Bestaat de gevraagde business controller eigenlijk wel?

Dit heeft mede geleid tot een verschuiving in de vraag naar controllers. Er is steeds meer vraag naar business controllers, van wie wordt verwacht dat ze meedenken over de strategie en daarin adviseren. Controllers die ‘betrokken’ zijn bij de business. De financial controller blijft belangrijk voor het ‘onafhankelijk’ verzamelen en rapporteren van de cijfers, de jaarrekening en zorgen dat conform de juiste richtlijnen gerapporteerd wordt.

De vraag is; bestaat de gevraagde business controller wel? Of zijn we op zoek naar het bekende schaap met 5 poten? Wat wil je bereiken met het inzetten van deze functie en welk gedragsprofiel is daarin het meest effectief?

Daarvoor kijken we naar de basis van een controller. Die basis is de beheersing van kennis, inzicht, ervaring (hard skills) en het gedragsprofiel (basis voor soft skills) van de controller. In veel functieprofielen van zowel financial – als business controllers komt de gevraagde beheersing van hard skills vaak overeen, maar is er een verschil in de gevraagde soft skills. In dit artikel wil ik daarom kijken naar de beheersing van soft skills.

Ieder persoon en dus ook iedere controller heeft een gedragsprofiel. Het gedragsprofiel geeft de kenmerken weer van iemand zijn gedrag. Gedrag is de uiting van waarden, overtuigingen, kwaliteiten en vaardigheden. Je kunt hier vaak ook beroepsgroepen aan herkennen. Een account manager heeft een duidelijk ander gedragsprofiel dan een financial controller.

Het gedragsprofiel van iemand geeft de basis aan van beheersing van bepaalde soft skills en de mate van ontwikkelbaarheid van soft skills. Jan Kees de Jager zal niet snel een verhaal kunnen vertellen zoals René van der Gijp, terwijl René van der Gijp niet snel een discussie op argumenten zal winnen van Jan Kees de Jager.

Hieronder is een indicatie van het gedragsprofiel van een financial controller en een business controller naast elkaar gezet.

Wat opvalt, is dat het gedragsprofiel van een business controller bijna het tegenovergestelde is van het gedragsprofiel van een financial controller. Dit betekent dat de competenties die nodig zijn in de functie van business controller, zoals: effectief communiceren, proactief handelen, adviseren, service-gericht handelen en out-of-the-box denken, niet standaard ontwikkeld zijn bij de financial controller.

Aan de ander kant sluit het gedragsprofiel van de business controller minder goed aan op de gevraagde hard skills, deze sluiten weer veel beter aan bij het gedragsprofiel van de financial controller (nauwkeurig, gericht op inhoud en regels en procedures etc.).

Conclusie

Bestaat de gevraagde business controller wel?

Ja, indien je als bedrijf een keuze maakt in de nadruk die je in de functie legt. Wil je iemand die aanleg heeft voor de vereiste soft skills, dan zul je vaak moeten inleveren op de beheersing/uitvoering van de hard skills. Wil je iemand die de hard skills op hoog niveau beheerst en uitvoert dan zul je vaak inleveren op de soft skills.

De complexiteit in de functie zit in de combinatie van de gevraagde hard skills met het gewenste gedragsprofiel.

Aan jou als controller de vraag of je aan wilt haken op de toenemende vraag naar business controllers? Dit zal een verschuiving teweeg brengen van jouw focus van kenniscompetenties  naar vaardigheidscompetenties. Vanuit mijn ervaring in coachtrajecten, workshops en trainingen met controllers kan ik concluderen dat het ontwikkelen van deze soft skills beslist mogelijk is. Dit vraagt wel een persoonlijke investering, waarbij je uit je comfort zone treedt en veel meer vanuit je gevoel leert handelen.

Erik Boon is coach, trainer en business consultant Finance