor ons veel te laag zijn geweest.”
 
Saamhorigheid
De medewerkers en de familie hebben een vangnet gecreëerd voor personeel dat met tegenslag kampt. Financiële problemen door een ziek kind, bijvoorbeeld. Als het nodig is komt de Stichting Ondersteuning Mourik-Medewerkers in actie. “Ook daarom is iedereen gek op de aandeelhouders, op de familie dus. ‘Wij zorgen voor elkaar.’ Dat is de boodschap die iedereen aan elkaar doorgeeft, die iedereen beseft en in de praktijk brengt. Daarom gaan we voor elkaar door het vuur.”

Dat gevoel van saamhorigheid groeit langzaam als nieuwelingen bij Mourik beginnen. ‘Kan hij of zij in dat eerste jaar bij ons een pak zout opeten?’ Het wordt gekscherend gezegd als iemand aantreedt. Maar er zit wel degelijk een kern van waarheid in. “Je moet de vrijheid aankunnen, wij gaan er hier van uit dat nieuwelingen vragen stellen. Daarvoor is niet voortdurend begeleiding nodig. De balans moet goed zijn. We doen niet aan productiviteitsmetingen, dat haalt het moreel maar weg.” 
Mourik wil niet meer van hetzelfde, maar wel verrijking van de kwaliteit. Of iets nieuws. “Zo is de verwachting dat Rijkswaterstaat binnen enkele jaren de bewijzering op het water gaat vrijgeven. Daar heeft onze infratak nu al in geïnvesteerd.” Over investeringen: “Breed is prima, diepte doen we zelf. We willen wel iets groter, maar omzet is geen criterium.”
 
Samenwonend, kinderen: met Jerney, twee dochters Zoë (13) en Julie (3).
Muziek: Techno (Speedy J).
Hobby: genieten van het leven. 
Boek: Hillbilly Elegy.
Vakantie: Ibiza.
Film: The Last Boy Scout.
Auto: Audi A6.