5 veranderingen door IFRS 17

In deze standaard, die IFRS 4 vervangt, staat hoe verzekeraars hun verzekeringscontracten moeten waarderen. De manier waarop analisten de cijfers van verzekeraars op internationaal niveau interpreteren en vergelijken zal veranderen. De standaard zorgt voor een gelijk speelveld voor de financiële verslaggeving. 

Hoewel de nieuwe IFRS 17 regels op 1 januari 2021 van kracht worden, leidt de invoer van de IFRS 17 tot een stelselwijziging waarbij ook de vergelijkende cijfers moeten worden aangepast. Dit betekent dat verzekeraars in de praktijk uiterlijk één jaar voor de officiële inwerkingtreding de nieuwe standaard geïmplementeerd moeten hebben. Hiervoor moet onder andere een impact analyse worden uitgevoerd, huidige systemen moeten worden bekeken en waar nodig worden aangepast en mensen moeten opnieuw worden getraind om te werken met deze nieuwe rapportagestandaard. 

Naast dit complexe implementatieproces, zal het werk van de finance professional in de verzekeringswereld op verschillende manieren gaan veranderen. Tom Veerman, managing partner van Triple A – Risk Finance, onderdeel van Redmore Group en Geert Stomp, consultant Solutions van Redmore Group zetten voor u vijf veranderingen op een rij.

1. Transparantie bieden in verwachte winst
Transparantie is één van de doelstellingen van IFRS17: de invoering van de standaard moet immers leiden tot een betere vergelijkbaarheid tussen financiële rapportages van verzekeraars. Vanaf 1 januari 2021 laten verzekeraars bij het afsluiten van verzekeringscontracten zien welke winst ze verwachten te gaan maken gedurende de looptijd van het contract, de Contractual Service Margin (CSM). 

Deze transparantie moet leiden tot betere vergelijkbaarheid van verzekeraars voor beleggers, investeerders en andere belanghebbenden. Om deze transparantie te kunnen bewerkstelligen met vergelijkbare verslaggeving als resultaat zijn onder andere historische gegevens nodig per groep mensen met vergelijkbare achtergronden. IFRS 17 schrijft een aantal methoden voor om de waarde van deze verzekeringscontracten te bepalen. Centraal staat het general model, ook wel bekend als de building block aproach. Dit model legt druk op dataverzamelaars en wil dat er zoveel mogelijk van de historische data wordt gereproduceerd en wordt opgebouwd.

De eerste toepassing van de IFRS 17 standaard is een uitdaging, want onder deze methode moet de waarde van het verzekeringscontract worden bepaald alsof IFRS 17 altijd al van toepassing was. Dit betekent dat de waarde van het contract dus op aanvangsdatum moet worden bepaald waarna het gecorrigeerd moet worden voor alle gerealiseerde effecten tot aan de invoeringsdatum. Om dit te verwezenlijken en de veranderingen te kunnen berekenen, zal er een intensieve uitvraag moeten worden gedaan uit de verzekeringstechnische administratiesystemen. Dergelijke historische informatie zal niet altijd zijn opgeslagen in de administratiesystemen van verzekeraars. 

2. Nieuwe systemen en modellen gebruiken
De invoering van IFRS 17 gaat een flinke klus worden; een klus waar verzekeraars dit jaar zeker mee moeten starten. Verzekeringsmaatschappijen zullen hun waarderingsmodellen en mogelijkheden van de huidige systemen opnieuw moeten gaan beoordelen. De wijzigingen in waardering zullen impact hebben op de nieuwe standaard ten aanzien van het rapporteren van de balans, winst- en verliesrekening en de verplichte aanvullende toelichtingen en reconciliaties. Om te kunnen voldoen aan de nieuwe rapportageverplichtingen, zijn meer gegevens op granulair niveau benodigd.

De administraties van veel verzekeraars zijn helaas vaak niet ingericht om ver terug te gaan in de tijd en de benodigde historische data te verschaffen. Zo is het bij levensverzekeraars gebruikelijk dat mutaties worden bijgewerkt op de actuele poliswaarde waarna de historische data worden verwijderd. Met de inwerking treding van IFRS 17 zal dit veranderen. IFRS 17 schrijft namelijk voor dat historische gegevens wel bewaard moeten worden. De infrastructuur van de huidige polisadministratiesystemen ondersteunt dit voorschrift echter nog niet.  

Bovenstaande betekent dat verzekeraars de komende jaren moeten werken aan aanpassingen of aanvullingen op de huidige infrastructuur. Actuariële projectiemodellen worden onder IFRS 17 onderdeel van het primaire verslagleggingsproces. Uitkomsten van de projectiemodellen worden teruggekoppeld in de data foundation (database). Het belang van een directe koppeling tussen administratieve systemen, databanken en modellen is door de komst van IFRS 17 alleen nog maar groter geworden.

