Nieuwe boekhoudregels IFRS 9 zorgen voor ingrijpende veranderingen

De nieuwe IFRS 9-standaard omvat herziene richtlijnen voor de indeling en de waardering van financiële activa, met inbegrip van bijzondere waardeverminderingen. Daarnaast vormt de standaard een aanvulling op de regels voor hedge accounting die in 2013 werden gepubliceerd. 

 

“De nieuwe standaard is van grote invloed op de wijze waarop banken verslag doen van kredietverliezen op hun kredietportefeuilles”, zegt Dick Korf, partner bij KPMG Financial Services. “De kredietvoorzieningen zullen veel groter worden en naar verwachting aan meer beweging onderhevig zijn. Toch is het goed dat we nu eindelijk een volledige standaard hebben en dat de invoering van de regels nu serieus kan beginnen. Het was echter beter geweest wanneer de IASB en de US FASB wereldwijd tot één geconvergeerde oplossing voor banken en andere ondernemingen zouden zijn gekomen. De verschillende regels die nu onder US GAAP en IFRS gelden, komt de vergelijkbaarheid niet ten goede.” 

 

 

 

KPMG constateert dat de nieuwe standaard in belangrijke mate een reactie is op vermeende tekortkomingen in eerdere regelgeving; tekortkomingen die met name door de kredietcrisis aan het licht zijn gekomen. “De vraag is echter of banken met de nieuwe regels beter af zijn”, zegt Erik Hoogcarspel, partner bij KPMG Financial Services.

 

“Wat ons betreft is het beeld gemengd”, aldus Hoogcarspel. “De belangrijke en opvallende verandering is de manier waarop voorzieningen voor kredietverliezen (impairments) voortaan moeten worden bepaald: namelijk op basis van ‘expected losses’ in plaats van ‘incurred losses’ zoals we dat nu kennen. Daarbij is opvolging gegeven aan de nadrukkelijke roep vanuit de politiek voor het treffen van hogere voorzieningen.

 

Onderzoekers naar de oorzaken van de kredietcrisis concludeerden vrijwel allemaal dat de bestaande voorzieningen bij banken ‘too little too late’ waren. Onder het ‘expected loss model’ wordt bij het verstrekken van een lening direct een voorziening getroffen voor het verwachte verlies voor de komende twaalf maanden. Voor debiteuren waarvan het risico op enig moment daadwerkelijk verslechtert, wordt de ‘expected loss’ voorziening aangevuld met de verwachte verliezen voor de resterende looptijd.

 

Politici en toezichthouders zullen tevreden zijn omdat de voorzieningenniveaus bij de banken inderdaad zullen toenemen en niet alleen meer voor bestaande verliezen wordt voorzien.” Opmerkelijk is overigens dat inmiddels Basel III ook al tot een flinke verhoging van de buffers van banken leidt. 

 

De technische uitwerking die de IASB voorstelt is volgens KPMG zeer complex. Korf: “Het is bovendien opmerkelijk dat onderscheid wordt gemaakt tussen twaalfmaands verliezen en volledige ‘expected losses’. Hiervoor zijn ingewikkelde bepalingen opgenomen om na te gaan wanneer er sprake is van een significante verslechtering van het kredietrisico en afgestapt moet worden van de twaalfmaands verliezen. Deze ‘knip’ wijkt overigens af van de voorstellen van de FASB die altijd verwachte verliezen voor de resterende looptijd vereist. Wij verwachten dan ook dat de invoering van deze nieuwe bepalingen een enorme inspanning zal vergen. Temeer daar voor ‘expected losses’ niet gekozen is voor een naadloze aansluiting met de bepalingen van Basel III.”