Gedupeerde (semi) overheden

De IJslandse bankcrash dupeert een steeds groter aantal (semi)publieke instellingen in Nederland. Half oktober werd bekend dat er gemeenten hun spaarcenten bij de IJslandse banken hadden staan. Kort daarna bleken ook woningbouwcorporaties, waterschappen, een kerncentrale en provincies te hebben gespaard in IJsland. Samen voor enkele honderden miljoenen.

Eén van de grootste slachtoffers is de provincie Noord-Holland, die ruim 100 miljoen euro dreigt te verliezen. Verschillende publieke instellingen hadden ook tegoeden bij andere banken die ondertussen failliet zijn, zoals Lehman Brothers. In eerste instantie zijn de provincies en gemeenten zelf verantwoordelijk voor de gevolgen.

Als echter het uit te voeren beleid in gevaar komt kan er bij het Rijk worden aangeklopt. In de heersende opvattingen was het erg verstandig wat de verschillende instellingen hebben gedaan. Overtollig geld werd op een spaarrekening gezet of er werd geld geleend tegen een lager tarief dan de vergoeding op een spaarrekening, zoals bij Icesave.

Als er geen crash was geweest, waren waarschijnlijk organisaties bekritiseerd die dit niet hadden gedaan. De (semi)overheden benadrukken dat ze zich hebben gehouden aan de Wet Fido. Die wet is ingevoerd na de CETECO affaire bij de provincie Zuid-Holland.

De provincie verloor veel geld door risicovol te beleggen in aandelen. De Wet Fido verbiedt overheden riskant te beleggen. Maar sparen in IJsland was volgens de ratingbureau’s niet riskant. De betreffende IJslandse banken hadden de op één of twee na hoogste kredietwaardigheid….

Wat betekent dit voor de toezichthoudersrol van o.a. DNB? Het is overduidelijk dat die instantie om meer toezichthoudende bevoegdheden zal gaan vragen en krijgen. Maar welke bevoegdheden zullen ze gaan krijgen, als ratingagency’s de kredietwaardigheid blijven bepalen?

Daar bepaalde DNB haar oordeel vooral ook op. Gelet op de internationalisering van het geldverkeer, dat overigens al een tijdje zo is, zal er waarschijnlijk een oplossing gezocht worden in landsgrensoverstijgende maatregelen en richtlijnen. In minimaal Europees verband dus, maar waarschijnlijker is dat het IMF meer bevoegdheden krijgt.

 

Bron: Tijdschrift Financieel Management: Public Update ism Hopstaken & De Haan

Gerelateerde artikelen