CBS: Verschuiving banen naar productievere bedrijven vooral in ICT-intensieve sectoren

Dat meldt CBS vandaag in een rapport over ICT en economische groei.

Ook nam in die periode het aantal werknemers bij bedrijven met een hoge arbeidsproductiviteitsgroei toe. Bij bedrijven die een lagere arbeidsproductiviteit hadden, werd het personeelsbestand juist kleiner. Door dit positieve verschuivingseffect van werknemers naar bedrijven met een hoge productiviteit wordt de productiviteitsgroei van een hele branche bevorderd.

In bedrijfstakken die veel minder intensief van ICT gebruikmaken, gebeurde vaker het omgekeerde en werden juist de minder productieve bedrijven groter in aantal werknemers. Hierdoor kan de productiviteitsgroei van een hele branche onder druk komen te staan. In efficiënte bedrijfstakken groeien juist de productiefste bedrijven, terwijl de minder productieve verdwijnen of kleiner worden. 

In onder meer de kapitaalgoederenindustrie (machinebouw) en de zakelijke dienstverlening wordt veel gebruikgemaakt van ICT. In bijvoorbeeld de persoonlijke dienstverlening, de horeca en de bouw is de ICT-intensiteit veel lager.

In onderstaande grafiek is te zien dat de ontwikkeling van de arbeidsproductiviteit bij ICT-intensieve bedrijfstakken tussen 2000 en eind 2010 positief is geweest: de groei bedroeg 12,5 procent in totaal. Bij niet-ICT-intensieve bedrijfstakken was er juist sprake van een daling: in 2010 was de arbeidsproductiviteit 3,4 procent lager dan in 2000. De verschuiving naar minder productieve bedrijven is een belangrijke oorzaak van die daling.

Een mogelijke verklaring voor dit verschil in ontwikkeling is dat ICT-intensieve bedrijfstakken een hogere mate van concurrentie en innovatie hebben dan bedrijfstakken waar weinig gebruik wordt gemaakt van ICT. Deze factoren hebben een potentieel gunstige werking op de efficiëntie van een bedrijfstak, omdat beter presterende bedrijven kunnen groeien ten opzichte van slechter presterende bedrijven.

Intensief gebruik van ICT heeft niet alleen voordelen. Het onderzoek laat zien dat een hoge mate van ICT-gebruik van een bedrijfstak vaak gepaard gaat met onzekerheid over de houdbaarheid van het succes van een onderneming. Marktaandelen van bedrijven in een ICT-intensieve branches zijn volatieler, oftewel beweeglijker van aard.

ICT-intensieve bedrijfstakken laten bovendien een relatief sterke concentratie van omzet zien bij een klein aantal bedrijven. Daarnaast zijn er grote omzetverschillen tussen bedrijven onderling.