Controller: zo maak je winst met duurzaamheid

Margreet Boersma gaat op 3 oktober op de Financial Systems Beurs vertellen hoe controllers bij kunnen dragen aan een duurzamer wereld. Financial Systems Beurs 2019 is hèt ict-innovatie event. De controller meets Immanuël Kant.

“De duurzame controller neemt de leiding in de transitie naar duurzaam ondernemen”, zegt Boersma. “Controllers weten dat ondernemen niet alleen maar gewoon winst is voor een individueel bedrijf, maar winst moet ook betekenen dat de omgeving er beter van wordt: voor mens, milieu en samenleving”, vindt Boersma. Ze is lector duurzaam financieel management aan de Hanzehogeschool Groningen.

Lees ook: Kostenreductie voor MKB belangrijkste drijfveer voor duurzaam ondernemen

Op de Financial Systems Beurs legt ze uit dat duurzaam ondernemen helemaal niet te koste hoeft te gaan van winst in de traditionele betekenis van het woord. Verstandiger omgaan met grondstoffen is duurzaam en bespaart geld. Voor het recyclen en het terugbrengen van de footprint van producten ook.

Efficiëntie in de logistiek en in het productieproces kunnen al een belangrijke stap zijn in het proces naar meer duurzaamheid. “Met de inzet van IT-analytics kun je kijken welke fasen in de logistiek je kunt overslaan”, zegt Boersma. “In de hele keten is op zó veel plekken winst te behalen.” Dat bevordert de duurzaamheid en klinkt ook door in de financiële resultaten van een bedrijf.

Doelen formuleren

Met big-data analytics kun je volgens Boersma de keten goed in kaart brengen, bijvoorbeeld in de audit-fase. “Dit geeft handvaten om in je P&C-cyclus hierover vervolgens over te gaan om doelen te formuleren en deze ook te monitoren.”

Boersma: “Groot voordeel daarvan is dat je dat onderbouwd een verhaal kunt vertellen naar je consumenten toe. Dan kunnen zij kiezen voor duurzaam of niet: kies je voor aardbeien uit je eigen streek met als gevolg minder CO2-uitstoot door lagere vervoerskosten, of koop je toch de aardbeien uit verre landen omdat ze net iets goedkoper zijn?

Taak controller is breder

Maar centraal blijft voor Boersma toch de overtuiging dat de taak van een controller breder is dan de meesten nu zien. Ze betrekt er de filosoof Immanuël Kant bij. “Die verwerpt de focus op eventuele negatieve consequenties van handelen. Hij stelde dat iedereen bepaalde plichten heeft die altijd gelden. Zelfs als de actie die daaruit voorkomt niet het meeste nut oplevert.” 

Boersma: “Er moet wel winst worden gemaakt, maar de vraag is: hoeveel is genoeg? Niet de puur financiële winst van jouw bedrijf of organisatie is leading, maar de mens en de aarde, de samenleving, al je stakeholders. Het is niet eerlijk om alleen te kijken naar wat je activiteiten opleveren voor je bedrijf en de consequenties ervan te negeren. Een bedrijf kan ook winst boeken in de vorm van sociale- en ecologische winst.”

Controllers moeten leiderschap tonen

Boersma vindt dat controllers hierin leiderschap moeten tonen. Volgens haar kunnen ze op drie momenten in het plannings- en het controlling-proces het heft in handen nemen als het gaat om de bevordering van duurzaamheid:

1 Tijdens de bespreking van managementrapportages. Dan kan de dialoog plaatsvinden over de balans tussen allerlei soorten van winst.

2 Tijdens de kaderstelling en de begroting. Dan kun je kijken hoe je de verschillende waarden financiert. De controller kan bij de opbouw van de kosten de ‘werkelijke’ kosten berekenen, dus ook kosten die gepaard gaan met belasting van het milieu. Tegelijk kan hij door zijn unieke kennis alternatieve scenario’s voorleggen.

3 Tijdens de consolidatie. Dan kun je bij de audit en de rapportages de waarden aan de orde stellen.