Een controllercyclus?

Als gevolg daarvan ontstaat er enige tijd later een overschot waardoor de prijzen dalen. Vanwege de lage prijzen worden dan veel varkensfokkerijen ingekrompen of gesloten zodat het aanbod daalt en de prijzen weer stijgen. Waarmee we weer bij het begin van de cyclus zijn. Kenmerk is dat het systeem vertraagd reageert: als de reactie van de varkensfokkers zijn eff ect begint te krijgen is de prijs alweer omgeslagen. Soortgelijks Nu de controllers: geldt voor hen iets soortgelijks?

Leidt de huidige grote marktvraag en de daaruit voortvloeiende opleidingsvraag straks niet tot een overaanbod van controllers met lagere prijzen (salarissen) als gevolg? Kortom, is er sprake van een op de varkenscyclus gelijkende cyclus voor controllers? Ik denk dat de kans hierop voorlopig klein is. Ik vermoed dat de huidige vraag naar controllers maar gedeeltelijk wordt veroorzaakt door het huidige gunstige economische klimaat. Er speelt – mijns inziens – namelijk ook een onderliggend fenomeen: dat is dat begroten en vervolgens meten, registreren en belonen van prestaties van (onderdelen van) organisaties steeds meer gemeengoed wordt en dat daar extra controllers voor nodig zijn.

Drie voorbeelden:
1 In de zorg doen allerlei vormen van marktwerking hun intrede. Marktwerking betekent voor de aanbodzijde dat deze de geleverde en de mogelijk te leveren diensten ook financieel-economisch moet evalueren en mede op grond daarvan moet beslissen over de samenstelling van het aanbod. Voor de vraagzijde betekent marktwerking op zijn minst het meten en vergelijken van door alternatieve instellingen geleverde en te leveren diensten.

2 Steeds vaker hoor je dat het het onderwijs ten goede zou komen als goede onderwijsgevenden extra waardering zouden ontvangen (een extra beloning al dan niet in fi nanciële vorm).

3 In het bedrijfsleven wordt veel gesproken over ketenlogistiek en over optimalisatie van deze logistiek in ketens. Om die optimale situatie te bereiken moet de ene schakel dikwijls een extra inspanning leveren en dat leidt tot een betere prestatie van de gehele keten. De baten van die extra inspanning komen veelal terecht bij een andere schakel. Dat moet verrekend worden tussen deze schakels.

Controllers zijn bij uitstek de personen om dergelijke processen te (bege)leiden. En dan zeker de controllers die de business begrijpen. Controllers die bijvoorbeeld het ketenspel begrijpen en die de processen doorzien die het spel bepalen. Ik denk dus dat de varkenscyclus op korte termijn maar beperkt van toepassing is op controllers. Voor de kortere termijn verwacht ik dat er voldoende andere factoren zijn dan die van het gunstige economische klimaat die de behoeft e aan controllers drijft . Op langere termijn, als de uitbreidingsvraag vermindert en er alleen nog sprake is van vervangingsvraag, stabiliseert de vraag wèl of neemt deze zelfs af. Maar voorlopig zit de controller goed.

Jan Bots, hoogleraar Controlling en directeur van de controllingopleidingen bij NIVRA-Nyenrode.