Rapport: “Gevolgen chemische stoffen structureel in kaart brengen”
De Commissie Signalering Gezondheid en Milieu van de Gezondheidsraad adviseert in het rapport Advies meetprogramma voor blootstelling aan chemische stoffen‘ de overheid om te investeren in een structureel meetprogramma voor het monitoren van blootstelling aan chemische stoffen via biomonitoring. Biomonitoring maakt het mogelijk om blootstelling te meten in lichaamsmateriaal zoals bloed of urine van een representatieve groep deelnemers. Deze gegevens zullen essentieel zijn om het overheidsbeleid te evalueren en te verbeteren, en om te voldoen aan de zorgplicht ten aanzien van volksgezondheid.
- Nieuwe EU-voorschriften zullen het risicobeheer van chemische stoffen transformeren.
- Bedrijven moeten investeren in geavanceerde technologieën voor naleving.
- Toezicht en handhaving van milieunormen worden strenger.
Hoewel biomonitoring internationaal steeds vaker wordt toegepast, ontbreekt een dergelijk structureel programma momenteel in Nederland. Tot 1997 bestond er wel een dergelijk programma, maar dit werd stopgezet vanwege vermeende kosten en dalende concentraties van stoffen. Volgens de commissie zijn deze redenen niet langer relevant, en de ontwikkelingen op Europees niveau tonen juist aan dat biomonitoring van groot belang is voor milieu- en gezondheidsbeleid.
EU’s REACH-verordening en toepassingsgebied
Een sleutelrol wordt gespeeld door de Europese REACH-verordening, die bedrijven verplicht om chemische stoffen te registreren en de verantwoordelijkheid voor veilig gebruik te dragen. Het Europees Agentschap voor Chemische Stoffen (ECHA) heeft het mandaat om beperkingen op te leggen aan het gebruik van deze stoffen. Daarnaast moeten bepaalde chemische producten een goedkeuring verkrijgen van specifieke instanties voordat ze op de markt worden gebracht, zoals gewasbeschermingsmiddelen en geneesmiddelen. [Artikel gaat verder na de volgende alinea]
Nieuwe ontwikkelingen versterken de urgentie
Recente ontwikkelingen, zoals een toename in het gebruik van chemische stoffen en de overgang naar een circulaire economie, benadrukken de dringende noodzaak voor een structureel meetprogramma. Het gebrek aan inzicht in de daadwerkelijke blootstelling aan chemische stoffen ondermijnt het vertrouwen van burgers in de overheid, vooral na incidenten met blootstelling in nabijheid van fabrieken.
Meetprogramma vult ontbrekende gegevens aan
Een structureel meetprogramma met biomonitoring zal helpen om deze ontbrekende gegevens over blootstelling aan te vullen. Het zal niet alleen inzicht bieden in blootstelling onder de bevolking, maar ook verschillen tussen groepen identificeren. Daarnaast kan het programma snel inspelen op zorgen over blootstellingssituaties en nieuwe stoffen en blootstellingen detecteren.
Herhaalde meetcycli en aandacht voor hoogrisicogroepen
De commissie adviseert een programma op te zetten met herhaalde meetcycli en aandacht voor hoogrisicogroepen, zoals verschillende regionale en sociale groepen. Een consortium van relevante instellingen, onder leiding van het RIVM, zal de uitvoering coördineren. Financiering moet rekening houden met zowel structurele als variabele kosten.
Participatie en communicatie zijn belangrijk
Het meetprogramma moet goed aansluiten op bestaand beleid en moet transparant en inclusief zijn. Participatie van burgers en belanghebbende partijen is cruciaal voor het draagvlak. Duidelijke communicatie over de metingen en resultaten is van groot belang om het vertrouwen te behouden. Concluderend biedt een structureel meetprogramma voor chemische blootstelling aanzienlijke voordelen voor beleidsvorming, volksgezondheid en maatschappij. Het zal helpen om belangrijke lacunes in het huidige beleid te dichten en de overheid in staat stellen om gerichter en effectiever op te treden.
De waardeketen is zo sterk als de zwakste schakel. Hoe reageert jouw bedrijf op onzekerheid? Ontdek het in de rondetafelsessie ‘Hoe sterk is jouw waardeketen?’ tijdens CFO Day 2024 op 30 mei. Verken strategieën om risico’s te beheersen en je voor te bereiden op onverwachte gebeurtenissen. Meld je nu aan voor CFO Day en bezoek de sessie.