3. Informeren van investeerders
Stakeholders moeten worden meegenomen in de communicatie. Investeerders willen niet worden verrast. Zowel het resultaat en de omvang van het vermogen zullen namelijk veranderen. Het toelichten van de impact van IFRS 17 op de winst en eigen vermogen, en de toelichting op de veranderingen ten opzichte van de huidige GAAP en de verslaggeving onder de toepasselijke regelgeving vereisen robuuste processen, een scherp inzicht in de individuele verschillen en een transparante communicatiestrategie. De standaard kan immers van invloed zijn op de dividendbetalingscapaciteit, pricing van producten, beloning van management en marktbrede prestatiecijfers.

Verzekeraars kunnen zich onderscheiden door tijdig inzichten te verschaffen in wat het mogelijk gaat betekenen voor de resultaten. Verzekeraars kunnen ook negatief worden verrast als concurrenten de belangrijkste stakeholders informeren, terwijl zij zelf nog niet in staat zijn om de effecten te analyseren. De standaard zal naar verwachting gebruikers van jaarrekeningen meer vergelijkbaarheid en transparantie bieden over de winstgevendheid van nieuwe en bestaande verzekeringsactiviteiten op internationale schaal. Dit zal zowel voordelen als uitdagingen voor verzekeraars met zich meebrengen. 

4. Trainen (en leren) van collega’s 
Met de komst van IFRS 17 komt er een einde aan IFRS 4, voor velen de meest eenvoudige IFRS-standaard die aansloot op de gangbare rapportagepraktijk en waar veel professionals mee konden ‘lezen en schrijven’. In plaats van dat de finance professional kan vertrouwen op voorgeschreven en gedetailleerde regels, is IFRS 17 gebaseerd op principes, wat in de meeste gevallen betekent dat het de verantwoordelijkheid van de verzekeraar is om ervoor te zorgen dat gedragsregels en toelichtingen voldoen aan de vereisten van de standaard. Dit betekent overigens ook dat de verzekeraar zelf een flink aantal belangrijke keuzes zal moeten maken, waarbij de impact op voorhand niet altijd duidelijk is.

Gelukkig bevat IFRS 17, en zijn administratieve verwerking van verzekeringscontracten, gelijkwaardige principes als IFRS 9 (financiële instrumenten). Dit houdt in dat het een consistent en actueel waarderingsmodel vereist en het de transparantie van de gerapporteerde financiële informatie vergroot. Door de juiste training van experts en onderlinge kennisdeling moet de nieuwe standaard de komende jaren bij alle betrokkenen bekend worden.

5. Hulp van technologie
Niet alleen in de financiële wereld maar in bijna alle sectoren speelt digitalisering en automatisering sinds jaren een zeer grote rol. Door de technologische ontwikkelingen die elkaar in razendsnel tempo opvolgen, zal deze rol alsmaar groter worden. Een van de onvermijdelijke gevolgen is dat er banen zullen gaan verdwijnen en het werk zal gaan veranderen. Maar dat niet alleen, er zullen ook nieuwe banen ontstaan. Het werk zal verschuiven van ‘productie’ naar “analyse”. De dataverrijking die benodigd is voor de implementatie van IFRS 17 kan geautomatiseerd worden door bijvoorbeeld een tool te integreren die gekoppelde bestanden automatisch herkent zodat alles al netjes is voorgesorteerd. Desondanks verzorgt menselijke denkkracht nog steeds de laatste en belangrijkste sanity check.

Conclusie
Iedere nieuwe standaard brengt extra werk met zich mee. De komst van IFRS 17 is evenwel zo fundamenteel dat de impact niet vergelijkbaar is. Verzekeraars moeten tegelijk ook nog eens IFRS 9 invoeren en deze twee projecten moeten goed worden afgestemd omdat keuzes consistent moeten zijn. Het is onvermijdelijk dat IFRS 17 een grote impact gaat krijgen op de IT-architectuur. Huidige systemen kunnen de benodigde informatie namelijk niet opleveren. Vanwege de grote impact op vermogen en resultaat kunnen verzekeraars niet tot op het laatst wachten met het maken van keuzes en het inrichten van deze systemen. Ook finance professionals zullen zich goed moeten voorbereiden, omdat zij nu of in de toekomst in het proces betrokken worden bij de implementatie dan wel uitvoering van IFRS 17. Daarnaast zullen managers goed moeten nadenken over het personeel dat ze in huis hebben; 

is er genoeg expertise om te kunnen voldoen aan de standaard van de wetgeving vanaf 1 januari 2021? IFRS 17 is een wereldwijde standaard en zal uiteindelijk ook een belangrijke impact krijgen op de business, ook op uw business.