IFRS 16: 6 verrassende inzichten uit de dagelijkse praktijk

Door Bart Peijnenburg

Er vinden allerlei veranderingen plaats op de financeafdeling. Innovatie is nodig om creatief daarmee om te gaan. Benieuwd hoe je jouw financeafdeling klaarstoomt voor de toekomst? Download hier geheel kosteloos de whitepaper van SAP. 

Wat is de IFRS16?
Wie werkt op de financeafdeling van een beursgenoteerde onderneming, heeft er vast al mee te maken: International Financial Reporting Standard 16 (IFRS16). Deze nieuwe standaard stelt eisen aan de boekhoudkundige verwerking van huur- en leasecontracten op de balans. De nieuwe standaard gaat in per 01-01-2019 en geldt voor alle beursgenoteerde ondernemingen in Europa. Niet-beursgenoteerde bedrijven mogen zelf beslissen of ze de standaard hanteren.

Het gaat te ver om in dit blog de precieze inhoud van IFRS16 uitvoerig te bespreken. Maar kort gezegd komt het erop neer dat je het geleasede object moet opvoeren op de balans wat afhankelijk van de te activeerde bedragen de financiële KPI’s aardig negatief kan beïnvloeden. IFRS16 moet met name zorgen voor meer transparantie en onderlinge vergelijkbaarheid.

Interessante aspecten
Als softwareleverancier ben ik geen expert in de precieze regeltjes en trucs om de IFRS16 zo gunstig mogelijk toe te passen. Maar als expert in financesoftware zie ik wel enkele interessante aspecten terugkomen. Natuurlijk kun je als organisatie simpelweg alle leasecontracten invoeren in de boekhoudapplicatie en daarmee voldoen aan de IRFS16. Maar wie wat meer de tijd neemt en alle contracten nog eens goed doorloopt, kan een aantal verrassende ontdekkingen doen.

Enkele voorbeelden die ik tijdens mijn dagelijkse werkzaamheden bij organisaties ben tegengekomen:

1. Operational lease vs. financial lease
De komst van de IFRS16 is een goed moment om de vorm van leasecontracten opnieuw te beoordelen naar de huidige omstandigheden. Zo kun je op een bepaald moment bewust gekozen hebben voor een operational lease. Maar het kan goed zijn dat deze constructie inmiddels niet meer gunstiger is dan een financial lease.

2. Transportcontracten: vermelden of niet?
Speciale aandacht verdienen transportcontracten. Wanneer geleasete vrachtauto’s alleen voor jouw bedrijf rijden, moet je ze vermelden op de balans en vallen ze dus binnen de IRFS16-standaard. Ik kwam dit voorbeeld tegen bij een retailer. Deze overweegt nu het bedrijfslogo van de vrachtauto’s bij de transporteur te verwijderen zodat ze voor meerdere klanten inzetbaar zijn.

3. Verlengingsopties: koffiedik kijken, maar toch melden?
Leasecontracten bevatten niet zelden opties tot verlenging. Volgens de officiële richtlijnen moet je deze meenemen op de balans als je deze verlening naar alle waarschijnlijkheid gaat uitvoeren. Het nadeel: dat verhoogt de waarde van je activa. Ik vraag me af hoe de autoriteiten gaan controleren of bedrijven al hun ‘voorgenomen’ verlengingen daadwerkelijk netjes op de jaarrekening presenteren. Het blijft koffiedik kijken.

4. Welke onderdelen wel, welke niet?
Bij de wat uitgebreidere leasecontracten doemt de vraag op welke onderdelen van het contract je nu wel of niet in de IRFS16-calculatie moet meenemen. Uit gesprekken die ik met bedrijven voerde bleek vaak dat bepaalde gegevens nu niet vast gelegd worden in contracten die wel IFRS16 relevant zijn.

Een accountant van PWC vertelde me dat voor een groter inzicht in componenten van een leasecontract de leverancier de facturen moet gaan aanpassen. Zij moeten meer inzicht geven in de prijsopbouw. Doen ze dat niet, dan kun je een vergelijkbare offerte opvragen bij een andere leverancier om zo jouw opbouw van je leasecontract inzichtelijk te krijgen. Persoonlijk vind ik dit best ver gaan.

5) Sale en leaseback: geen impact meer op balans
Het verkopen van activa en vervolgens ‘terugleasen’ heeft onder de IFRS16 geen impact meer op de balans. De nieuwe standaard maakt hier resoluut een einde aan. Immers: het verkochte en vervolgens geleasete object moet ‘gewoon’ weer op de balans. Wel is het nog steeds een beproefd middel om geld uit een bedrijf te halen. Met name private equity-investeerders verstaan dit middel. Maar waarschijnlijk had ook IFRS16 de V&D in 2016 niet van de ondergang kunnen redden.

6) Tekort aan consultants dreigt
Menig organisatie is al druk met de voorbereidingen voor IFRS16, maar de echte ‘piek’ komt straks in de tweede helft van dit jaar. Niemand wil immers het risico lopen om niet te voldoen aan IFRS16. Er zijn geen boetes bepaald die opgelegd gaan worden, maar de gevolgen hebben grote impact. De vraag is nog wel hoe streng er gehandhaafd gaat worden. Hoe dan ook voorspel ik dat er tweede helft dit jaar een nijpend tekort ontstaat aan consultants die oplossingen moeten inrichten. Ervaren consultants kunnen daardoor hun tarieven opvoeren.

Bart Peijnenburg
Finance Expert bij SAP Nederland B.V.