De adaptieve controller: procesbeschrijving

Het thema van het jaarcongres van dit jaar bood ons een unieke mogelijkheid om het nominatieproces voor de Controller of the Year Award hier één op één op aan te sluiten. Daartoe heeft de jury, die onder leiding staat van Professor Frans Roozen (Vrije Universiteit en Strategic Management Centre) en verder bestaat uit Peter van Dongen (CFO Etam Groep), Rob Melchiot (CFO transavia.com) en Roland van der Pouw (Finance Manager Alliander), vijf sterke kandidaten geselecteerd op basis van een websurvey die was uitgezet onder een bruto groep senior finance professionals. Deze survey bevatte algemene vragen over onder andere de inrichting van het planning en controlproces, recente verbeteringsprojecten, de resultaten daarvan en de rol die de controller hierin heeft gespeeld.

Hierop volgend heeft de juryvoorzitter persoonlijk alle genomineerden geïnterviewd. De vijf interviewverslagen zijn in dit nummer te lezen. Ter voorbereiding op hun gesprek met de juryvoorzitter is de genomineerden gevraagd een vragenlijst in te vullen die een beeld geeft van de wijze waarop het eigen bedrijf zijn planning en controlsystemen heeft ingericht, hoe die worden gebruikt en welke wijzigingen er gedurende de afgelopen 12-18 maanden in de planning en controlsystemen zijn aangebracht. Hun respons is toegevoegd aan een database waaraan inmiddels 100 senior finance professionals hebben meegewerkt. Gezamenlijk geeft die database een dwarsdoorsnede van zowel de wendbaarheid van de organisatie als de inrichting en toepassing van planning en controlsystemen in grote Nederlandse ondernemingen.

De respons van de genomineerden bood ons de mogelijkheid deze te spiegelen aan de respons van de grotere groep en aan subsets uit de grotere groep. Die subsets zijn ontleend aan indelingen van de respons naar de gemiddelde score op wendbaarheid, naar bedrijfstak en op basis van de gemiddelde prestatie van ondernemingen ten opzichte van peers. Omdat de context van de deelnemende bedrijven verschilt, had het spiegelen niet tot doel om een oordeel te geven over de gevonden verschillen. Gevonden verschillen in inrichting en toepassing van de planning en controlsystemen boden daarentegen wel aanknopingspunten voor een inhoudelijke verdieping. Die verdieping heeft centraal gestaan in de interviews. Dit heeft een aantal zeer interessante beelden opgeleverd over de werking van de planning en controlsystemen bij de ondernemingen waar de genomineerden werken.

De jury heeft zich op grond van de enquête en de interviewverslagen een eerste beeld kunnen vormen over ieder van de genomineerden. Wie de winnaar wordt van de Controller of the Year Award 2010 is echter nog even afwachten, maar het eerste beeld is veelbelovend. Op het jaarcongres op 22 april zullen de genomineerden in een rondetafeldiscussie met elkaar in debat gaan over een aantal stellingen die ontleend zijn aan de interviews. Pas na het debat is het beeld compleet en kan de jury zich beraden op wie zich een jaar lang Controller of the Year mag noemen. Op basis van de interviews zijn we er wel nu al van overtuigd dat de winnaar een geweldige ambassadeur van het vakgebied zal zijn.