‘Crowdfunding kan zeer interessant zijn om innovaties te financieren’

Ronald Kleverlaan is oprichter van CrowdfundingHub, het Nederlandse Crowdfunding kennis- en opleidingscentrum. Hier kwamen zoveel vragen binnen over deze belangwekkende financieringsvorm, dat het centrum aan het uitbreiden is binnen Europa. Aan de lokale hubs zijn stakeholders verbonden die alternatieve financiering willen promoten, zoals accountants, consultants en crowdfunding platforms. 

 

‘Het is een mooi model omdat we mensen op laagdrempelige manier kunnen laten kennismaken met crowdfunding’, aldus Kleverlaan. ‘We hebben ook gratis consultancy uren waarop ondernemers en andere geïnteresseerden hun vragen kunnen stellen en elke maand thema bijeenkomsten.’

 

Het netwerk heeft ook onlangs een groot onderzoek gehouden – samen met het New Centre for Alternative Finance van de University of Cambridge Judge Business School en het professionele dienstenbedrijf EY – over de markt voor alternatieve financiering. Onder alternatieve financiering verstaat Kleverlaan onder meer crowdfunding (debt of equity based, of donaties), alternatieve beurzen voor het MKB, en factoring. Hoe groot is deze markt inmiddels?

 

De Europese alternatieve financieringsmarkt groeide met 144 procent in 2014 tot bijna drie miljard euro. Alternatieve financiering is in Europa het grootste in de UK, Frankrijk, Duitsland, Zweden, Nederland en Spanje. In Nederland is de markt in 2014 gegroeid naar 78 miljoen euro. In 2015 zou de Europese markt kunnen pieken tot zeven miljard euro. Op de hele financieringsmarkt is dit nog slechts een klein percentage, maar de groeicijfers zijn veelbelovend.

 

 

‘Je hebt crowdfunding voor donaties en creatieve projecten en daarnaast crowdfunding voor bedrijfsfinanciering. Crowdfunding is oorspronkelijk in de non-profit en creatieve sector begonnen, maar inmiddels wordt het ook steeds meer ingezet voor bedrijfsfinanciering in de vorm van leningen en aandelen. In Europees verband wordt de term crowd investing ook wel gebruikt hiervoor. of peer to peer lending. In het Verenigd Koninkrijk is dit een hele grote markt.’

 

‘Dat de markt nog verder gaat groeien is evident. In het Verenigd Koninkrijk is het al enorm gegroeid. De afgelopen drie jaar is de crowdfunding markt daar ieder jaar in omvang meer dan verdubbeld en wordt er nu al jaarlijks een miljard pond mee gefinancierd. Dat heeft ermee te maken dat de overheid daar de crowdfunding sector heel serieus aan het promoten is.

Ik zie projecten ook steeds groter worden. Een voorbeeld is een windmolenpark waar bewoners uit de leefomgeving in kunnen participeren middels crowdfunding. Door hun investering kunnen zij helpen om de regio energieneutraal te maken en zij behalen ook een goed financieel rendement. Dit zijn projecten waar nu al relatief eenvoudig miljoenen euro’s voor worden opgehaald.’ 

 

‘De komende tien jaar zal de financieringsmarkt veel complexer en diverser worden. Eerst ging je als ondernemer voor financiering naar de bank. Daar zijn de laatste jaren zeker een tiental financieringsvormen bijgekomen. Dat maakt het enerzijds complexer voor ondernemers, maar het aantal kansen en mogelijkheden neemt wel toe. Bancaire financiering blijft interessant, maar MKB-kredieten tot 250.000 zijn nooit interessant bevonden door banken. De due diligence kosten zijn voor een dergelijke lening net zo hoog als voor 2,5 miljoen euro, dus banken hebben altijd voorkeur voor grotere financieringen.’

 

‘Crowdfunding kan een zeer interessant middel zijn om innovaties te financieren. Dat kunnen bedrijven bijvoorbeeld doen door nieuwe diensten en producten te pitchen en de ontwikkeling daarvan door hun klanten te laten betalen. Dat is een hele andere manier van marktonderzoek doen, omdat hiermee getest kan worden of het bedrijf de juiste klanten kan bereiken en of ze bereid zijn om er voor te betalen.

