‘Paint It Black’ (over gebrek aan waardecreatie bij AkzoNobel)

Een serie blog over waarde en ‘marketing’ (purpose en positioning)

Paint It Black is een song van de Rolling Stones uit 1966. Het gaat vooral over ‘grief, death, and loss’. Het nummer heeft lang op de set list gestaan van de Stones, is frequent gecovered (bv. door U2) en klonk tijdens de aftiteling van de film Full Metal Jacket. Af en toe een likje verf erover – en het gaat weer even mee.

We moesten aan AkzoNobel denken nu het in de overnamestrijd rondom het Finse Tikkurila – marktleider in decoratieve verven in Noordoost-Europa (omzet ruim € 0,5 mrd) – fors is afgetroefd door PPG: ‘grief, death, and loss’.

AkzoNobel bevestigde gesprekken met Tikkurila eind 2020. Vlak daarna kwam PPG met een bod (‘In gelul kun je niet wonen’, zou voormalig Amsterdams wethouder Jan Schaeffer zeggen). En bereikte een akkoord met Tikkurila. AkzoNobel wiep zich nog in de strijd met een hoger bod – maar daar ging PPG vlot en beslissend overheen.

De CEO van AkzoNobel – Thierry Vanlancker – moet nu toekijken hoe de grote concurrent zich versterkt ‘om de hoek’. Dat gaat pijn doen. Hoe groter PPG wordt in Europa, hoe lager zijn kosten worden. Dit maakt PPG competitief sterker. Het positioneert zich met een breed palet aan producten en aantrekkelijke marges nadrukkelijk vooraan in de strijd om de schappenmacht. En omdat de marges van Tikkurila vanwege de beperkte schaalgrootte ver onder de marges in de sector liggen is er veel opwaarts potentieel.

Een nog hoger bod van AkzoNobel zou niet meer in lijn liggen met de kapitaaldiscipline waarmee het AkzoNobel management graag dweept. Zo stelt de CEO: ‘The intended acquisition of Tikkurila can no longer compete with more attractive opportunities to create superior value for our shareholders and other stakeholders.’

Dat verbaast ons. Los van de aanwezigheid van PPG in de achtertuin, en nog los van het steeds meer een achterhoede gevecht om de plaats op de schappen, zien wij in de beurskoersontwikkeling van AkzoNobel weinig dat neigt naar waardecreatie die competitief is. Zo blijft (op 10 februari ’21) de koersontwikkeling van AkzoNobel met een stijging van ca. 5% ver achter bij de AEX – bijna 20%… (sinds december ’20).

Ook de inkoop van eigen aandelen (het inkoop programma van € 300m wordt voortgezet) en hogere dividenden kunnen geen panacee zijn voor een steeds verder verzwakkende positie in de consolidatieslag die gaande is. Hoewel AkzoNobel ’s gloednieuwe purpose is: ‘to bring surfaces to life’, moet dat toch verder gaan dan deze oppervlakkigheid.
Daarbij, een bedrijf dat stelt ca. 2,5% van de omzet te investeren spant uiteindelijk het paard achter de wagen. Want wat nu als de omzet (bv. op basis van een prijsoorlog…) daalt?! Minder investeren? Het lijkt zinvoller investeringen af te wegen tegen de verwachte return on capital employed (roce). Als die hoger ligt dan de vermogenskostenvoet is dat ten alle tijden te financieren. Die afweging had ook in casu scherper gemaakt kunnen worden.

Het Mission Statement – van Akzo Nobel: “We will focus our efforts on the success of our customers. We will provide competitive returns on our shareholders investments. We will create an attractive working environment for our employees. We will conduct our activities in a socially responsible manner.” De eerste twee statements zijn niet lang meer vol te houden. Maar eens zien hoelang de andere twee statements dan nog (kunnen) gelden.

De Rolling Stones zongen al in Paint It Black: ‘Maybe then I’ll fade away and not have to face the facts, It’s not easy facing up when your whole world is black.’

Hier helpt geen likje verf meer, vrezen we.

Door Leo van de Voort. (voormalig directeur corporate finance Kempen & Co en co-auteur van het boek Risicovreugde) en Frank Roos (oprichter van communicatiebureau Roos & van de Werk).
Beiden zijn verbonden aan Fuel for Living Strategies