Prijzen rijzen de pan uit

De prijzen van grondstoffen lopen snel op. De grote vraag vanuit China is de meest gehoorde en ook meest logische verklaring. China heeft voor zijn groei een ongekend grote hoeveelheid grondstoffen zoals olie en staal nodig. Maar dat is niet de enige reden. Uit onderzoek van effectenbank Stroeve blijkt dat er aan de aanbodzijde ook het een en ander aan de hand is. Zo is het marktaandeel van de vijf grootste aanbieders van aluminium sinds 1993 gestegen van 37 naar 51 procent. In dezelfde periode liep het marktaandeel van de grote partijen op de goudmarkt op van 33 naar 47 procent. In ijzererts hebben de belangrijkste grondstoffenproducenten ruim 78 procent in handen.

Zere been
De macht van de te bepalen prijs ligt inmiddels voor een groot deel bij de producten. Dat is tegen het zere been van inkopers in de industrie. De Chinese voorop. Zo moesten inkopers in de staalindustrie een prijsstijging van 71,5 procent slikken. Verwachting is dat deze situatie zich nog wel even blijft voordoen. De laatste fase van een economische cyclus is over het algemeen een gouden tijd voor de producenten van grondstoffen. Een relatief hoge groei en een beperkt aanbod zorgen dan voor een opwaartse druk op de prijzen. In een dergelijk klimaat willen producenten wel weer investeren in productiecapaciteit, maar het duurt jaren voordat deze ook daadwerkelijk worden gerealiseerd.

Tussen de wal en het schip
De hoge olieprijzen hebben in Nederland een neveneffect. Veel bedrijven spreken hun voorraden grondstoffen en hallfabrikaten aan. Daardoor daalde de hoeveelheid ingekocht materiaal voor de derde achtereenvolgende maand. Dat becijferde de NEVI. Daarnaast slonken de grondstofvoorraden sneller dan in de voorgaande zevenentwintig maanden. De levertijden van de leveranciers werden voor de derde achtereenvolgende maand langer. Aan de ene kant dus stijgende inkoopprijzen. Aan de andere kant zijn er echter maar weinig mogelijkheden de prijzen door te berekenen. Bijna vijftien procent van de bedrijven reduceerde de verkoopprijzen, veelal in respons op de sterke concurrentie. Daarmee dreigen inkopers tussen de wal en het schip te belanden en is het streven naar verdergaande efficiëntie in het proces de enige uitweg.