De 10 financiële aspecten van bedrijfseconomie in de praktijk

‘Bedrijfseconomie in de praktijk’, het nieuwe boek van Theo van Houten en Joost Bakker, leert (toekomstige) managers en stafmedewerkers de belangrijkste bedrijfseconomische technieken die aan de basis staan van weloverwogen beslissingen in het belang van het bedrijf. 

 

De volgende indeling van het boek in 10 onderdelen geeft een uitstekend beeld van wat bedrijfseconomie voor organisaties kan betekenen in de praktijk. 

 

De bedrijfseconomie heeft als doel bij te dragen aan de financiële gezondheid van alle betrokkenen bij de organisatie. Zij doet dit op vier deelgebieden:

– Bedrijfsadministratie, die zich vooral bezighoudt met (financiële) gegevens registreren.

– Financial accounting of externe verslaggeving, die zich vooral bezighoudt met externe betrokkenen informeren. 

– Management accounting of interne verslaggeving, die zich vooral bezighoudt met het management adviseren. 

– Finance of financiering, die zich vooral bezighoudt met het aantrekken en beheren van het vermogen van een organisatie om de gewenste activiteiten financieel te kunnen uitvoeren. 

 

De balans, resultatenoverzicht en liquiditeitenoverzicht zijn nuttige instrumenten om meer grip te krijgen op de financiële positie van een organisatie. De balans is het financiële overzicht dat op een bepaald moment weergeeft wat een organisatie bezit (links, debetzijde) en op welke wijze deze bezittingen gefinancierd zijn (rechts, creditzijde). De resultatenrekening is een overzicht van de opbrengsten en kosten over een bepaalde periode. De functie is inzicht bieden in de oorzaken van veranderingen in het eigen vermogen. Het liquiditeitenoverzicht tot slot, geeft inzicht in veranderingen in de liquide middelen van een organisatie. Het is een specificatie van de toename of afname van de voorraad geld gedurende een periode. 

 

 

Bij de besluitvorming door managers zijn kosten van belang. Enerzijds moeten organisaties kosten maken om producten en diensten voort te brengen, anderzijds moeten de kosten niet te hoog oplopen, want ze beïnvloeden het resultaat negatief. Kosten kunnen worden ingedeeld in direct en indirect, vast en variabel, en zes kostensoorten (grond- en hulpstoffen, arbeid, duurzame productiemiddelen, grond, diensten van derden & belastingen, en vermogen). 

 

Een van de inzichten die het onderscheid tussen vaste en variabele kosten oplevert, is dat duidelijk wordt bij de verkoop van hoeveel producten de organisatie quitte speelt, dus winst nog verlies maakt. Dat is het break-even point dat dus bereikt is wanneer het resultaat nul is. De totale kosten zijn dan gelijk aan de totale opbrengsten. 

 

Het begrip ‘integrale kostprijs’ duidt op de totale kosten van een kostendrager. Een kostendrager is het rekenkundige object waarvan de organisatie de kostprijs wil weten, meestal het eindproduct (product of dienst) dat de organisatie op de markt brengt. Maar het kan ook interessant zijn de kosten van een afdeling of een klant te berekenen. Directe kosten zijn meestal makkelijk te bepalen, maar indirecte kosten zijn een stuk lastiger. Er zijn verschillende methoden beschikbaar zoals de kostprijsmethode, de opslagmethode en Activity Based Costing (ABC).

 

 

Binnen de bedrijfseconomie wordt gewerkt met de tweedeling risicokengetallen en rendementskengetallen. Risicokengetallen hebben te maken met de mate waarin de organisatie in staat is om aan haar verplichtingen te voldoen. De liquiditeit bepaalt in hoeverre een organisatie in staat is om aan haar kortlopende verplichtingen te voldoen terwijl de solvabiliteit aangeeft of ook aan de langlopende verplichtingen kan worden voldaan. Daarmee vormen deze ratio’s een belangrijke indicator van de kans op een faillissement van de organisatie. Rendementskengetallen hebben betrekking op de winstgevendheid van de organisatie.

