11 tips om je rug recht te houden bij onethische vragen

We zien steeds vaker dat Financials in de problemen worden gebracht door hun werkgever als het water van hun organisatie tot de lippen is gestegen.

In hoeverre kun jij voor jezelf verantwoorden dat je meegaat in de logica van je principaal?

Het komt voor dat je met keuzes te maken krijgt, die jouw geweten in de weg staan en dus grensoverschrijdend zijn. Er wordt jou bijvoorbeeld gevraagd om het negatieve resultaat om te toveren in een klein positief resultaat. Of een ouderdomslijst naar de bank te wijzigen, of je balanspositie beter voor te stellen dan hij is, om toch de financiering rond te krijgen. Waar ligt de grens?

Zijn eigen risico’s managen en zorgen dat hij zijn baan houdt of moet je overtuigd zijn van de juistheid van de cijfers, en moet je je rug rechten en de risico’s van het bedrijf managen met alle risico’s van dien?

Uit de praktijk zijn tal van voorbeelden bekend over dit soort situaties met verschillende afloop.

Stel dat je in het verleden vele jaren als financial hebt gewerkt en eindelijk ruim voor de crisis het dappere besluit hebt genomen om een eigen bedrijf te starten, of een bedrijf over te nemen. Het bedrijf is fors gegroeid, maar door de crisis in zwaar weer gekomen. Dat is niet moeilijk voor te stellen. Je hebt een dringende kredietbehoefte, maar weet op basis van je eigen ervaring dat de cijfers (de prognose en liquiditeitsplanning) die je moet presenteren, niet de schoonheidsprijs verdienen en je hebt een idee hoe het wel kan. Vraag jij dan je controller om ze aan te passen?

Hoewel iedereen door karakter, opleiding, werkervaring en milieu een eigen mening heeft kunnen vormen is het belangrijk om rekening te houden met de verwachtingen die de functie van financial met zich mee brengt. Kernbegrippen als integriteit (tot op het bot), loyaliteit (naar het management/eigenaar) en deskundigheid creëren voor de buitenwereld het verwachtingspatroon dat je staat voor wat je zegt. Maar dat is niet altijd even eenvoudig. Je hebt vaak een gezin achter je staan, een vast kostenpatroon met hypotheek, een tweede auto, et cetera. 

Is het dan echt mogelijk om je rug recht te houden? Hoewel er geen pasklaar antwoord is, denk ik dat je eerst je eigen risico’s moet managen:

1. Toets je uitgangspunten. Zijn deze 100% correct?

2. Geef je standpunt helder weer en waarom het niet correct is wat er van je gevraagd wordt.

3. Vraag het oordeel van een collega ( bijv. een groepscontroller, collega-controller)

4. Houd je eigen integriteit en onafhankelijkheid altijd voor ogen als je iets gaat doen (houd de rug recht)

5. Denk na voordat je van de klokkenluidersregeling gebruik maakt.

6. Leg alles vast (aannames, berekeningen, commentaren, mailverkeer, et cetera)

7. E-mail je stelling naar je baas en zet ontvangstbevestiging aan.

8. Verzoek om bevestiging dat je het zo moet uitvoeren.

9. Zorg dat je om je heen gaat kijken naar een andere baan, simpelweg omdat de karakterstructuur van een goede controller aangeeft dat hij/zij in zo’n situatie niet kan werken.

10. Als die risico’s zijn afgedekt, kun je met een gerust hart ontslag nemen of je opdracht beëindigden als je op interim-basis werkt.

11. Het is zinloos om er, gegeven de machtsverhoudingen, tegenin te gaan. Je trekt vroeger of later altijd aan het kortste eind.

Mocht je nog meer tips hebben of mee willen discussiëren, geef dan hieronder je mening of tips.