De ongemakkelijke waarheid van Groene Groei van Barbara Baarsma

Barbara Baarsma, Directeur van Rabo Carbon Bank van de Rabobank, oude-normaal ‘topeconoom’ en ex-kroonlid in de SER, wil in haar boek Groene groei antwoord geven op drie in haar ogen belangrijke vragen:

• Is economische groei nog wel nodig
• Is economische groei oneindig mogelijk?
• Is het effect van economische groei niet automatisch scheefgroei tussen arm & rijk?

Het antwoord dat ze zelf in het voorwoord geeft laat zien waarom oude-normaal topeconomen als Barbara Baarsma echte fundamentele veranderingen in het bestaande groeien-moet financieel-economisch systeem feitelijk in de weg staan.

Haar antwoord in delen: 

• ‘Ja, economische groei is nodig zolang we zaken als onderwijs, zorg, defensie en rechtspraak uit de collectieve middelen bekostigen. Een paar procent economische groei bovenop de inflatie is elk jaar nodig om te zorgen dat de (semi-)publieke dienstverlening kwalitatief goed en toegankelijk blijft’.

Oude-normaal topeconomen en influencers zoals mevrouw Baarsma gaan er in hun redeneringen en adviezen vanuit dat kosten van bv Overheid inclusief uitvoeringskosten, ook wel ‘organisatiekosten’ genoemd, een gegeven zijn. ‘Die kosten worden nu eenmaal gemaakt en moeten dus ergens van betaald worden’ is de redenering. Men hanteert het zogenaamde full-costing- of integrale kosten-model. Het gevolg? Je gooit de tarieven omhoog: ‘beprijzen’ noemt men dat en zo noemt ze dat ook in dit artikel voor het ESB. Dezelfde verkeerde redenering zit achter de lobby voor true-pricing trouwens.

Target-costing als basis

Kloppen haar uitgangspunten en conclusies? Nee dus. Sinds het begin van de jaren negentig leerde ik al bij mijn executive MBA op de Wharton School dat je in ieder geval Activity Based Costing en als ondernemer en overheid eigenlijk target-costing als basis moeten gebruiken: wat willen de klant en de burger hiervoor betalen? De klant en de burger centraal stellen dus.
Het probleem is dat de overheid een monopolist is op een aantal terreinen en alle noodzakelijke en niet-noodzakelijke kosten maar blijft zien als een ‘gegeven’. En dus die kosten uitgedrukt in tijd (denk aan de enorme hoeveelheid formulieren), geld (inclusief de niet-noodzakelijke salariskosten in crisistijd van de oude-normaal economie en finance profs en hoogleraren trouwens…) en energie op de burgers af blijft wentelen. Het gevolg is bovendien dat veel diensten van de overheid of die door de overheid gereguleerd worden, voor grote groepen mensen niet meer toegankelijk zijn. Kijk maar naar de eigen risico’s in de zorg bijvoorbeeld En dat de uitvoeringskosten van de overheid zelf de grootste financiële tegenvaller is op dit moment.

• ‘Zodat onze kinderen hetzelfde welvaartsniveau kunnen genieten als wij nu, en het is ook nodig om de steeds duidelijkere tegenstelling te overbruggen door herverdeling van welvaart’.

Baarsma bedoelt ‘de kinderen van de mensen die tot dezelfde sociaal-economische klassen (lees: de hogere inkomens en de middeninkomens, de traditionele achterbannen van de VVD, het CDA, D66 en het wittenboorden-gedeelte van de PvdA) als zijzelf en haar omgeving horen’.

Leren dat lenen moet

Veel kinderen in Nederland hebben namelijk niet ‘hetzelfde welvaartsniveau’ en krijgen niet dezelfde kwaliteit onderwijs als haar kinderen, mijn kinderen en ikzelf. Iets dat ik dagelijks meemaak als ik studenten en andere jongeren help een eigen bedrijf te starten zonder naar de Rabobank of andere banken te gaan, omdat ze leren dat ‘lenen moet’ en ‘schulden maken moet’. De echte vragen die mevrouw Baarsma in haar boek had moeten beantwoorden en die ik wel heb beantwoord in Groeien zonder te groeien (zie Groeien moet niet. Op weg naar een nieuwe businessmindset), zijn:

• Bestaat eeuwige oud-normaal economische groei?
• Is eeuwige oude-normaal economische groei nodig en mogelijk?
• Is oud-normaal economische groei in het huidige financieel-economische groeien moet-systeem wenselijk?
• Bestaat corporate sustainability?
• Hoe komen we echt samen tot een structureel andere duurzame economie en voorkomen we een verdere desastreuze tweedeling in de samenleving met alle sociaal-economische en politieke gevolgen van dien?

Heb ik spijt van het kopen en lezen van het e-book? Nee. Het geeft duidelijk aan dat er in Nederland niets verandert en waarom dat zo is. Door het toepassen van false expertise. Mevrouw Baarsma is, net als veel van haar oude-normaal topeconomen, een valse autoriteit (zie het artikel Nepnieuws, valse autoriteit en valse expertise).

Van de regen in de drup

Baarsma en haar collega-topeconomen en adviseurs geloven nog steeds dat de aarde plat is. Door dit soort meningen te verkondigen en achterhaalde modellen en uitgangspunten te gebruiken, helpen ze Nederland dus van de regen in de drup.  Cosmetische aanpassingen van het bestaande groeien-moet financieel-economisch systeem helpen al lang niet meer, en zeker niet in tijden van een systeemcrisis zoals nu. Het huidige financieel-economische systeem is morsdood.

Door Tony de Bree. Hij is auteur van ‘Groeien zonder te groeien. Succesvol ondernemen in de betekeniseconomie‘, ‘Overlevingsstrategie voor startups‘ en ‘De scale-up blueprint’. Sinds 1997 spot hij succesvol bedrijven als Amazon, Bol, ASML, IKEA en PayPal. Hij is ICT-lid in RvC’s en werkte bij ABN AMRO, als Dragon bij corporate venturing en als global splitsingsmanager KYC.