In een klap duidelijkheid

Een serie blogs over control.

Je ziet de luchtdruk door je beeldscherm knallen. Een vuurtje, vooral veel rook, explodeert voor je ogen en zet de omgeving voor kilometers in vuur en vlam. Ruiten sneuvelen, duizenden gewonden, honderden doden: een ramp in Beiroet. Vreselijke beelden die je doen beseffen dat een ongeluk het leven van velen in een klap op de kop kan zetten. Onvoorstelbare en soms ook onvoorspelbare gebeurtenissen, die alles wat in de weg staat omverblazen. Hoe kun je zoiets vóór zijn? Zijn hier lessen te trekken over control?

Door Hinrich Slobbe, control prof in beide betekenissen, als associate professor aan de Business School Nederland en als directeur van Wisdom in Finance

Risico’s zijn er in overvloed. Sommige risico’s zijn verwaarloosbaar klein en met weinig impact. Andere risico’s kunnen levensveranderend zijn en dan wordt de voorspelbaarheid een belangrijk gegeven in onze huidige maatschappij, waar algoritmes ingebouwd zijn in Big Data, en analyses mogelijk zijn om veiligheid en preventie in te bouwen. In Libanon gaat het volgens de laatste berichten om tonnen explosief materiaal, die opgeslagen waren in onveilige opslagloodsen. Al jaren geleden mochten die spullen niet per boot worden vervoerd en zijn daarom in beslag genomen. Dan zit je dus op een tijdbom.

Kans maal impact wordt bij risicomanagement gebruikt om de beste strategie te bedenken, om schade zo beperkt mogelijk te houden bij aanvaardbare kosten. Bij deze ramp was kennelijk alleen naar de kosten gekeken om het explosiegevoelige materiaal zo goedkoop mogelijk op te slaan. Opgeruimd staat netjes. In heel de wereld weten we dat vuurwerk en andere brandbare stoffen in speciale ruimtes moeten worden opgeslagen. Daarbij moet er sprake zijn van het voorkomen van vonken; de muren, plafonds en vloeren moeten zo geconstrueerd zijn dat eventuele druk wordt tegengehouden en afgevoerd naar plaatsen waar het geen kwaad kan voor de omgeving. Dit alles is geleerd door schade en schande. Wij kennen in Nederland nog de ramp in Enschede, maar er zijn wereldwijd voorbeelden te over die hebben laten zien wat er gebeurt als je de veiligheidsvoorschriften aan je laars lapt.

Sommige dingen zijn onvoorspelbaar, maar hier was het wachten op die ene vonk die de dominostenen in beweging zet. Efficiency heeft grenzen. Als goedkoop kan leiden tot rampspoed, moet voor de duurdere oplossing worden gekozen. Dan mag geld geen rol spelen. Daarom zal in Beiroet de onderste steen boven moeten komen, wie hier zijn of haar verantwoordelijkheid niet heeft genomen om deze ellende te voorkomen. En laten we er in ons eigen land ook weer de lessen uit trekken waar wij vergelijkbare risico’s lopen. Hoe veilig is onze haven, hoe gaan wij om met explosieve materialen, welke levensbedreigende risico’s lopen we, en hebben we echt alles gedaan om te voorkomen dat het eventueel mis kan gaan, ook als het een heel kleine kans is? Zijn er voldoende preventieve en repressieve acties ingepland om de klap zo beperkt mogelijk te laten zijn? Want verzekeren helpt helaas niet bij dit soort disruptieve drama’s … daar red je geen levens mee.

Voorkom fake control: ook Control 3.0.

Alle blogs van prof. Hinrich Slobbe voor u op een rij gezet.

(foto Jens Johnsson, Unsplash)