Besturen, beleggen en activisme

Een serie blogs over strategisch waardemanagement.

BLOG – Het is verstandig voor ogen te houden, dat activisten hun rendementen oppoetsen met slechts enkele voltreffers. Meer dan frequent eindigen hun acties niet met het realiseren van duurzame aandeelhouderswaarde. Het is daarom beter deze activisten voor te zijn, en zélf zodanig te presteren dat ze aan de deur voorbijgaan en geen schade aanrichten.

Door Leo van de Voort. Hij is bestuursadviseur bij Fuel for Living Strategies, voormalig directeur corporate finance Kempen & Co en en co-auteur van het boek Risicovreugde.

Voor duurzame waardecreatie  moet je – lijkt het – bij een heel ander type activist zijn: pensioenfondsen. Immers, ook zij moeten rendement maken. Deze kapitaalverschaffers proberen ten voordele van zichzelf en hun beoogde rendement de macht van het management in te perken ten gunste van andere stakeholders, en daarmee bij te dragen aan de gezondheid van mens, onderneming én samenleving. Hoe nobel.

Echter, er blijkt geen enkele positieve relatie tussen dit streven én resultaat. Bedrijven waarbij pensioenfondsen sociale verbeteringen eisten presteerden significant minder dan concurrenten. Al die bemoeienis draagt dus weinig tot niets bij aan waarderealisatie.

Zombiebedrijven: hebzucht, angst en korte termijn winst

Het is veel verstandiger vanuit eigen intrinsieke betrokkenheid álle stakeholders adequaat te bedienen. Inderdaad, er is de laatste jaren erg veel geld verdiend, maar de prijs daarvoor is dat onze kwetsbaarheid enorm is vergroot. Door jarenlange lage rentes zijn bedrijven, burgers en investeerders steeds meer gaan lenen en meer risico’s gaan nemen. Hebzucht.
Daardoor wordt het nu steeds gevaarlijker de rentes te verhogen: de lasten zouden voor veel bedrijven en huishoudens snel te groot worden. Angst.

Zo zijn de ups en downs van werkgelegenheid en productie verworden tot onbetekenende heuveltjes bij de pieken en dalen van financiële cycli. Met productie, innovatie, werkgelegenheid, de bedrijven waar dit gebeurt, en hun aandelen en obligaties heeft dit alles niets te maken. En al helemaal niets met duurzame waardecreatie.

Daarbij, de focus van bedrijven is ‘on the shoes, not on the horizon’: er wordt winst gemaakt door zeer sterk naar de kosten (‘nu’) te kijken, maar men heeft de horizon van groei (‘straks’) veel te hard verwaarloosd. Korte termijn winst ten koste van langere termijn waarde.
Dit maakt veel bedrijven tot zogeheten ‘zombie-bedrijven’ – afhankelijk van goedkoop geld, nauwelijks een wenkend perspectief aan de horizon, en ten dode opgeschreven als de rente aantrekt.

Meelopers, gebrek aan risico-vreugde

Het ‘optimisme van de wil’ gaat ten koste van het ‘pessimisme van het verstand’. Terwijl beide, zoals Antonio Gramsci (Italiaans schrijver en politicus) al wist, essentieel zijn voor succesvolle strijd.

Rijnlands besturen is verworden tot het volgende, vrij naar H.L. Mencken: wanneer een bestuurder ‘ja’ zegt, bedoelt hij ‘misschien’; wanneer hij ‘misschien’ zegt, bedoelt hij ‘nee’, en wanneer hij ‘nee’ zegt, is hij geen bestuurder. Kortom, de ‘ware’ bestuurder is ‘iemand die wel twee keer nadenkt, alvorens hij niets zegt’. Gebrek aan risicovreugde. Meedenkers.

Activistische aandeelhouders (Angelsaksen) rammelen graag aan de poort van een concern om veranderingen af te dwingen. Dergelijke beleggers worden zelden met open armen ontvangen. Al lopen flink wat bestuurders (Polman/Unilever, Burgmans/AkzoNobel) uiteindelijk wel een flink stuks slaafs met deze herrie schoppende activisten mee. Meelopers.

Laten we hier – als bestuurders, adviseurs en burgers – uitgesproken over zijn. En tegen-denken. Met wil en verstand. Opdat eigen activisme zich vertaalt in eigen waarde.

Alle blogs van Leo van de Voort voor u op een rij gezet.