Ethiek van het maatschappelijk verkeer

Toepassing van dit in de bedrijfsprocessen ingebedde afweermechanisme tegen onrechtmatigheden verhoogt de soliditeit van overheden en bedrijfsleven en de ethiek van het maatschappelijk verkeer. Nu deze mogelijkheid bestaat, kunnen bestuurders en auditors van grote en complexe organisaties geen genoegen meer nemen met mindere oplossingen.

In alle beschavingen worden legitieme megadoelen bereikt via doelgerichte functionele organisatie (functieverdeling) van mensenmassa’s. Op dit principe van de stuurkunde (cybernetica) is het voor volledigheidscontrole onmisbare accountancyconcept van de functiescheidingen gebaseerd.

Ook in de elektronische samenleving kan dit (functie)verdelingssysteem, dat onder meer een zeer krachtig afweermechanisme tegen onrechtmatigheden is, niet worden gemist. Philip Elsas heeft in dit verband een toonaangevend artikel gepubliceerd in de International Journal of Accounting Information Systems (USA/ Australia; 9-2008, pp, 82-103): ‘X-raying Segregation of Duties Support to Illuminate an Enterprise’s Immunity to Solo-Fraud’.

Dit is een stap die perfect past in de noodzakelijke wiskundige doorbraak in de accountancy. ‘Functiescheiding’ als onmisbare voorwaarde voor volledigheidscontrole en waarborg voor rechtmatigheid is door Elsas met behulp van Dutch auditing theory geschikt gemaakt voor de elektronische samenleving.

Juist omdat ook de door mij voorgestane wiskundige doorbraak op hetzelfde mondiaal toepasbare referentiestelsel is gebaseerd, heeft Nederland hiermee een onmiskenbare voorsprong die met beide handen aangegrepen moet worden! Basis voor het door Elsas in de volkomen controle ingepaste (functie)verdelingssysteem zijn de sluitende bedrijfseconomische verbanden tussen inkomende en uitgaande goederen- en dienstenstromen en inkomende en uitgaande kasstromen, inclusief waardecreatie (‘supercycle’).

De supercycle wordt door volkomen controle gehandhaafd via een in wiskundige logica vervat terugkoppelingsstelsel van verbandscontroles, totalencontroles, verifieerbare functiescheidingen en gerichte verificatie van bedrijfsgegevens, gebruikmakend van de zuiver logische eigenschappen van wiskundige steekproeven en elektronica.

De onschendbaarheid van de operationele, logistieke en administratieve systemen is daarbij deugdelijk verankerd in de systeemarchitectuur door toereikende toegangsbeheersing, werkende functiescheidingen en volledige traceerbaarheid van alle rekenkundige en gecomputeriseerde samenhangen.

SOLIDITEIT
Inbedding van de fraudepreventie in de volkomen controle waarborgt dat ‘no single employee should have control over a critical combination of business transactions, critical in the sense that it offers opportunity of undetectable business value subtractions’.

Geldt dit voor solofraude, voor potentiële fraude door samenspanning of dominantie wordt de onschendbaarheidsdrempel van de organisatie (immuniteit) eveneens aanzienlijk verhoogd. Met name door doeltreffende verankering in de systeemarchitectuur en de verifieerbaarheid is ieder lek in de supercycle te traceren.

Worden er bij (van de hiërarchie) onafhankelijke controle lekkages ontdekt in het stelsel van bedrijfseconomische verbanden, dan biedt het ingebedde afweermechanisme de feitelijke grondslag voor effectieve corrigerende maatregelen.

Dat invoering van het, grotendeels zelfsturende, fraudepreventiesysteem bijdraagt aan de soliditeit van overheden en bedrijfsleven en de ethiek van het maatschappelijk verkeer, is evident. Adequate verbetering van de immuunsystemen van bedrijven, overheidshuishoudingen, semi-overheidshuishoudingen en financiële instellingen is dus mogelijk. Waar wacht Nederland nog op?

Drs . Ruud H. Veenstra RA heeft een lange staat van dienst als openbaar accountant van grote en internationale ondernemingen (vanaf 1970) en als onafhankelijk accountancyconsultant (vanaf 1992). Daarnaast publiceert hij regelmatig over vakonderwerpen. (www.veenstraaccountancy.nl)