 

Een investering moet extra waarde creëren voor een organisatie. Dat is belangrijk voor een manager omdat de omvang en samenstelling van het kapitaal de toekomstige financiële positie van een organisatie bepalen. Bij investeringen spelen drie bedrijfseconomische principes een grote rol:

1. Isoleer de investering van de reguliere bedrijfsvoering van de organisatie.

2. Denk in geldstromen en niet in winst.

3. Scheid de investeringsbeslissing van de financieringsbeslissing.

 

1. vertaal het investeringsvoorstel naar geld;

2. kies een of meer methoden om te beoordelen (boekhoudkundige terugverdienperiode, netto contante waarde, interne rentabiliteit);

3. weeg het risicoaspect van het investeringsvoorstel;

4. inventariseer de niet-financiële aspecten die de beslissing beïnvloeden;

5. beoordeel de uitkomst en beslis. 

 

Bij financieren met eigen vermogen gaat het om het intern financieren en het aantrekken van extern vermogen. Daarbij aan de orde komen definities van aandelenvermogen, de verschillende waarden en functies van aandelen, venture capital, aandelenemissie, claimemissie, dividend en verschillen tussen reserves en voorzieningen. 

Van financieren met langlopend vreemd vermogen zijn de belangrijkste drie vormen onderhandse (bank)leningen, hypothecaire leningen en obligatieleningen. Een organisatie kan haar vermogen ook financieren met kortlopend vreemd vermogen, zoals rekening-courantkrediet en leverancierskrediet. De kosten van deze vormen zijn echter hoog. 

 

Onder planning wordt het proces verstaan dat loopt van het formuleren van beleidsdoelstellingen, via het voorspellen van de potentiële resultaten van alternatieve manieren om die doelstellingen te bereiken, tot het kiezen van de beste manier waarop de organisatie daadwerkelijk de doelstellingen gaat nastreven. Het is van groot belang dat iedereen die voor de organisatie werkzaam is weet wat de doelstelling is en daarnaar handelt. Om hiervoor te zorgen heeft het topmanagement een aantal instrumenten beschikbaar, zoals organisatiestructuur en budgetten. 

 

Organisaties maken plannen voor de korte en lange termijn. Maar worden de plannen wel goed uitgevoerd of is bijsturing of control nodig? Voor het bijsturen zijn controlmechanismen nodig. Er worden drie typen onderscheiden:

1. Accounting control: Het toepassen van bedrijfseconomische instrumenten, zoals kostprijsberekeningen en budgetten (ook gebruikt voor planning).

2. Behavior control: Standaardprocedures, uitvoeringsvoorschriften en dergelijke om gedrag medewerkers te beheersen.

3. Personnel control: Maakt gebruik van de instrumenten werving & selectie, training & opleiding en bewaken van tradities en rituelen. 

 

Managers nemen veel beslissingen. Hoewel beslissingen vaak intuïtief genomen worden, is het verstandig om goed na te denken over het besluitvormingsproces, zeker als een besluit grote impact op de organisatie heeft. De bedrijfseconomische theorie gaat vaak uit van een zogeheten gestructureerde besluitvormingsproces dat bestaat uit vijf stappen:

1. identificeer het probleem en de onzekerheden;

2. verzamel informatie;

3. maak toekomst scenario’s;

4. beslis;

5. implementeer, evalueer en leer.

 

 

 

 

‘Bedrijfseconomie in de praktijk’ is het boek dat u gelezen moet hebben wanneer u op bachelorniveau basiskennis moet en wilt hebben van de bedrijfseconomie. Het leert (toekomstige) managers en stafmedewerkers de belangrijkste bedrijfseconomische technieken die aan de basis staan van weloverwogen beslissingen in het belang van het bedrijf. Bestel het nu. 

 

– Het werkkapitaal dossier

– 5 tips voor betere samenwerking finance en sales

– 7 onderwerpen waar non-financials geen kaas van hebben gegeten