Lange termijn of weer zakkenvullen?

Een serie blogs over strategisch waardemanagement.

Het debat over de wijze waarop bedrijven zijn gefinancierd, laaide in het voorjaar 2020 fel op. Zo vroegen flink wat bedrijven corona-overheidssteun aan, bedrijven die in de jaren hiervoor fors wat bonussen uitkeerden, topbeloningen fraai op lieten lopen, op grote schaal eigen aandelen inkochten, en superdividenden uitkeerden.

Door Leo van de Voort. Hij is bestuursadviseur bij Fuel for Living Strategies, voormalig directeur corporate finance Kempen & Co en en co-auteur van het boek Risicovreugde.

De afgelopen jaren hebben ondernemingen hun aandeelhouders flink beloond: de vijftig grootste beursfondsen van Nederland keerden over boekjaar 2018 een recordbedrag van 33 miljard euro aan dividend uit. Daar bovenop kochten zij voor ca. 17 miljard euro eigen aandelen in.

Daarnaast stimuleerden aandeelhouders conservatief gefinancierde bedrijven meer schuld op de balans te nemen. Immers, lenen was (en is) spotgoedkoop. Verder moedigden zij bedrijven aan meer kapitaal uit te keren, zelfs bedrijven die daar wars van waren. Zo verhoogde Unilever in 2017 haar dividend en startte met de inkoop van eigen aandelen (het onverwachte vijandelijke bod van Kraft Heinz zal hier debet aan zijn geweest).

Beleggen in lange termijn of zakkenvullen

Beleggers zullen hun geld de komende tijd minder snel investeren in bedrijven met weinig vet op de botten. Grotere buffers, lagere schulden en flexibeler kredietlijnen: liquiditeit wordt belangrijker dan voorheen.

Grote vermogensbeheerders uit binnen- en buitenland stellen openlijk dat het dividend niet heilig is. Ze maken zich eerder zorgen over de levensvatbaarheid van bedrijven, die behoorlijk zitten te springen om contanten. Het belangrijkste punt lijkt om ervoor te zorgen dat het vertrouwen in de lange termijn van het bedrijf verzekerd is.

Dat lijkt mij eigenlijk voor alle tijden gelden, ook pre-corona. Als private bedrijven minder ruimhartig hadden uitgekeerd en minder enthousiast aandelen hadden ingekocht, dan was veel publiek noodgeld niet nodig geweest.

Zo klopte bijvoorbeeld ook Bookings.com aan voor noodsteun, de boekingswebsite voor hotelkamers maakte jarenlang miljarden winsten waarmee het onbeschroomd eigen aandelen inkocht. Door corona en de ermee gepaard gaande reis- en verblijfrestricties viel de omzet nagenoeg stil. Help!

Herhaalt de geschiedenis zich weer?

De vraag is hoelang de lessen uit voorjaar van 2020 blijven hangen. Wint het korte termijn geheugen het toch van de lange(re) termijn maatschappelijke druk? Waar ligt de grens tussen progressief uitkeren en conservatief financieren? Wie gaat hier het verschil maken: de voorzichtige belegger, het bestuur dat vooruit wil, de gedreven aandeelhouder, het matigende toezicht? Of kan waardecreatie de verbindende factor zijn?

Wordt vervolgd.

Alle blogs van Leo van de Voort voor u op een rij gezet.