 

Een voorbeeld van een bedrijf die dit doet is Sony dat via een crowdfunding platform voorverkopen doet om innovaties te testen. IBM doet het intern door medewerkers virtueel geld te laten inzetten op innovaties. En Accenture heeft een eigen crowdfunding platform opgezet voor de financiering van sociale projecten.

 

Natuurlijk moet je wel de verwachtingen over de tegenprestatie van de crowdfunders goed managen. Het product dat ze vooraf kopen, kan er aan het einde van het ontwikkelingsproces wel eens heel anders uit zien. Of ze kunnen het helemaal niet krijgen…

 

Voor bedrijfsfinanciering zijn er vele alternatieven. Wanneer je als CFO moet herfinancieren doe je er goed aan niet alleen te shoppen bij verschillende banken, maar ook deze alternatieven te onderzoeken. Een voorbeeld is het uitzetten van obligaties aan leveranciers, klanten en medewerkers. Dit is vergelijkbaar met staatsobligaties en een zeer solide financieringsvorm.’

 

‘Er zijn verschillende motivaties. De eerste is sociale motivatie. Deelnemers willen er dan vooral een goed gevoel aan overhouden en hoeven niet noodzakelijk iets terug te krijgen voor hun donatie. De tweede is een materiele motivatie. De funders willen dan een tegenprestatie voor hun bijdrage, zoals het ontvangen van een product in het geval van presales crowdfunding. De waarde van hetgene dat ze terugkrijgen kan bij deze motivatie soms wel lager zijn dan de investering. Tot slot kan financial return de motivatie zijn. Dit zie je vooral wanneer de funding een lening betreft, of wanneer er aandelen tegenover staan. Mensen funden dan iets in de hoop dat de waarde zal stijgen.

 

Een kans, behalve het ophalen van financiering zelf, is vooral een groep ambassadeurs rond een merk op te bouwen. De eerste financiers van het product voelen zich erg betrokken en willen dit ook graag delen. Dit levert mond-op-mond reclame op. In het beste geval gaan voorlopers erover bloggen en schrijven op social media.

 

Een andere grote kans is continuïteit realiseren bij gebrek aan financiering. Boekhandel Polare ging bijvoorbeeld failliet, maar wist dankzij de commitment van haar trouwe klanten enkele winkels overeind te houden, doordat zij het lokale management wilden ondersteunen die zelfstandig verder wilden met de winkel. Bepaalde winkels deden dat middels leningen, anderen – zoals boekhandel Donner in Rotterdam – middels aandelen. Omdat deze winkels vele fans hadden was er voldoende commitment om door te kunnen starten. De motivatie van de deelnemers was niet puur financieel gedreven.’

 

‘Het ligt eraan waar zij het voor in gaan zetten. Als ze financiering willen ophalen tegen een aantrekkelijk rendement, moeten ze voldoende tijd reserveren om een netwerk op te bouwen. En ze moeten aan meerdere partijen uit gaan betalen behalve aan de bank, dat proces moeten ze wel adequaat inrichten.

 

Ook zitten er juridische haken en ogen aan; een bedrijf mag niet zomaar geld uit de markt halen. De AFM en DNB houden hier toezicht op. Wanneer je een crowdfunding platform bent val je bijvoorbeeld onder AFM toezicht. Wanneer je crowdfunding gebruikt om innovaties te financieren ben je al snel een platform. Als je het inzet om voorverkopen te doen is de regulering niet zo streng, maar voor het ophalen van investeringen heb je een vergunning nodig.’

 

‘Je hebt geldvoorelkaar.nl. Dat is gericht op kleinere MKB financieringen. Dan heb je Symbid, dat is gericht op aandelen. Oneplanetcrowd richt zich op duurzame investeringen. Collin Crowdfund richt zich op grotere MKB bedrijven die investeringen zoeken van 2 ton en hoger. Dat zijn wel de belangrijkste spelers in de Nederlandse markt, maar er zijn er nog vele andere. Er zal op een gegeven moment dan ook een consolidatieslag plaatsvinden in de sector.’